Co jest kosztem uzyskania przychodu przy cesji wierzytelności pożyczkowych?

Tak wynika z wyroku NSA z 21 marca 2017 r., II FSK 433/15.

Autopromocja

Sprawa dotyczyła spółki, która wskazała, że w 2013 r. miała zbyć na rzecz spółki kapitałowej z siedzibą w Portugalii (podlegającej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Portugalii), wierzytelności przysługującej jej względem spółki z o.o., z tytułu pożyczek i naliczonych odsetek od tych pożyczek. Cena zbycia wierzytelności ustalona została w wysokości nominalnej (kwota kapitału głównego pożyczki wraz z kwotą naliczonych odsetek).

Na tym tle spółka zapytała organ podatkowy, w jakiej wysokości powinna ustalić koszt uzyskania przychodów z tytułu zbycia przedmiotowej wierzytelności.

Prezentując własne stanowisko spółka wskazała, że kosztem uzyskania przychodów była wartość kwoty głównej pożyczki wraz z naliczonymi (na dzień zbycia) odsetkami od tej pożyczki. Zdaniem spółki, nie należało w tej sytuacji stosować art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT.

Autopromocja

VAT w 2025 roku.
Szkolenie INFOR

Sprawdź

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Organ uznał to stanowisko za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że do kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia wskazanej we wniosku wierzytelności można zaliczyć kwotę udzielonych pożyczek, tj. kwotę należności głównej - udzielenie pożyczki wiązało się bowiem z faktycznym pomniejszeniem majątku pożyczkodawcy. Organ nie zgodził się natomiast na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu należnych od pożyczki odsetek, bowiem w tym przypadku nie wystąpił element poniesienia wydatku.

Sprawa trafiła do WSA w Krakowie, który nie zgodził się ze stanowiskiem organu. Zdaniem sądu, w opisanej sytuacji nie ma przeszkód, aby uznać przeniesienie prawa do żądania należnych odsetek za "poniesiony koszt", jeżeli czynność ta jest podejmowana w celu "osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów". Sąd tym samym podzielił stanowisko NSA z wyroku z 21 listopada 2012 r., II FSK 1509/11, że „nie ma podstaw do uznania za koszt uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży wierzytelności z tytułu umowy pożyczki wyłącznie wydatków poniesionych w postaci należności głównej. Za koszt uzyskania przychodu powinny zostać uznane również odsetki i wartość nominalna wierzytelności, której z tytułu sprzedaży wyzbywa się ze swojego majątku zbywca (pomniejszenie jego aktywów)”.

Sprawa trafiła do NSA, który podzielił stanowisko sądu I instancji. Zdaniem sądu, skoro w innej interpretacji wydanej na rzecz spółki organ uznał, że przychodem będzie dla spółki cena zbycia wierzytelności określona w umowie, to nie można kwestionować po stronie kosztów uzyskania przychodów tej części, która dotyczy odsetek.

Patrycja Łukasiewicz

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź