REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczyć przychód z nieodpłatnych świadczeń

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Edyta Wereszczyńska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Koszty uzyskania przychodu powinny - pośrednio lub bezpośrednio - wiązać się z poniesionymi wydatkami. Gdy takich wydatków nie było, przedsiębiorca uznaje za koszt uzyskania przychodów wartość tego przychodu - jeśli musiał go określić w związku z nieodpłatnym świadczeniem.

Ustalenie przychodu z tytułu otrzymania przez przedsiębiorcę rzeczy lub praw w postaci nieodpłatnego świadczenia odbywa się według szczególnych zasad. Podobnie wygląda ustalenie kosztów uzyskania przychodów, jeśli okaże się, że przedsiębiorca chce zbyć otrzymane nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub prawa, a także w ten sposób nabyte świadczenia. Trzeba wówczas uwzględnić nie tylko wcześniejszy sposób ustalenia przychodu dla rzeczy i praw, ale też pomniejszyć go o sumę ewentualnie dokonanych odpisów amortyzacyjnych.

Ustalenie przychodu

Prowadząc działalność gospodarczą, podatnicy zazwyczaj dokonują wydatków związanych z prowadzoną działalnością. Jeśli spełniają określone w przepisach warunki, niektóre z takich wydatków mogą zaliczyć w koszty podatkowe. W określonych przypadkach kosztem może być także wartość ustalonego wcześniej przychodu.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Definicja kosztów wskazuje też katalog wyłączeń, uznając, że nie uznaje się za koszty wydatków wymienionych w art. 23 ustawy o PIT.

Co do zasady uznaje się, że wydatki podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli zostały poniesione i należycie udokumentowane, wiążą się z przychodem i nie zostały wyłączone z kategorii kosztów uzyskania przychodów przepisem ustawy.

Nieodpłatne świadczenia

Przepisy przewidują sytuację, kiedy podatnik otrzymuje świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia, które - w przypadku, gdy prowadzi działalność gospodarczą - są traktowane jako przychód z tego źródła. Jednak ustawa o PIT nie zawiera definicji nieodpłatnego świadczenia, ograniczając się do określenia sposobu ustalania ich wartości. Samo pojęcie nieodpłatnego świadczenia należy więc definiować posiłkując się przepisami kodeksu cywilnego oraz orzecznictwem sądowym. I tak, w jednym z wyroków, NSA stwierdził, że przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy (wyrok z 28 stycznia 2000 r., sygn. akt I SA/Gd 2285/98, niepublikowany). Prawo cywilne definiuje zaś świadczenie jako określone zachowanie osoby zobowiązanej polegające na działaniu lub zaniechaniu. Może to zatem oznaczać przeniesienie własności rzeczy lub innego prawa, wydanie rzeczy do używania lub użytkowania, a także takie zaniechanie (nieczynienie), jak niewykonywanie pewnych uprawnień lub czynności (wyrok NSA z 18 kwietnia 2001 r., sygn. akt SA/Sz 85/00, niepublikowany).

Podatnik może uzyskiwać przychody z tytułu nieodpłatnego świadczenia związane np. z nieodpłatnym korzystaniem z rzeczy, nieodpłatnym wykonywaniem na rzecz podatnika usług przez inny podmiot czy nieodpłatnym udostępnieniem lokalu.

Jednak, aby ustalić przychód ze świadczeń nabytych nieodpłatnie należy ustalić ich wartość pieniężną przy zastosowaniu reguł zawartych w przepisach ustawy o podatku dochodowym. I tak, co do zasady wartość pieniężna świadczeń w naturze określana jest na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Z kolei wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

- jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,

- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,

- jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lokalu lub budynku,

- w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

W przypadku, gdy otrzymane świadczenie jest częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad przewidzianych dla świadczeń nieodpłatnych, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Zbycie rzeczy i praw

Otrzymane nieodpłatnie środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne mogą w dalszym ciągu podlegać amortyzacji. Fakt ich amortyzacji będzie miał bowiem znaczenie przy późniejszym odpłatnym zbyciu nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw.

Wszystkie powyższe uwagi mają znaczenie zwłaszcza w przypadku, gdy podatnik zdecyduje się na zbycie nieodpłatnie otrzymanej rzeczy lub prawa. Wówczas zastosowanie będą miały przepisy określające koszty uzyskania przychodów związane z tego rodzaju zbyciem. I tak, zgodnie z brzmieniem art. 22 ust. 1d ustawy o PIT w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi podatnik określił przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji zgodnie z odrębnymi przepisami, jest wartość przychodu określona w związku z nieodpłatnym nabyciem rzeczy lub praw pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych. Odpowiednio, w przypadku zbycia częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń koszt uzyskania przychodów z odpłatnego ich zbycia stanowi wartość przychodu określona wcześniej dla tych świadczeń, powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń również pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych.

PRZYKŁAD

CO ZALICZYĆ W KOSZTY

Podatnik otrzymał w sierpniu ubiegłego roku częściowo nieodpłatnie maszynę do produkcji spodów do obuwia. Wartość maszyny została wyceniona na kwotę 10 000 złotych, przy czym podatnik zapłacił 60 proc. tej ceny, czyli 6000 zł. Podatnik doliczył do przychodów podatkowych kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy wartością tej rzeczy a poniesioną odpłatnością, czyli kwotę 4000 zł. Gdyby teraz chciał sprzedać tę maszynę, kosztem uzyskania przychodu będzie kwota 10 000 pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonywanych według stawki 14 proc.

JAK ROZLICZAĆ ODPISY AMORTYZACYJNE

Jeśli przedmiotem nieodpłatnego świadczenia są środki trwałe oddane przez podatnika do nieodpłatnego używania, wówczas w dalszym ciągu podlegają one amortyzacji, jednak odpisy amortyzacyjne dokonywane za te miesiące, kiedy amortyzowany składnik majątku był przedmiotem nieodpłatnego używania, nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika, który oddał przedmiot do używania.

EDYTA WERESZCZYŃSKA

edyta.wereszczynska@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 22 ust. 1d oraz art. 23 ust. 1 pkt 45a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

- Art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA