Jak odróżnić ulepszenie środka trwałego od jego remontu

Z zasady podatnicy starają się każdy zakres wykonywanych prac kwalifikować jako remont, zupełnie inaczej organy podatkowe. Jakkolwiek w teorii rozróżnienie ulepszenia od remontu środków trwałych nie wydaje się trudne, tak w praktyce rozróżnienie zakresu w/w pojęć przysparza wielu problemów.

ULEPSZENIE ŚRODKA TRWAŁEGO

W rozumieniu przepisów prawa podatkowego – tak według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych -  ulepszeniem środków trwałych jest modernizacja, remont, przebudowa, rekonstrukcja, rozbudowa oraz adaptacja, w wyniku których wzrasta wartość użytkowania danego środka trwałego w szczególności mierzona za pomocą okresu jego użytkowania, zdolnością wytwórczą, kosztami eksploatacji oraz jakością produktów.

Warto podkreślić, że z prostego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wyłączone są te wszystkie wydatki, które poczynione zostały na  ulepszenie, w tym na zakup część peryferyjnych i składowych, których cena jednostkowa przekroczyła kwotę 3 500,00 zł. Trzeba też dodać, że wydatki na ulepszenie środków trwałych mają na celu powiększenie wartości początkowej środków trwałych. Mają one także wpływ na wysokość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych, które po ulepszeniu są dokonywane od zwiększonej wartości początkowej.

A contrario do powyższego łatwo zatem stwierdzić, że bezpośredniemu zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podlegać będą te wszystkie wydatki na ulepszenie, których koszt nie przekracza kwoty 3 500,00 zł w roku podatkowym oraz wydatki poczynione na remont.

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

REMONT ŚRODKA TRWAŁEGO

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przez pojęcie remontu rozumieć należy prace, które mają na celu przywrócenie stanu pierwotnego danego środka trwałego. Wszelkie prace, wychodzące poza zakres konserwacji i naprawy uznać należy już za ulepszenie. Praktyka dowodzi, że każdy przypadek wymaga indywidualnego zbadania w celu prawidłowego ustalenia z jakim rodzajem prac mamy do czynienia. Warto dodać jednak, że ustalenie rodzaju rzeczywiście przeprowadzonych prac możliwe jest dopiero po zapoznaniu się z całą dokumentacją przeprowadzonego remontu oraz po dokonaniu oględzin budynku. W praktyce, w sporach z organami podatkowymi ustalenie charakteru przeprowadzonych prac częstokroć możliwa jest dopiero na podstawie opinii biegłego.

Jeżeli ktoś wykonuje prac w zakres których wchodzą: malowanie, remont stropów, wymiana posadzek, instalacji elektrycznej i wodnej to bez wątpienia mamy do czynienia z remontem. Zakres w/w prac jasno bowiem wskazuje, że zamiarem osoby wykonującej w/w prace jest w gruncie rzeczy wymiana, naprawa czy też odświeżenie istniejących już elementów i instalacji budynków.

Odpisy amortyzacyjne w kosztach tylko z ewidencją środków trwałych

ORZECZNICTWO

Naczelny Sąd Administracyjny w sposób szczególny eksponuje skalę problemu, i tak np. w orzeczeniu z 4 grudnia 2002r. w sprawie I SA/Łd 312/01 gdzie Sąd przyznał rację izbie skarbowej, jednocześnie nie podzielając stanowiska skarżącej spółki, która to przeprowadzone przez siebie roboty w całości zinterpretowała jako remont. W w/w uzasadnieniu, Sąd uznał zaś, że z 12 grup robót budowlanych, tylko część z nich zakwalifikowana zostać może jako remont, a tym samym stanowić może koszt uzyskania przychodu przez skarżącą spółkę. Jako ulepszenie NSA uznał natomiast:

„- wykonanie wypraw wewnętrznych z płyt kartonowo- -gipsowych, jako zastąpienie zwykłych tynków cementowo-wapiennych tynkami szlachetnymi,

- ułożenie glazury i terakoty w przebudowanej części budynku,

- założenie nowej balustrady klatki schodowej, zadaszenia nad wejściem i drzwi wejściowych, nowocześniejszych od dotychczasowych,

- zamianę części nawierzchni placu przed budynkiem z dotychczasowej betonowej na bardziej nowoczesną z kostki brukowej.”

Mimo iż powyższe orzeczenie wydane zostało już 13 lat temu, to jednak problem w nim wskazany wciąż jest aktualny. Jako potwierdzenie należy przywołać tu orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego w Gliwicach z dnia 2 czerwca 2009 r., który w sprawie o sygn. I SA/Gl 176/09 stwierdził, że „wydatki poniesione na rzecz środków trwałych mogą dotyczyć zarówno ich remontu, jak i ulepszenia, przy czym różnica pomiędzy nimi polega na tym, że pierwsze z nich zmierzają do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środków trwałych, a drugie do wzrostu wartości użytkowej poprzez przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację, powodując istotną zmianę cech użytkowych, w stosunku do stanu z dnia przyjęcia środka trwałego do używania, w odróżnieniu od działań przywracających pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego wraz z wymianą zużytych składników technicznych, które uznaje się za remont.”

Ponadto Wojewódzki Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie I SA/Łd 413/13 uznał, iż „o tym, czy dany wydatek może być zaliczony do kosztu uzyskania przychodu w całości, czy poprzez odpisy amortyzacyjne, nie decyduje wola podatnika, a zakres rzeczowy wykonanych prac; w przypadkach zaś wątpliwych co do prawidłowej kwalifikacji poniesionego kosztu (inwestycja czy remont) konieczne jest powołanie biegłego ds. budowlanych, który w oparciu o stosowną dokumentację, oględziny wypowie się co do charakteru poniesionych wydatków”.

Powyższe wskazuje zatem, że uznanie określonych robót budowlanych odpowiada definicji remontu wyartykułowanej w par. 3 pkt 8 prawa budowlanego, ale jednocześnie nie wyklucza możliwości zakwalifikowania ich jako modernizację w rozumieniu  przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zacytowane wyżej orzeczenia wyraźnie wskazują na istniejący problem – zinterpretowanie wykonywanych prac jako remont lub ulepszenie nie zawsze jest jednoznaczne i uznane może być w dwojaki sposób.

Ważnym jest zatem każdorazowa, indywidualna ocena sytuacji. Ważnym jest ustalenie, czy poszczególne wykonywane roboty budowlane uznane za adaptację, modernizację czy też przebudowę budynku spowodowały wzrost jego wartości użytkowej. Prawidłowe ustalenie tych kwestii daje podatnikowi możliwość zaliczenia w/w wydatków do kosztów uzyskania przychodów, przy uwzględnieniu że ich tytułem będzie remont lub ulepszenie do kwoty 3 500,00 zł. Brak prawidłowego określenia stanowi naruszenie art. 122 i art. 187 § 1 ordynacji podatkowej, a w konsekwencji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.