REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pożyczka pomiędzy przedsiębiorcami a PCC – czy znaleziono rozwiązanie zagadki?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
BG TAX & LEGAL
Spółka BG TAX & LEGAL od 2015 r. świadczy usługi profesjonalnego doradztwa podatkowego na rzecz średnich i dużych przedsiębiorstw, specjalizując się w bieżącym doradztwie podatkowym, jak i transakcyjnym.
Pożyczka pomiędzy przedsiębiorcami a PCC – czy znaleziono rozwiązanie zagadki?
Pożyczka pomiędzy przedsiębiorcami a PCC – czy znaleziono rozwiązanie zagadki?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Umowa pożyczki, co do zasady, podlega opodatkowaniu PCC. Stawka opodatkowania wynosi w tym przypadku 0,5% podstawy opodatkowania.

Wyłączeniu z zakresu opodatkowania PCC[1] podlegają jednak m.in. czynności cywilnoprawne w zakresie, w jakim są one opodatkowane podatkiem od towarów i usług lub w zakresie których przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z VAT z tytułu dokonania tej czynności. Z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

REKLAMA

Autopromocja

Końcowo, praktyczny problem dotyczy ustalenia czy pożyczka mieści się w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zauważyć należy, iż w przypadku pozytywnego procesu weryfikacji takiej pożyczki, nie podlega ona opodatkowaniu PCC. Wskazany problem dotyczy ważnego dla obrotu gospodarczego i spornego od lat w praktyce zagadnienia – jakie czynniki wpływają na to, że pożyczka pomiędzy przedsiębiorcami będzie uznawana za podlegającą opodatkowaniu VAT (pożyczki korzystają ze zwolnienia przedmiotowego w VAT).[2]

Zakres opodatkowania podatkiem VAT

Po pierwsze trzeba wskazać, że nie każdy przypadek świadczenia usług, w tym przede wszystkim odpłatnego, mieści się w zakresie opodatkowania VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług[3], podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. W konsekwencji, działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (ust. 2 tego artykułu).

Należy zatem wskazać, że to, czy dana transakcja podlega opodatkowaniu VAT, pozostaje uzależnione od okoliczności, czy dany podmiot działa w konkretnym przypadku w charakterze podatnika. Z działaniem „w charakterze podatnika” mamy do czynienia, gdy transakcja ma związek z prowadzoną przez tego podatnika działalnością gospodarczą.

W praktyce to w jakich sytuacjach udzielenie pożyczki należy uznać za działanie w charakterze podatnika i tym samym opodatkować VAT pożyczkę, a w jakich dany podatnik działa poza sferą profesjonalną (co do zasady opodatkowaną PCC) jest nadal wielce problematyczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Stanowisko organów i sądów

Wspomnieć w pierwsze kolejności należy,  że w orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowany jest pogląd zgodnie z którym sam fakt, iż pożyczka jest udzielana przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą będący podatnikiem VAT, nie oznacza, że pożyczka taka będzie mieściła się w zakresie opodatkowania VAT (w konsekwencji będzie czynnością zwolnioną na gruncie tego podatku).[4] Sądy wskazują, że każdorazowo należy badać, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej transakcji występuje jako podatnik VAT. Wśród argumentacji sądów pojawia się często kwestia pochodzenia środków na pożyczkę, profesjonalnego charakteru działalności pożyczkowej czy też jej zorganizowania.[5] Innym z kolei argumentem podnoszonym przez sądy jest zakres działalności podatników, tzn. czy obejmuje on usługi pośrednictwa finansowego.[6]

Zgoła odmienne stanowisko prezentuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych, gdzie możemy spotkać się ze stanowiskiem zgodnie z którym udzielenie przez przedsiębiorcę, w związku z jego działalnością, odpłatnej pożyczki w zamian za wynagrodzenie powinno być traktowane na gruncie VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Udzielenie pożyczki przez podmiot wykonujący działalność gospodarczą należy kwalifikować do sfery działalności profesjonalnej - nawet jeżeli nie stanowi ono jego podstawowej oraz regularnie podejmowanej aktywności, a nawet stanowiło jednorazowe udostepnienie kapitału.[7]

Wyroki TSUE

W tym miejscu warto przywołać orzeczenia TSEU z 17.12.2020 r., C-801/19, FRANCK d.d. Zagreb. W omawianym wyroku TSUE orzekł, że okoliczność, iż transakcje nie odpowiadają głównemu przedmiotowi działalności, nie wyklucza, że są one dokonywane w ramach działalności gospodarczej – powołując się na dotychczasowe orzecznictwo w podobnych sprawach, np. C-692/17, Paulo Nascimento Consulting, C-62/12, Galin Kostow.

Zgodnie z wyrażonym poglądem TSUE w podanych orzeczeniach, wysnuwa się koncepcja tzw. zasady domniemania zawodowego charakteru działalności podatnika VAT, tzn. wszelkie operacje gospodarcze (dostawy towarów lub świadczenia usług), pod warunkiem, że są realizowane w ramach prowadzonego przez nią przedsiębiorstwa, tj. w sferze profesjonalnej, należy traktować jako realizowane w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a więc objęte zakresem tego podatku.[8]

Stąd w świetle przywołanego orzecznictwa TSUE wydaje się w pełni uzasadniony pogląd, że każda odpłatna pożyczka, nawet jednorazowa, udzielona przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą (niezależnie czy dokonana pomiędzy podmiotami powiązanymi), niemożliwa do przypisania do sfery pozagospodarczej działalności danego podmiotu, jest objęta zakresem opodatkowania VAT i tym samym wyłączona spod zakresu PCC. Przyjęte rozwiązanie stanowi w pewnym sensie złoty środek, który może pozwolić na bezpieczną metodologię rozliczania udzielanych pożyczek przez przedsiębiorców.

Ciekawe tylko, czy nasze lokalne organy dojdą w końcu do podobnych wniosków i będę prezentować jednolite stanowisko w podobnych stanach faktycznych?

Łukasz Jankowski, doradca podatkowy, agent celny w BG TAX & LEGAL

_________________________

[1] Art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 815 ze zm.) – dalej u.p.c.c.

[2] Podleganie opodatkowaniu VAT to sytuacja, gdy ma zastosowanie stawka pozytywna podatku VAT jak również zwolnienie z VAT.

[3] Dz.U.2021.685 t.j., dalej jako u.p.t.u.

[4] Zob. przykładowo wyroki WSA: w Gliwicach z 28.07.2020 r., I SA/Gl 203/20,; w Kielcach z 11.04.2019 r., I SA/Ke 97/19; a także wyrok NSA z 24.04.2018 r., II FSK 1105/16.

[5] Np. wyrok z 24.04.2018 r. NSA, II FSK 1105/16

[6] np. WSA w Gliwicach w wyroku z 28.07.2020 r., I SA/Gl 203/20.

[7] Zob. Interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 19.06.2020 r., 0114-KDIP4–3.4012.144.2020.2.KM; z 25.10.2018 r., 0112-KDIL1–2.4012.574.2018.1.JO.; z 19.06.2020 r., 0114-KDIP4–3.4012.144.2020.2.KM; z 3.03.2020 r., 0113-KDIPT1–2.4012.21.2020.1.AM.

[8] Z tego powodu w przypadku osób fizycznych poza zakresem opodatkowania VAT pozostaje zarząd majątkiem własnym

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Roczne zeznanie podatkowe PIT: 15 najczęstszych błędów. Jak ich uniknąć w 2025 roku

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

7 skutków spadających stóp procentowych. Już w maju 2025 r. RPP zacznie cykl obniżek?

Tańsze i łatwiej dostępne kredyty to tylko część skutków cięć stóp procentowych. Polityka monetarna to miecz obosieczny. W momencie, w którym kredytobiorcy cieszą się z niższych rat, to posiadacze oszczędności mają problem ze znalezieniem solidnie oprocentowanego depozytu. Widmo niższych stóp procentowych oznacza też, że w dół pójść może oprocentowanie detalicznych obligacji skarbowych, a zakup mieszkania na wynajem może znowu odzyskać swój blask.

Korekta zeznania podatkowego PIT. Jak to zrobić i do kiedy można?

Do końca roku 2030 podatnicy mają prawo składać korekty zeznań PIT za rok 2024. Błędy w deklaracjach podatkowych zdarzają się zarówno na niekorzyść podatnika (np. pominięcie ulgi, o której się nie wiedziało), jak i na niekorzyść fiskusa (np. pominięcie źródła przychodów, o którym się zapomniało). Złożenie korekty zeznania nie wymaga uzasadnienia, a skorygować można nawet taką deklarację, która z upływem 30 kwietnia 2025 r. została bez udziału podatnika automatycznie zatwierdzona w usłudze Twój e-PIT.

Pilne! Będzie nowelizacja ustawy o KSeF, znamy projekt: jakie zmiany w obowiązkowym e-fakturowaniu

Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt nowelizacji ustawy o VAT, regulujący obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych. Wraz z nim udostępniono również oficjalną „mapę drogową” wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur – KSeF.

REKLAMA

Ewidencje VAT oszustów i uczciwych podatników niczym się nie różnią. Jak systemowo zablokować wzrost zwrotów VAT? Prof. Modzelewski: jest jeden sposób

Jedyną skuteczną barierą systemową dla prób wyłudzenia zwrotów jest uzależnienie wpływów zwrotów od zastosowania przez podatnika mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwot podatku naliczonego, który miałby być zwrócony – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF - najnowszy harmonogram. KSeF 2.0, integracja i testy, tryb offline24, faktury masowe, certyfikat wystawcy faktury i inne szczegóły

W komunikacie z 12 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło aktualny stan projektu rozwiązań prawnych, technicznych i biznesowych oraz plan wdrożenia (harmonogram) obowiązkowego systemu KSeF. Można jeszcze do 25 kwietnia 2025 r. zgłaszać do Ministerstwa uwagi i opinie do projektu pisząc maila na adres sekretariat.PT@mf.gov.pl.

Cyfrowe narzędzia dla księgowych. Kiedy warto zmienić oprogramowanie księgowe?

Nowoczesne narzędzia dla księgowych. Na co zwracać uwagę przy zmianie oprogramowania księgowego? Według raportów branżowych księgowi spędzają nawet 50 proc. czasu na czynnościach, które mogłyby zostać usprawnione przez nowoczesne technologie.

Obowiązkowy KSeF - będzie kolejne przesunięcie terminów? Kiedy nowelizacja ustawy o VAT? Minister finansów odpowiada

Ministerstwo Finansów dość wolno prowadzi prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o VAT dotyczącą wdrożenia obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Od listopada zeszłego roku - kiedy to zakończyły się konsultacje projektu - nie widać żadnych postępów. Jeden z posłów zapytał ministra finansów o aktualny harmonogram prac legislacyjnych w tym zakresie a także czy minister ma zamiar przesunięcia terminów wejścia w życie obowiązkowego KSeF? W dniu 31 marca 2025 r. minister finansów odpowiedział na te pytania.

REKLAMA

Jak przełożyć termin płatności składek do ZUS? Skutki odroczenia: Podwójna składka w przyszłości i opłata prolongacyjna

Przedsiębiorcy, którzy mają przejściowe turbulencje płynności finansowej mogą starać się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych o odroczenie (przesunięcie w czasie) terminu płatności składek. Taka decyzja ZUS pozwala zmniejszyć na pewien czas bieżące obciążenia i utrzymać płynność finansową. Od przesuniętych płatności nie płaci się odsetek ale opłatę prolongacyjną.

Czas na e-fakturowanie. System obsługujący KSeF powinien skutecznie chronić przed cyberzagrożeniami, jak to zrobić

KSeF to krok w stronę cyfryzacji i automatyzacji procesów księgowych, ale jego wdrożenie wiąże się z nowymi wyzwaniami, zwłaszcza w obszarze bezpieczeństwa. Firmy powinny już teraz zadbać o odpowiednie zabezpieczenia i przygotować swoje systemy IT na nową rzeczywistość e-fakturowania.

REKLAMA