REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przekształcenia z udziałem spółek osobowych bez PCC - korzystne wyroki NSA

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Przekształcenia z udziałem spółek osobowych bez PCC - korzystne wyroki NSA
Przekształcenia z udziałem spółek osobowych bez PCC - korzystne wyroki NSA

REKLAMA

REKLAMA

Fiskus przez lata pobierał podatek od restrukturyzacji spółek, mimo że przepisy mu na to nie pozwalały. Najnowsze wyroki wskazują na korzystną dla podatników linię orzeczniczą. Sąd kasacyjny orzekł w nich, że fiskus nie ma prawa żądać podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) przy przekształcaniu spółek kapitałowych w osobowe. I to nawet wtedy, gdy na kapitale zapasowym tych pierwszych znajdują się środki, które nie zostały opodatkowane przy ich zakładaniu.

Potwierdzają to wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 stycznia 2018 r. (sygn. akt II FSK 3640/15), 17 października 2017 r. (sygn. akt II FSK 2463/15) oraz 17 maja 2017 r. (sygn. akt II FSK 1006/15 oraz II FSK 1007/15).

REKLAMA

Autopromocja

Powodem takiej wykładni jest art. 9 ust. 11 lit. a ustawy o PCC, który mówi, że nie można pobrać podatku przy przekształceniu, skoro wcześniej zrezygnowano już z jego naliczenia.

Co ciekawe, pozytywne dla spółek orzeczenia zapadły po niekorzystnej dla nich uchwale NSA z 15 maja 2017 r. (sygn. akt II FPS 1/17). Przesądziła ona, że spółki uznane za osobowe dla celów PCC (takie jak np. jawna) nie powinny być traktowane jako kapitałowe. Tym samym nie należy im się wyłączenie z opodatkowania przy restrukturyzacji (np. przy połączeniach, przekształceniu).

Spór od lat

Problem dotyczy tych transakcji, w których udział biorą spółki uznane za osobowe dla celów PCC. Chodzi więc o spółki: jawną, partnerską oraz komandytową.

REKLAMA

Wcześniej spór o podatek od restrukturyzacji toczyły też spółki komandytowo-akcyjne (SKA), ale ostatecznie wygrały w unijnym trybunale. W wyroku z 10 września 2015 r. w sprawie Drukarni Multipress (sygn. akt C-357/13) Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że w świetle unijnej dyrektywy SKA jest spółką kapitałową. A restrukturyzacje z udziałem spółek kapitałowych są wyłączone z PCC na mocy dyrektywy. Po tym wyroku polski fiskus musiał więc oddać spółkom komandytowo-akcyjnym pobrany podatek wraz z pełnym oprocentowaniem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Po wyroku TSUE o status spółek kapitałowych zaczęły walczyć także pozostałe spółki osobowe. Zasadniczo przegrywały w sądach administracyjnych. Ich porażkę przypieczętowała uchwała NSA z 15 maja 2017 r. (sygn. akt II FPS 1/17). Wynikało z niej, że polski ustawodawca miał prawo podzielić spółki na kapitałowe i osobowe dla celów PCC, i wyłączyć te ostatnie z opodatkowania przy restrukturyzacji.

Uchwała nie wykluczyła więc możliwości pobierania PCC przy przekształceniu np. spółki akcyjnej w jawną, choć wprost o tym nie stanowiła.

Fiskus tłumaczył, że skoro środki zgromadzone na kapitale zapasowym spółki akcyjnej nie zostały opodatkowane na etapie jej tworzenia (zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o PCC), to muszą być objęte podatkiem przy przekształceniu w spółkę osobową. W przeciwnym razie podatnicy, którzy od razu założyliby spółkę osobową (i zapłacili PCC od całego wkładu), znaleźliby się w gorszej sytuacji niż ci, którzy przekształcili kapitałową w osobową.

Polecamy: INFORLEX Biznes

Niekorzystnie dla spółek

Spółki miały jednak również inny argument, który ostatecznie legł u podstaw najnowszych, korzystnych wyroków NSA.

REKLAMA

Chodzi o art. 9 ust. 11 lit. a ustawy o PCC, który mówi, że zwolnione z podatku są przekształcenia i łączenia spółek „w części wkładów do spółki albo kapitału zakładowego, których wartość była uprzednio opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska albo od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany”.

Przepis ten od lat budzi kontrowersje. Fiskus (a także przez długi czas część sądów administracyjnych) odczytywał go w ten sposób, że przy przekształceniu polskich spółek zwolnione z PCC jest tylko to, co było już wcześniej opodatkowane. Słowem, jeśli na kapitale zapasowym spółki kapitałowej znajdują się niepodatkowane pieniądze, to przy przekształceniu w spółkę osobową trzeba pobrać od nich podatek.

Zwolennicy tej wykładni uważali, że końcowy fragment przepisu: „od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany” dotyczy wyłącznie spółek z innych krajów UE (nie polskich). Taką wykładnię zaprezentował także NSA w dwóch wyrokach z 6 i 14 czerwca 2017 r. (sygn. akt II FSK 1313/14 i II FSK 1477/15). Oba zapadły tuż po uchwale NSA.

Po myśli podatników

Obecnie jednak orzecznictwo sądu kasacyjnego idzie w kierunku korzystnym dla podatników, co potwierdzają cztery wspomniane wyroki.

Pierwszy z nich zapadł 17 maja 2017 r., a więc już dwa dni po uchwale niekorzystnej dla spółek osobowych.

Zwykły skład orzekający NSA stwierdził, że przy przekształceniu spółki z o.o. w jawną lub komandytową podatek nie może zostać pobrany ze względu na ostatni fragment art. 9 ust. 11 lit. a ustawy o PCC. Sąd podkreślił, że Polska jest również krajem członkowskim UE i skoro polski ustawodawca sam zrezygnował z opodatkowania kapitału zapasowego w spółkach kapitałowych, to nie może się z tego wycofać przy okazji restrukturyzacji (przekształcenia w spółkę osobową).

Tak samo orzekł NSA w pozostałych pouchwałowych wyrokach.

Takie stanowisko zajął również przed uchwałą w orzeczeniach: z 20 września 2016 r. (sygn. akt II FSK 2452/14) i z 16 lutego 2017 r. (II FSK 138/15). ⒸⓅ

Patrycja Dudek

patrycja.dudek@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

REKLAMA

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

W 2026 r. wdrożenie obowiązkowego KSeF - czy pamiętamy o VIDA? Czym jest VIDA i jakie zmiany wprowadza?

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

REKLAMA

Minister finansów zapowiada nowy podatek: W kogo uderzy?

Ministerstwo Finansów pracuje nad podatkiem dotyczącym odsetek od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej przez banki w Narodowym Banku Polskim - poinformował minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że przychody do budżetu w 2026 r. z tego tytułu mogłyby sięgnąć 1,5-2 mld zł.

Zwrot VAT: Tylko organ I instancji może przedłużyć termin – przełomowy wyrok WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że termin zwrotu VAT może zostać przedłużony wyłącznie przez organ I instancji i tylko w trakcie trwającego postępowania. Przedłużenie nie jest dopuszczalne po uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia.

REKLAMA