Klauzula „beneficial owner” i jej stosowanie w praktyce. Jak weryfikować zagranicznych odbiorców należności?

Weryfikacja statusu zagranicznego przedsiębiorcy jako rzeczywistego odbiorcy należności

Wypłata należności za granicę, podatek u źródła czy dochowanie należytej staranności, wszystkie te pojęcia są nierozerwalnie związane z obowiązkiem weryfikacji statusu zagranicznego przedsiębiorcy jako rzeczywistego odbiorcy należności (ang. „beneficial owner”). 

Głównym celem takiej weryfikacji jest zapobieganie osiąganiu korzyści podatkowej poprzez tworzenie i wykorzystywanie sztucznych podmiotów, które nie prowadzą działalności gospodarczej, a jedynie są pośrednikami w przekazywaniu należności (tzw. „treaty shopping”). 

Tym samym, aby płatnik mógł skorzystać z preferencji podatkowych w podatku u źródła, które zostały przewidziane zarówno przez przepisy krajowe oraz umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania tj. zwolnienia z obowiązku pobrania podatku u źródła lub pobrania podatku według obniżonej stawki, musi on dokonać weryfikacji statusu zagranicznego kontrahenta.

Autopromocja

Rzeczywisty właściciel

Jak wskazuje art. 4a pkt 29 ustawy o CIT, rzeczywisty właściciel to podmiot, który m. in.: 

• otrzymuje należność dla własnej korzyści i samodzielnie decyduje na co ją przeznaczy,
• nie pośredniczy w transakcji i nie musi przekazać otrzymanej należności innemu podmiotowi,
• prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności są uzyskiwane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą

Co do zasady, stosownie do przepisów art. 26 ust. 1f, wymóg weryfikacji statusu beneficial owner odnosi się jedynie do wypłacanych, na rzecz podmiotów powiązanych, odsetek i licencji. Jednakże, w praktyce organy podatkowe coraz częściej wymagają spełnienia tego obowiązku również w przypadku wypłaty dywidendy (Wyrok NSA z dnia 31 stycznia 2023 r. sygn. akt II FSK 1588/20).

Dla wypłat należności w postaci licencji i odsetek, wymagane jest uzyskanie od kontrahenta oświadczenia odbiorcy należności, w którym potwierdza, że spełnia on wyżej wymienione elementy definicji rzeczywistego odbiorcy. Przepisy nie wskazują wprost, czy płatnik powinien weryfikować zgodność oświadczenia z rzeczywistym stanem faktycznym. Niemniej jednak w celu dochowania należytej staranności przeprowadzenie takiej weryfikacji jest rekomendowane.

Ryzyko związane z brakiem weryfikacji statusu rzeczywistego właściciela

Niedopełnienie obowiązku weryfikacji statusu rzeczywistego właściciela może rodzić dotkliwe konsekwencje. Mowa tu nie tylko o uniemożliwieniu zastosowania obniżonych stawek podatku u źródła, ale brak należytej staranności przy weryfikacji statusu rzeczywistego właściciela, może wiązać się z naliczeniem dodatkowego zobowiązania w wysokości 10% od niezapłaconego podatku wynikającego z zastosowania obniżonych stawek podatkowych oraz odpowiedzialnością karno-skarbową.

Podsumowując, należyta weryfikacja statusu beneficial owner jest kluczowym elementem umożliwiającym skuteczne rozliczenie przez płatnika podatku u źródła. W związku z czym rekomendowane jest każdorazowe weryfikowanie odbiorców wypłacanych należności, niezależnie od tego czy dotyczą one odsetek, licencji czy dywidend.

Autopromocja

VAT w 2025 roku.
Szkolenie INFOR

Sprawdź

Autor: Julia Sobiepańska, ASB Group

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź