Zasada proporcjonalnego rozliczenia kosztów związanych z działalnością zwolnioną i opodatkowaną

Dotyczy to przychodów uzyskiwanych ze źródeł, z których dochody są wolne od podatku oraz przychodów ze źródeł nie podlegających opodatkowaniu podatkami dochodowymi (przychody z działalności rolniczej, oprócz działów specjalnych produkcji rolnej, przychody z gospodarki leśnej oraz przychody wynikające z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy).

Pośród szerokiego katalogu kosztów uzyskania przychodów, podatnik ponosi koszty dotyczące przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł (zwolnionymi od podatku albo nie podlegającymi opodatkowaniu).

Zobacz także: Jak rozliczyć przychody z innych źródeł

Dla ustalenia dochodu do opodatkowania podatnik powinien rozdzielić koszty podatkowe na koszty związane z przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami ze źródeł, z których podatnik nie płaci podatku.

Sposób ustalenia kosztów podatkowych

Jak rozliczyć koszty poniesione w celu uzyskania przychodów zarówno ze źródeł podlegających opodatkowaniu, jak i ze źródeł, z których dochód jest wolny od podatku albo nie podlega opodatkowaniu i nie jest możliwe rozdzielenie kosztów na poszczególne źródła przychodów?

W takich przypadkach podatnik przydziela koszty do poszczególnych źródeł przychodów w takim stosunku, w jakim przychody z tych źródeł pozostają w ogólnej kwocie przychodów (art. 15 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 22 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Taki sam sposób ustalenia kosztów podatkowych stosuje się w przypadku, gdy podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródła, z którego część dochodów nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo jest zwolniona z tego opodatkowania (art. 15 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 22 ust. 3a ustawy o PIT).

Opisany sposób ustalenia kosztów podatkowych podatnik zastosuje, o ile:

- ponosi koszty w celu uzyskania przychodów zarówno ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, jak i nie podlegających albo wolnych od opodatkowania,
- nie ma możliwości wyodrębnienia kosztów uzyskania przychodów z poszczególnych źródeł przychodów.

Metoda proporcjonalnego rozliczenia i zarachowania kosztów uzyskania przychodów dotyczy więc jedynie tych kosztów, których podatnik nie może przyporządkować do źródła przychodu, z którego dochód podlega opodatkowaniu i do przychodów z innych źródeł (np. przychodów z działalności leśnej).

Dotyczyć to może np. kosztów pośrednich, które często są kosztami wspólnymi i nie są związane z konkretnym źródłem przychodów (np. koszty zarządu, funkcjonowania firmy).

Zobacz także: Jak rozliczać w czasie koszty bezpośrednie i pośrednie

Ponadto sposób podziału kosztów na źródła przychodów ma zastosowanie nie tylko w przypadku, gdy jedno źródło przychodów dostarcza dochód podlegający opodatkowaniu (najem), a drugie źródło „inny dochód” (działalność rolnicza), lecz także wówczas, gdy chodzi o konkretne źródła, z ramach których część dochodów nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo jest zwolniona z tego podatku.