Nowelizacja Ordynacji podatkowej - nowe obowiązki dla przedsiębiorców

Zdaniem BCC, propozycję zobowiązania przedsiębiorców do przekazywania dobowo wyciągów z rachunków bankowych lub z rachunków w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, jak też wyłączenia spod zakresu tajemnicy skarbowej danych udostępnionych kontrahentowi podatnika, należy przekazać do dalszych prac. W szczególności, w celu ustalenia dotychczasowego poziomu wykorzystania przez organy Krajowej Administracji Skarbowej informacji pozostających w dyspozycji Generalnego Inspektora Informacji Finansowej.

Nie negując celu nowelizacji jakim jest przeciwdziałanie przestępstwom na szkodę budżetu państwa, przedwczesne wydaje się nakładanie na przedsiębiorców nowych obowiązków. Obecnie proponowany instrument walki z przestępczością podatkową jest przedstawiany do konsultacji w momencie, w którym dotychczas przyjęte przez ustawodawcę, a przywołane wyżej rozwiązania, nie funkcjonują nawet przez rok, co pozwoliłoby ocenić ich użyteczność do zamierzonego celu, zidentyfikować mankamenty i wprowadzić ewentualne ulepszenia.

W ciągu ostatniego roku, administracja skarbowa oraz inne organy państwa zostały wyposażone w szereg instrumentów pozwalających na prowadzenie skutecznej walki  z oszustwami podatkowymi. Wskazać chociażby należy na:

1. jednolity plik kontrolny (JPK),

2. klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania,

3. przepisy prawa karnego zaostrzające odpowiedzialność karną za wystawianie i posługiwanie się tzw. „pustymi” fakturami (wykorzystywanymi w oszukańczych transakcjach) oraz pozwalające na pozbawianie przestępców materialnych podstaw prowadzenia oszukańczych procederów (tzw. konfiskata rozszerzona).

Obecnie proponowany instrument walki z przestępczością podatkową jest zatem przedstawiany do konsultacji w momencie, w którym dotychczas przyjęte przez ustawodawcę, a przywołane wyżej rozwiązania, nie funkcjonują nawet przez rok, co pozwoliłoby ocenić ich użyteczność do zamierzonego celu, zidentyfikować mankamenty i wprowadzić ewentualne ulepszenia.

Podkreślenia wymaga również fakt, iż banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, za pośrednictwem których przedsiębiorcy posiadający rachunki w kraju realizowaliby obowiązek przekazywania wyciągów, są instytucjami obowiązanymi w rozumieniu ustawy z dnia z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2016, poz. 299 ze zm.). Instytucje obowiązane są natomiast zobligowane do rejestrowania transakcji o wartości przekraczającej 15.000 euro oraz każdej transakcji bez względu na jej wartość, jeżeli okoliczności wskazują, że może ona mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. Następnie, instytucje obowiązane przekazują informacje o zarejestrowanych transakcjach Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej, czyli Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej.

Szef KAS może udostępniać przywołane informacje o transakcjach na pisemny  i uzasadniony wniosek dyrektorów izb administracji skarbowej oraz naczelników urzędów celno-skarbowych – wyłącznie w zakresie ich zadań. W uzasadnionych przypadkach Szef KAS może samodzielnie zwrócić się do organów Krajowej Administracji Skarbowej o zbadanie legalności pochodzenia określonych wartości majątkowych.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Z przywołanych wyżej względów, nie negując celu nowelizacji jakim jest przeciwdziałanie przestępstwom na szkodę budżetu państwa, przedwczesne wydaje się nakładanie na przedsiębiorców nowych obowiązków, w sposób naturalny wywołujących u nich obawy:

– przed upływem roku od wejścia w życie rozwiązań ustawowych takich jak JPK, klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, zaostrzenie sankcji za używanie „pustych” faktur czy tzw. konfiskata rozszerzona, które ze względu na krótki okres obowiązywania de facto nie zdążyły jeszcze posłużyć organom państwa do walki z przestępczością podatkową,

– bez wnikliwego zbadania dotychczasowej praktyki współdziałania Generalnego Inspektora Informacji Finansowej – Szefa KAS z organami Krajowej Administracji Skarbowej  w zwalczaniu oszustw podatkowych z wykorzystaniem uprawnień dotychczas przysługujących Generalnemu Inspektorowi – Szefowi KAS.

Przedłożony projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej zakłada:

1. wprowadzenie obowiązku przekazywania przez przedsiębiorców Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej wyciągów za okresy dobowe z rachunków bankowych prowadzonych przez banki i rachunków w spółdzielczych kasach oszczędnościowokredytowych,

2. wyłączenie spod zakresu tajemnicy skarbowej danych udostępnionych kontrahentowi podatnika, a dotyczących m.in.:

– niezłożenia przez podatnika deklaracji podatkowej,

– nieujęcia przez podatnika w deklaracji podatkowej czynności, które był on obowiązany ująć,

– niedokonania zapłaty podatku wynikającego z deklaracji.

Wskazane przez projektodawców ratio legis proponowanych rozwiązań to dążenie do:

1. ograniczenia oszustw i nadużyć występujących w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatków dochodowych,

2. szybkiej identyfikacji transakcji „podejrzanych”,

3. weryfikacji spójności deklarowanych przychodów oraz kosztów z obrotami na rachunku.

Autor: dr Irena Ożóg, ekspert BCC ds. prawa podatkowego, minister ds. polityki podatkowej w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC