Umowa leasingu – co można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

Umowa leasingu

Umowa leasingu i jej warunki określone są w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z wynikającymi z przepisów regulacjami poprzez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy w warunkach określonych w zawartej między stronami umowie, która kształtuje stosunek w sposób dowolny, a także oddać tę rzecz korzystającemu do używania i pobierania z niej pożytków na czas oznaczony.

Umowa leasingu jest umową nazwaną, dwustronnie zobowiązującą, odpłatną, wzajemną konsensualną, kauzalną. Zawarta musi być na piśmie. Kreuje stosunek prawny o charakterze ciągłym i ma charakter terminowy. Finansującym jest podmiot profesjonalny, korzystającym może być każdy podmiot prawa cywilnego.

Przedmiotem leasingu mogą być rzeczy ruchome oraz nieruchomości. Przepisy podatkowe, w przeciwieństwie do przepisów Kodeksu cywilnego, przewidują także możliwość zawarcia tej umowy w stosunku do wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jak autorskie i podobne prawa majątkowe, licencje, wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how).

Umowa leasingu ma charakter niejednolity, w praktyce zawierania tego typu umów wykształciło się kilka różnych odmian leasingu – operacyjny, finansowy, bezpośredni, pośredni.

Leasing operacyjny

Leasing operacyjny, zwany także usługowym, stanowi jedną z odmian leasingu. W tym przypadku finansujący na czas oznaczony w umowie przekazuje prawa do użytkowania bądź użytkowania i pobierania pożytków na rzecz korzystającego w zamian za cykliczne opłaty, stanowiące raty leasingowe. Istotne dla tego rodzaju umowy jest określenie czasu jej trwania. Przyjmuje się, że w tym przypadku okres trwania umowy zwykle jest krótszy niż oczekiwany czas pełnej amortyzacji przedmiotu leasingu. Istnieją w tej materii pewne ograniczenia – okres ten nie może być krótszy niż 40% normatywnego okresu amortyzacji przedmiotu będącego rzeczą ruchomą, oraz w przypadku nieruchomości co najmniej 5 lat.

W tym wypadku przedmiot leasingu stanowi składnik majątku finansującego – to on ujawnia przedmiot w swoich aktywach oraz odpowiada za dokonanie odpisów amortyzacyjnych. Umowa może zawierać zapis o możliwości wykupu przedmiotu po zakończeniu umowy, a także klauzulę unieważniającą, dającą możliwość wcześniejszego odstąpienia od umowy.

Leasing finansowy

W sytuacji gdy podmiot finansujący przekazuje na czas określony prawa do użytkowania określonych składników majątku trwałego lub prawa do użytkowania i pobierania pożytków korzystającemu w zamian za ratalne opłaty leasingowe, umowę tę można uważać za leasing finansowy. Okres, na który umowa tego typu jest zawierana, zbliżony jest do okresu zużycia przedmiotu.

Warto zauważyć, że przedmiot leasingu wykazywany jest w tym przypadku jako aktywa korzystającego i to na nim spoczywa obowiązek dokonania odpisów amortyzacyjnych, finansujący zaś wykazuje należności pochodzące z tytułu umowy.

Rata w umowie leasingu finansowego dzieli się na część kapitałową i odsetkową. Co do zasady dla celów VAT umowa ta traktowana jest jako dostawa towarów.

Co ważne, po opłaceniu ostatniej raty leasingowej przedmiot ten staje się własnością przedsiębiorcy.

Koszty uzyskania przychodów

Zgodnie z  definicja kosztami uzyskania przychodów wynikającą zarówno z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jest to definicja ogólna, wskazująca jedynie na cechy, które musi mieć wydatek, aby być zakwalifikowany jako koszt uzyskania przychodu.

Polecamy: Podatki 2017 - PIT, CIT, ryczałt 2017 (książka)

Istotnym jest, aby poniesiony koszt miał rzeczywisty, realny związek z prowadzoną działalnością, a jego poniesienie by miało bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Ponadto muszą one być związane z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła i właśnie te przychody pomniejszać – błędem byłoby przyjęcie, iż koszty uzyskania przychodu pomniejszają przychód w całości. Zwrócić uwagę należy także na wyrok NSA z dnia 9 października 2002 r., sygn. I SA/Wr 1118/00: „Przez koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów należy rozumieć takie wydatki podatnika, które prowadzą do osiągnięcia przychodów oraz dotyczą przychodów otrzymanych lub należnych w danym roku. Wobec tego są to wydatki związane z już istniejącymi źródłami przychodów, a nie z tworzeniem nowych źródeł przychodu”.