REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Straty, opłaty i kary w kosztach uzyskania przychodu

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Straty, opłaty i kary w kosztach uzyskania przychodu
Straty, opłaty i kary w kosztach uzyskania przychodu

REKLAMA

REKLAMA

Czy kary za wcześniejsze zerwanie umowy albo straty na opcjach walutowych można wrzucić w koszty? Fiskus zaprzecza, bo uważa, że podatnik powinien działać w sposób racjonalny

Sporów w tych sprawach jest na wokandzie mnóstwo. W ubiegłym tygodniu problem badali także posłowie z komisji finansów publicznych. Głównie chodziło o budzące emocje straty na opcjach walutowych. Przedsiębiorcy, którzy skusili się na nie w latach 2006–2008, na własnej skórze odczuli, co znaczy spadek wartości krajowej waluty. Ci, którym udało się przetrwać, chcieliby chociaż móc odliczyć stratę od dochodu.

REKLAMA

Autopromocja

Ale fiskus się na to nie zgadza. Uważa, że przedsiębiorcy wcale nie chcieli zabezpieczyć się przed ryzykiem, tylko najzwyczajniej spekulowali, licząc na duże zyski. W ogóle nie brali pod uwagę spadku kursu waluty. Działali więc nieracjonalnie, a budżet nie może płacić za cudzą nieroztropność.

– Przepisy podatkowe nie wykluczają zaliczenia strat do kosztów. Musi być jednak spełniony warunek, że koszt został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła – tłumaczył podczas posiedzenia sejmowej komisji Dariusz Zasada, zastępca dyrektora departamentu podatków dochodowych w Ministerstwie Finansów. W ten sposób odpierał zarzuty posłów o gnębienie przedsiębiorców, którzy i tak już ledwo stoją na nogach.

Przywołał także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 października 2012 r. (sygn. akt II FSK 430/11). Wynikało z niego, że należy uwzględniać charakter i profil działalności gospodarczej podatnika oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego wydatku.

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Dalszy ciąg materiału pod wideo

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Nie można spekulować

Po stronie fiskusa stanął też NSA w wyroku z 2 czerwca 2015 r. (sygn. akt II FSK 2249/13). Chodziło o spółkę prowadzącą działalność produkcyjną i usługową w zakresie aparatury rozdzielczej i sterowniczej. Urzędnicy nakazali jej wyrzucić z kosztów straty poniesione na opcjach walutowych. Uznali, że podjęte przez nią ryzyko było niewspółmiernie wysokie do zamiaru zabezpieczenia się przed spadkiem kursu euro.

REKLAMA

Tego samego zdania były sądy. Orzekły, że zawierane przez spółkę transakcje miały charakter spekulacyjny, wykraczający poza planowane potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wprawdzie – jak tłumaczył NSA – ustawodawca przewidział sytuacje, w których skutki ryzyka można rozliczyć podatkowo, ale z reguły dotyczą one banków i instytucji kredytowych. Nie ma natomiast regulacji, które umożliwiałyby wszystkim podmiotom gospodarczym w każdej sytuacji odliczanie strat związanych z ryzykiem wynikającym z prowadzonej działalności. – Ustawodawca nie przewidział ich dla takich podmiotów, jak spółka, której działalność dotyczyła aparatury rozdzielczej i sterowniczej, a nie polegała na udzielaniu kredytów i świadczeniu usług finansowych – wyjaśnił sąd.

Podobnie NSA rozstrzygnął spór 28 marca 2014 r. (sygn. akt II FSK 1009/12). W tym wypadku również uznał, że transakcje nie miały na celu zabezpieczenia bieżącej działalności, tylko czysto spekulacyjny charakter.

Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia

Zerwanie umowy najmu

Nie w każdej jednak sprawie dotyczącej racjonalności działań przedsiębiorców fiskus może liczyć na wsparcie sądów.

Coraz częściej zgadzają się one na odliczenie od przychodu odpłat za wcześniejsze zerwanie umowy, jeśli jej kontynuacja miałaby być dla przedsiębiorcy dużo kosztowniejsza. W sumie zyskuje na tym także fiskus, ale często tego nie dostrzega.

Wiele tego typu spraw dotyczy banków likwidujących nierentowne placówki. Przedwczesne rozwiązanie umowy wiąże się z reguły z odszkodowaniem dla wynajmującego. Banki widzą ekonomiczny sens w poniesieniu takiego wydatku i dlatego chciałyby je zaliczać do kosztów podatkowych. Fiskus odmawia i w efekcie spory trafiają do sądów.

