REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczanie nieterminowo płaconych należności w podatku dochodowym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Damian Lewandowski - specjalista ds. księgowych i kadrowych; Rafał Lewandowski - aplikant adwokacki
certyfikowany księgowy MF
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jednymi z największych trudności, z jakimi mierzą się polskie przedsiębiorstwa są nieopłacone w terminie należności za wykonane przez firmy usługi lub dostarczone towary. Często zdarza się, że pomimo upływów kolejnych terminów płatności, wezwań do zapłaty, należności z tytułu wystawionych faktur nie wpływają na konta przedsiębiorców.


Nieopłacone wierzytelności w kosztach


Rozwiązaniem, które choć w części pozwala zmniejszyć koszty nieopłaconych faktur jest zaliczenie nieopłaconych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

REKLAMA

Najkorzystniejszym i stosunkowo najprostszym sposobem, które pozwala na w miarę bezpieczne zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu nieopłaconych faktur jest utworzenie odpisu aktualizującego na wysokość nieściągalnej wierzytelności.

Potrącenie wierzytelności przy upadłości


Utworzenie odpisu aktualizującego


O możliwości utworzenia odpisu aktualizującego wskazuje art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako PDOP). W myśl wspomnianego przepisu, kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona. Zakładając, że została zaliczona do przychodów podlegających opodatkowaniu sprzedaż, z której wynikają nieściągalne wierzytelności, przedsiębiorca powinien ponadto:

- sporządzić odpisu aktualizujący wartość należności zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- uprawdopodobnić nieściągalność wierzytelności.

Analizując przepisy ustawy o rachunkowości, o możliwości sporządzenia odpowiedniego odpisu aktualizującego traktuje art. 35b ust. 1 pkt 1. W świetle tego przepisu, wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłat poprzez dokonanie odpisu aktualizującego w odniesieniu do m.in. należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności. Opierając się o wykładnie powyższego przepisu, jeżeli istnieje, w ocenie przedsiębiorcy, duże prawdopodobieństwo, iż wierzytelność z tytułu sprzedaży nie zostanie ściągnięta, istnieje możliwość stworzenia odpowiedniego odpisu aktualizującego wartość należności.

W zakresie uprawdopodobnienia nieściągalności zastosowanie znajdzie art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy PDOP. Nieściągalność wierzytelności zostanie zatem uznana za uprawdopodobnioną, w szczególności jeżeli :

- dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo

- zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

- wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

- wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego;

Skutki bilansowe i podatkowe przekazania gratisów

Zapraszamy do dyskusji na forum Księgowość

 

W tym miejscu należy wskazać, iż powyższy katalog możliwości uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wymieniony w art. 16 ust. 2a pkt 1 powyższej ustawy ma charakter otwarty. W konsekwencji,  są możliwe sytuacje, gdy wierzyciel w inny sposób uprawdopodobni, że dana wierzytelność jest nieściągalna. Wobec powyższego nieściągalność wierzytelności będzie uznana za uprawdopodobnioną w przypadkach określonych w ww. przepisie oraz gdy przesłanki uprawdopodobnienia będą miały charakter przesłanek o znaczeniu prawnym równorzędnym w stosunku do wskazanych w tym przepisie.

Prawidłowe ujęcie odpisów aktualizujących należności w księgach rachunkowych jest niezbędne w celu zaliczenia ich w momencie uprawdopodobnienia do kosztów uzyskania przychodów. Należy jednak zaznaczyć, iż kosztem uzyskania przychodu z tytułu nieściągalnej wierzytelności nie jest sama nieściągalna wierzytelność, lecz odpis aktualizujący wartość wierzytelności.

Poręczenie jako forma zabezpieczenia wierzytelności

Jak poprawnie przeprowadzić potwierdzenie sald

W sytuacji gdy przedsiębiorca dokona odpisu aktualizującego wartość wierzytelności i zaliczy wspomniany odpis do kosztów uzyskania przychodów, zaistnienie pewnych zdarzeń może skutkować powstaniem przychodu z działalności gospodarczej. Mając na względzie art. 12 ust. 1 pkt 4d i 4e ustawy o PDOP, do zdarzeń, które spowodują, iż wartość odpisu aktualizującego zostanie uznana za przychód zalicza się:

- umorzenie wierzytelności,

- otrzymanie zapłaty lub wyegzekwowania wierzytelności,

- uznanie wierzytelności za nieściągalną.

W zakresie umorzenia wierzytelności, w razie złożenia zgodnych oświadczeń przez wierzyciela i dłużnika o umorzeniu wierzytelności, przedsiębiorca (jako wierzyciel) jest zobowiązany do zaliczenia równowartości dokonanego odpisu aktualizującego do przychodów podatkowych. Niemniej jednak zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o PDOP, przedsiębiorca jest równocześnie uprawniony do zaliczenia kwoty umorzonych wierzytelności zarachowanych do przychodów należnych ponownie do kosztów uzyskania przychodów.

Jeżeli wierzytelność zostanie uznana za nieściągalną w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o PDOP i udokumentowana zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o CIT, przedsiębiorca będzie zobowiązany do zaliczenia wcześniej sporządzonego odpisu aktualizującego do przychodów podlegających opodatkowaniu (art. 12 ust. 1 pkt 4d ustawy o PDOP) i jednocześnie odpisania nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o PDOP. Warunkiem uznania wierzytelności za nieściągalną i zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów jest jej właściwe udokumentowanie, zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o PDOP:

a) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

b) postanowieniem sądu o:

- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub

- umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a, lub

- ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

c) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Z uwagi na dosyć restrykcyjne brzmienie przepisów odnoszącego się do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności, w szczególności w zakresie ich udokumentowania, dokonanie przez przedsiębiorcę najpierw odpisu aktualizującego wartość należności jest optymalne podatkowo.


Damian Lewandowski
- specjalista ds. księgowych i kadrowych. Księgowy w BUK Tercet.

Rafał Lewandowski - aplikant adwokacki, certyfikowany księgowy Ministerstwa Finansów.

Współautorzy bloga Samozatrudnienie

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

REKLAMA

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

REKLAMA

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

Limit 30-krotność ZUS 2025 - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

REKLAMA