REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiana zasad opodatkowania przychodów ze zbycia udziałów, akcji czy innych papierów wartościowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna GHMW – Hulist, Prawdzic Łaszcz – Radcowie Prawni spółka partnerska
Kancelaria świadczy kompleksowe usługi prawne związane z bieżącą obsługą przedsiębiorców (głównie spółek handlowych).
Zmiana zasad opodatkowania przychodów ze zbycia udziałów, akcji czy innych papierów wartościowych
Zmiana zasad opodatkowania przychodów ze zbycia udziałów, akcji czy innych papierów wartościowych
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych dokonana ustawą z dnia 9 października 2015 r. (opublikowaną w Dz. U. 2015. poz. 1932 z dnia 23 listopada 2015 r.) wprowadziła istotną zmianę w zakresie zasad opodatkowania, a zasadniczo w zakresie momentu powstania przychodu do opodatkowania ze zbycia akcji, udziałów czy papierów wartościowych przez osoby fizyczne.

REKLAMA

Autopromocja

Zmiany wprowadza ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw

Jak jest do dnia 31 grudnia 2015 r.

Przepisem, który dotychczas określał moment powstania przychodu do opodatkowania przy umowach zbycia udziałów w spółkach z o.o. oraz papierów wartościowych był art. 17 ust. 1 pkt. 6) u.p.d.f. Przepis ten wskazywał, że „Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się: (…) 6) należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z: a) odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, b) realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi”.

Sytuacja była prosta, jeśli umowa sprzedaży zawierana była w jednym roku podatkowym, nadto w tym samym roku dochodziło do  przeniesienia określonych walorów na nabywcę i w tym samym roku podatkowym zbywca uzyskiwał cenę. Wówczas bez wątpienia skutki sprzedaży były wykazywane w PIT-38 składanym przez podatnika do 30 kwietnia roku następującego po roku w którym transakcja ta miała miejsce. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak określić wartość dopłat zwracanych wspólnikowi spółki z o.o. - zwolnienie z PIT

Rozliczenie podatkowe takiej sprzedaży komplikowało się natomiast wówczas, kiedy zbywca i nabywca zawierali umowę sprzedaży w danym roku podatkowym, natomiast zapłata ceny została rozłożona na raty płatne, np. także w kolejnym czy kolejnych latach podatkowych.

W takich sytuacjach ujawniały się rozbieżne interpretacje art. 17 ust. 1 pkt. 6) u.p.d.f., dokonywane przez organy podatkowe i z drugiej strony przez doktrynę i orzecznictwo sądowe.

REKLAMA

Zdaniem organów podatkowych w takich sytuacjach podatek do zapłaty (wykazywany w PIT-38) należało zadeklarować i zapłacić w rozliczeniu za rok, w którym doszło do  zawarcia umowy – abstrahując zupełnie od przyjętych przez strony terminów płatności ceny. Organy wychodziły tutaj z założenia, że „przychody należne”, o których mówił sporny przepis, to po prostu przychody podane w umowie sprzedaży. Tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 4 grudnia 2014 r. ILPB2/415-896/14-4/JK, czy Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 9 marca 2015 r. IBPBII/2/415-1097/14/NG. W innej interpretacji, tj. interpretacji z dnia 14 kwietnia 2014 r. ILPB2/415-86/14-2/JK Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu podsumował tę kwestię tak: "W dacie zawarcia umowy sprzedaży udziałów u zbywcy powstaje więc przychód należny, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Określając moment podatkowy (datę), w którym po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód z tytułu odpłatnego zbycia udziałów należy odkodować zwrot „przychody należne choćby nie były otrzymane” w kontekście art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy jako kwoty, które wywołują skutki obligacyjne z umowy".

Natomiast doktryna i orzecznictwo skłaniały się ku tezie, że pojęcie „przychód należny” trzeba interpretować jako „przychód wymagalny”. Świadczenie staje się natomiast wymagalne zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, kiedy wierzyciel ma prawo żądać spełnienia świadczenia, a zatem kiedy nastąpił termin płatności. Tak np. WSA w Krakowie w wyroku z dnia 12 luty 2014 r. (sygn. akt I SA/Kr 2187/13), czy WSA w Rzeszowie w wyroku z 19 marca 2013 r. (sygn. akt I SA/Rz 74/13, nieprawomocny) oraz WSA w Gliwicach w wyroku z 15 kwietnia 2013 r. (sygn. akt I SA/GI 1023/12, nieprawomocny). Sądy te w całości podzieliły stanowisko NSA z 8 sierpnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 2402/11), w którym NSA stwierdził, że o momencie powstania obowiązku podatkowego decyduje to, „w jakiej dacie podatnik (wierzyciel) może najwcześniej domagać się zapłaty z tytułu sprzedaży udziałów, czyli data wymagalności roszczenia z tego tytułu. Nieracjonalna jest bowiem wykładnia omawianego przepisu, która prowadzi do uznania, iż opodatkowaniu w danym roku podatkowym podlega przychód, który podatnikowi nie przysługuje w tym sensie, iż nie może się on go nawet domagać. Przed nadejściem terminu wymagalności wierzytelności trudno mówić, by podatnikowi »należał się« przychód, skoro nie ma on możliwości realizacji prawa do niego”. Takie samo stanowisko zostało zajęte przez NSA m.in. w wyrokach: z dnia 9 czerwca 2010 r. (sygn. akt II FSK 282/09) i z dnia 17 września 2009 r. (sygn. akt II FSK 549/08).

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych


Jak będzie po 1 stycznia 2016 r.

Wskazana wyżej nowelizacja usunęła z treści art. 17 ust. 1 pkt. 6) u.p.d.f. sformułowanie o „przychodach należnych” a jednocześnie wprowadziła nową regulację art. 17 ust. 1 ab u.p.d.f. w brzmieniu: „1ab. Przychód określony w ust. 1 pkt 6: 1) z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych (...)".

REKLAMA

Tym samym ustawodawca przesądził, że istotne dla powstania przychodu do opodatkowania jest nie zawarcie samej umowy sprzedaży, czy nadejście terminu płatności całości lub części ceny, ale data przeniesienia na nabywcę własności udziałów w spółce z o.o. czy papierów wartościowych, w tym akcji.

Zaznaczyć natomiast trzeba, że przeniesienie prawa własności udziałów (akcji) lub papierów wartościowych może zostać przesunięte w czasie w stosunku do zawarcia samej umowy, np. do czasu uregulowania płatności częściowej. Często spotyka się także umowy warunkowe, gdzie o przeniesieniu praw do ww. walorów decyduje spełnienie się określonych warunków. W konsekwencji ze względu na wprowadzoną nowelizację do 1 stycznia 2016 r. tylko data faktycznego przejścia własności akcji, udziałów czy innego rodzaju papierów wartościowych będzie decydować o dacie powstania przychodu do opodatkowania. W każdym zatem przypadku ujęcie skutków podatkowych dokonywanej sprzedaży będzie musiało zostać poprzedzone wnikliwą analizą umowy i konkretnego stanu faktycznego.

Moment powstania przychodu w PIT z tytułu sprzedaży udziałów

Regulacja ta jest o tyle korzystna, że usuwa pewien stan niepewności wynikający z odmiennych interpretacji organów podatkowych i sądów administracyjnych, jednakże w aspekcie czysto praktycznym może być mało korzystna dla osób dokonujących zbycia z odroczonym terminem płatności. Nie trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której podatnik zapłaci podatek dochodowy od ceny sprzedaży, której z różnych przyczyn od nabywcy w ogóle nie uzyska, albo uzyska znacznie później niż dokonana płatność podatku.

Małgorzata Gach, radca prawny i doradca podatkowy – GHMW – Gach, Hulist, Prawdzic Łaszcz radcowie prawni sp.p. w Krakowie

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

REKLAMA

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

REKLAMA

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

REKLAMA