W wyroku z 23 marca 2014 r. (sygn. akt II FSK 1728/12) NSA przypomniał, że w procesie działań gospodarczych przedsiębiorca dąży nie tylko do maksymalizacji przychodów, ale też do ograniczania kosztów ich uzyskania. Związek z przychodem może przejawiać się choćby w zaoszczędzeniu kwoty niezbędnej do uiszczenia czynszu czy także innych wydatków związanych z funkcjonowaniem nierentownych obiektów.

Podobnie NSA orzekł w wyrokach z: 27 czerwca 2013 r. (sygn. akt II FSK 2192/11), 11 lipca 2013 r. (sygn. akt II FSK 2298/11) oraz 11 grudnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 478/12).

Rezygnacja z licencji

Problem dotyczy nie tylko rozwiązywania umów najmu, ale i innych długotrwałych, np. leasingowych, licencyjnych. W sprawie rozpatrywanej przez NSA 28 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 3116/12) chodziło o spółkę, która udostępnia swoim klientom filmy w ramach usługi VoD. Korzystała z praw wynikających z umów licencyjnych zawartych ze studiami filmowymi. Biznes okazał się jednak nietrafiony i zamiast zysków firma zaczęła ponosić straty. Postanowiła więc rozwiązać część umów licencyjnych. Musiała jednak za to zapłacić. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie zgodził się jednak na zaliczenie tej opłaty do kosztów podatkowych. Stwierdził, że rozwiązanie umów nie przyniesie spółce żadnego przysporzenia, słowem nie wygeneruje dla niej przychodu.

Sądy były jednak innego zdania. Uznały, że decyzja spółki jest ekonomicznie uzasadniona i nawet jeśli nie zmierza do osiągnięcia przychodów, to na pewno do zachowania lub zabezpieczenia jego źródeł. Rozwiązanie umowy umożliwi bowiem uniknięcie większych wydatków na opłaty licencyjne, a tym samym przeznaczenie zachowanych w ten sposób pieniędzy na dalsze inwestycje.

Z tych samych powodów NSA pozwolił innym razem zaliczyć do kosztów kary za wcześniejsze rozwiązanie umów leasingu operacyjnego nieużytkowanego już w firmie samochodu osobowego (wyrok z 17 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1365/10). ©?

Ważny jest stan wiedzy przy zawarciu kontraktu terminowego

Marcin Opiłowski dyrektor w dziale doradztwa podatkowego EY

Biorąc pod uwagę, że dość duża liczba kontraktów pochodnych zakończonych stratami była rozliczana przez firmy w latach 2008–2010, jest to ostatni moment dla władz skarbowych na zakwestionowanie tych strat jako kosztów podatkowych przed terminem przedawnienia (za rok 2010 upływa on z końcem 2015 r.). Władze skarbowe mają ułatwione zadanie, gdy zarzucają przedsiębiorcy brak racjonalności w momencie, kiedy znają już wynik rozliczenia kontraktów. Należy jednak pamiętać, że analiza zasadności zaliczenia w koszty danego wydatku powinna uwzględniać stan wiedzy podatnika i jego ocenę sytuacji w dacie zawarcia umowy. Mimo że na pierwszy rzut oka w wielu wypadkach nie widać jednoznacznego związku omawianych transakcji z działalnością gospodarczą, to jednak taki związek, obiektywnie rzecz biorąc, istniał.


Spekulacja wyklucza koszty

Marcin Kolmas doradca podatkowy, starszy konsultant w Grupa Gumułka – Kancelaria Prawa Finansowego

Sądy dokonują ekonomicznej oceny negatywnych skutków błędnej decyzji, ale także intencji, które podatnikowi przyświecały w momencie jej podejmowania. Gdy wydatek post factum jest ekonomicznie uzasadniony, to podatnik może liczyć na wygraną. Natomiast trudniejsza jest obrona zgodności intencji podatnika z treścią przepisów w przypadku, gdy ten podejmował się czystej spekulacji niemającej na celu zachowania lub zabezpieczenia źródeł jego przychodów.

Agnieszka Pokojska

agnieszka.pokojska@infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odprawa lub odszkodowanie dla pracownika przy odejściu z pracy a podatek. NSA: Nie nazwa świadczenia lecz jego charakter decyduje o opodatkowaniu

Restrukturyzacja zatrudnienia u danego pracodawcy polega niejednokrotnie na wdrożeniu programu dobrowolnych odejść, a następnie procedury zwolnień grupowych. Elementem obu tych rozwiązań są wypłacane pracownikom przez pracodawcę świadczenia o charakterze odpraw pracowniczych. Źródłem kontrowersji stało się opodatkowanie tych świadczeń podatkiem dochodowym PIT. W wyroku z 19 listopada 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny, podzielając dotychczasową, ugruntowaną linię orzeczniczą tego Sądu, wyjaśnia, czy tego typu “odszkodowanie” wolne jest od podatku dochodowego.

Emerycie, myślałeś, że z racji wieku masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej? Ministerstwo Finansów rozwiewa wątpliwości

Samo bycie emerytem nie wystarczy! Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz mieć status osoby niepełnosprawnej lub utrzymywać taką osobę. Sprawdź, kto faktycznie może liczyć na odliczenie i dlaczego wiek nie daje automatycznych przywilejów.

Podatek od spadków i darowizn w 2025 r. - skale i grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku

Jakie skale podatkowe i kwoty wolne od podatku obowiązują w 2025 roku? Okazuje się, że od lipca 2023 r. nie zmieniły się przepisy w tym zakresie.

Polscy przedsiębiorcy mają dość! W 2025 roku oczekują niższych podatków i pilnych reform

Zawiłe przepisy, rosnące koszty i biurokratyczna udręka – polskie firmy jasno mówią, czego potrzebują od rządu w 2025 roku. Priorytetem są niższe podatki, walka z inflacją i tańsze kredyty. Transport alarmuje o brakach kadrowych, a budownictwo czeka na unijne środki. Czy władze wysłuchają głosu przedsiębiorców?

REKLAMA

Terminy płatności składek do ZUS i przekazywania dokumentów rozliczeniowych w 2025 roku

Płatnicy składek mają obowiązek przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentów rozliczeniowych i oczywiście płacenia składek. Muszą to robić co miesiąc w określonych terminach.

Pożyczka między firmami bez VAT? Czy może potencjalna bomba zegarowa dla Twoich rozliczeń!

Zwolnienie z VAT przy pożyczkach między firmami brzmi kusząco, ale co jeśli rezygnacja z niego może zrujnować Twoje rozliczenia? Sprawdź, dlaczego ta decyzja to coś więcej niż tylko formalność i jak wpłynie na Twoje podatki!

Kawa z INFORLEX. Fundacja rodzinna w praktyce

Fundacja rodzinna w praktyce – zapraszamy na bezpłatne spotkanie online z cyklu 𝐊𝐚𝐰a 𝐳 𝐈𝐍𝐅𝐎𝐑𝐋𝐄𝐗. Bezpłatne spotkanie online odbędzie się 12.02.25 o g𝐨𝐝𝐳𝐢𝐧ie. 𝐓𝐞𝐦𝐚𝐭em spotkania będą fundacja rodzinna w praktyce.

Mezoinwestycje w MŚP. Czym jest zdolność finansowa i jak ją wykazać? Jak uniknąć błędów w staraniach o dotacje unijne?

To dość oczywiste że zdolność finansowa przedsiębiorstwa stanowi jeden z kluczowych obszarów, determinujących sukces w procesie aplikowania o środki unijne. W szczególności, kiedy mowa o konkursie Mezoinwestycje w MŚP, w którym minimalna wartość dofinansowania to 2 mln PLN, a poziom dofinansowania wynosi nawet do 60% kosztów netto planowanej inwestycji. Wnioskodawca w procesie aplikacyjnym zobowiązany jest wykazać przed instytucją oceniającą swą zdolność finansową do realizacji planowanego przedsięwzięcia.

REKLAMA

Emerycie, skarbowy już na Ciebie czeka! Koniecznie sprawdź swój PIT przed tą datą

Do końca lutego emeryci i renciści otrzymają formularze PIT od ZUS i KRUS. W zależności od tego, jaki dokument dostaniesz – PIT-40A czy PIT-11A – może się okazać, że musisz złożyć zeznanie podatkowe. Sprawdź, co zrobić, by uniknąć problemów i czy 30 kwietnia to dla Ciebie ważny termin!

Budżet pod ścianą: wyższe podatki, mniej wsparcia, koniec ulg

Polacy muszą szykować się na trudne zmiany. OECD zaleca pełne wycofanie wsparcia energetycznego jeszcze w tym roku, wyższe podatki od nieruchomości i środowiskowe oraz koniec ulg dla kierowców – nowy podatek od pojazdów miałby zależeć od emisji spalin. Dodatkowo rząd może ograniczyć stosowanie preferencyjnych stawek VAT, a świadczenia na dzieci kierować tylko do najuboższych. Czy domowe budżety to wytrzymają?

REKLAMA