Sprzedaż energii elektrycznej z OZE w ramach systemu aukcyjnego - ujęcie podatkowe

• Aukcyjny system wsparcia
• Zasady sprzedaży energii w trakcie okresu wsparcia
• Nowelizacja ustawy o OZE z 2021 r. – zmiana terminu rozliczeń sald
• Podatkowe rozliczenie sprzedawanej energii

Aukcyjny system wsparcia

Sprzedaż energii z OZE w ramach systemu aukcyjnego jest jednym z popularniejszych narzędzi wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej z wiatru i fotowoltaiki w Polsce. Urząd Regulacji Energetyki rozpisuje aukcje, w której uczestniczą wytwórcy energii z instalacji o mocy nie mniejszej niż 500 kW, podając cenę, za jaką chcieliby sprzedawać energię. Zwyciężają uczestnicy, którzy zaoferują najniższą stawkę otrzymując za to gwarancję stałej ceny sprzedaży w okresie wsparcia. 

Zasady sprzedaży energii w trakcie okresu wsparcia

W przypadku, gdy w okresie wsparcia, który co do zasady obejmuje 15 lat, cena rynkowa energii elektrycznej będzie niższa niż cena zaoferowana przez wytwórcę na aukcji (tzw. saldo ujemne), wówczas zaktualizuje się po stronie tego wytwórcy uprawnienie do otrzymania kwoty salda ujemnego od Zarządcy Rozliczeń S.A. (dalej: „Zarządca Rozliczeń”). Z drugiej jednak strony, gdy cena rynkowa energii będzie wyższa niż zaoferowana przez wytwórcę na aukcji (tzw. saldo dodatnie), to ustawa z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (dalej: „ustawa o OZE”) zobowiązuje wytwórcę do zwrotu tak zdefiniowanej nadwyżki do Zarządcy Rozliczeń (albo zaliczenia jej na pokrycie salda ujemnego w przypadku jego wystąpienia). 

Co do zasady wytwórca jest zobowiązany poinformować Zarządcę Rozliczeń o ilości energii sprzedanej w danym miesiącu do 15. dnia następnego miesiąca. W tym samym czasie wytwórca powinien wystąpić z wnioskiem o pokrycie salda ujemnego, jeśli takowe wystąpi. Jednakże, w przypadku wystąpienia salda ujemnego w danym miesiącu, gdy w poprzednich miesiącach u danego podmiotu występowały salda dodatnie, powinien on rozliczyć je ze sobą i nie może wówczas wystąpić z wnioskiem o pokrycie salda ujemnego (chyba że przewyższa ono saldo dodatnie). 

Nowelizacja ustawy o OZE z 2021 r. – zmiana terminu rozliczeń sald

Istotną kwestią z punktu widzenia rozliczeń podatkowych z tytułu sprzedaży energii elektrycznej jest termin zwrotu nierozliczonego salda dodatniego. Zgodnie z pierwotnym brzmieniem przepisów ustawy o zwrot nierozliczonego salda dodatniego powinien nastąpić w sześciu równych miesięcznych ratach, począwszy od końca ostatniego miesiąca, w którym upłynął okres wsparcia (15 lat) czego skutkiem jest potrzeba tworzenia rezerw w celu uregulowania nierozliczonego salda dodatniego przez cały ten okres. Nowelizacją z 2021 r. wprowadzono nowe rozwiązania w tym zakresie, które z uwagi na wprowadzenie okresów przejściowych spowodowały, że obecnie mamy do czynienia ze stosowaniem kilku terminów zwrotu nierozliczonego salda dodatniego co obrazuje poniższa tabelka.

Podatkowe rozliczenie sprzedawanej energii

Kwestią budzącą wątpliwości podatników jest moment rozpoznania przychodów w związku z powstaniem salda ujemnego bądź kosztów uzyskania przychodów w związku z powstaniem salda  dodatniego.

Naszym zdaniem, kwota zwrotu nierozliczonego w trakcie okresu rozliczeniowego salda dodatniego stanowi pośredni koszt uzyskania przychodu i w związku z tym powinna być rozpoznana jako taki koszt w momencie poniesienia, tj. w dacie zaksięgowania, na podstawie odpowiedniego dowodu dokumentującego należną do zwrotu kwotę salda. Dokumentem takim co do zasady jest pismo Zarządcy Rozliczeń wysłane na koniec okresu rozliczeniowego z określeniem wysokości nierozliczonego salda dodatniego oraz terminem płatności.

Z kolei przychód powstaje w sytuacji otrzymania od Zarządcy Rozliczeń w trakcie bądź na koniec okresu rozliczeniowego, środków na pokrycie salda ujemnego (w sytuacji gdy u wytwórcy powstaje wyłącznie saldo ujemne bądź przewyższa ono saldo dodatnie).

Powyższe potwierdzają interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w tym m.in. z:

• z 20 lutego 2023 r. nr 0114-KDIP2-2.4010.314.2022.1.AS 
• z 7 lipca 2023 r. nr 0111-KDIB1-1.4010.274.2023.1.AW 
• z 16 stycznia 2019 r. nr 0114-KDIP2-1.4010.477.2018.2.MW
• z 1 marca 2023 r. nr 0114-KDIP2-2.4010.262.2022.3.ASK 

Liczne interpretacje podatkowe w powyższym zakresie oznaczają, że kwestia prawidłowego rozpoznania momentu uzyskania przychodu i kosztów uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży energii elektrycznej przez uczestników systemu aukcyjnego wzbudza dużo wątpliwości. Należy przy tym pamiętać, że organy podatkowe zobowiązane są do stosowania interpretacji podatkowych, tylko w przypadku podatników dla których zostały one wydane. Dlatego też warto zwrócić się do Dyrektora KIS o wydanie interpretacji w powyższym zakresie, ale zapewnić sobie bezpieczeństwo w zakresie rozliczeń w CIT z tytułu sprzedaży energii. 

Piotr Popiel, manager – Advicero Nexia