Ulga uczniowska (tylko na zasadzie praw nabytych) - PIT 2008

Sytuacja 1. Organy podatkowe wydały w 2008 r. decyzja o przyznaniu ulgi.

Ulgę uczniowską stosuje się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wydana decyzja o przyznaniu ulgi. Przy ustalaniu kwoty ulgi, przyjmuje się kwotę obowiązującą w roku podatkowym, w którym zakończono szkolenie pozytywnym wynikiem egzaminu. Jest to ulga posiadająca limity kwotowe. Są one zależne m.in. od długości szkolenia.

Limity ulgi uczniowskiej na 2008 r. : 4896,18 zł - czas szkolenia do 24 miesięcy 8160,31 zł - czas szkolenia ponad 24 miesiące

Wniosek o przyznanie ulg uczniowskich podatnik obowiązany jest złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika w terminie miesiąca od daty złożenia przez pracownika egzaminu kończącego naukę zawodu lub w terminie miesiąca od daty zakończenia przez ucznia odbywania u podatnika praktycznej nauki zawodu. Trzeba dołączyć do wniosku dokument stwierdzający datę złożenia przez pracownika egzaminu kończącego naukę zawodu wynikiem pozytywnym lub oświadczenie stwierdzające przyczyny krótszego okresu szkolenia.

Wniosek o ulgę uczniowską powinien zawierać następujące dane:

• datę zawarcia ze szkołą umowy o praktyczną naukę zawodu,
• imię i nazwisko ucznia,
• datę rozpoczęcia i zakończenia przez ucznia odbywania u podatnika praktycznej nauki zawodu.

Sytuacja 2 Organy podatkowe wydały przed 2007 r. decyzję o przyznaniu ulgi, ale podatnik nie odliczył od podatku przysługującej mu kwoty.

Podatnik, który nabył prawo do ulgi uczniowskiej ma prawo – na zasadzie praw nabytych – do odliczania od podatku kwoty przewidzianej przez przepisy. Nie ma czasowego ograniczenia tego odliczenia.

W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, podatnik obniża o kwotę ulgi podatek dochodowy, wyliczony przy zastosowaniu skali podatkowej. Podatnik opodatkowany w formie zryczałtowanej o kwotę przyznanej ulgi pomniejsza zryczałtowany podatek dochodowy.

Wykluczone jest dwukrotne odliczenie -

1) w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz

2) w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.

Kłopoty z wykorzystaniem ulgi uczniowskiej na zasadzie praw nabytych mają podatnicy, którzy w momencie nabycia tego prawa byli opodatkowani np. na zasadach ogólnych, a obecnie są podatnikami podatku liniowego.

Organy podatkowe odmawiają prawa do ulgi takim podatnikom w zakresie odliczenia od podatku od przychodów z działalności gospodarczej. Jest to częsty problem – podatnik w momencie nabycia prawa do ulgi był opodatkowany według skali, nie odliczył ulgi z uwagi na zbyt niskie dochody, a w kolejnych latach wybrał podatek liniowy.

Nie oznacza to, że osoby płacące podatek liniowy nie odliczą ulgi uczniowskiej w zeznaniu za 2007 r. Nie może to być jednak odliczenie w PIT-36L. Odliczenie jest możliwe od innych dochodów niż opodatkowanych podatkiem liniowym.

Ogólne zasady korzystania z ulgi uczniowskiej

Ulga uczniowska przysługiwała osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki prawa cywilnego lub osobowej spółki handlowej, z wyjątkiem spółki partnerskiej, uprawnionym do szkolenia uczniów i zatrudniającym w ramach prowadzonej działalności pracowników w celu przygotowania zawodowego.

Ulga ta przysługiwała także w przypadku, gdy uprawnionym do szkolenia uczniów był przynajmniej jeden ze wspólników lub pracownik osoby (spółki) prowadzącej działalność gospodarczą. Warunkiem skorzystania z ulgi było zakończenie szkolenia pozytywnym wynikiem egzaminu. Ulga uczniowska nie przysługiwała za wyszkolenie pracownika będącego już wykwalifikowanym pracownikiem (czeladnikiem) w tym samym lub w innym zawodzie.

Kwoty ulg uczniowskich podwyższało się o 20% podatnikom, którzy prowadzili działalność gospodarczą w miejscowościach o liczbie mieszkańców do 5000 oraz w gminach o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym, określonych w odrębnych przepisach. Podwyżka ulgi uczniowskiej o 20% przysługiwała także wtedy, gdy po zakończeniu szkolenia gmina, w której prowadzona jest działalność, wykreślona została z wykazu gmin zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym.

Kwoty ulg uczniowskich dodatkowo podwyższało się o 20% podatnikom, którzy w danym roku podatkowym zakończyli szkolenie więcej niż jednego pracownika; podwyżka przysługiwała z tytułu zakończenia szkolenia pozytywnym wynikiem egzaminu każdego następnego pracownika. Ulga uczniowska przysługiwała, jeżeli zatrudnienie pracownika trwało przez cały okres szkolenia wynikający z umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Jeżeli umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z przyczyn niezależnych od podatnika, a pracownik podjął naukę zawodu na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego u innego podatnika - przysługującą z tytułu wyszkolenia ulgę uczniowską dzieliło się między obydwu podatników, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonego przez nich szkolenia.

Jeżeli rozwiązanie umowy nastąpiło z winy szkolącego podatnika, ulga uczniowska przysługiwała w wysokości proporcjonalnej do okresu szkolenia tylko temu podatnikowi, u którego pracownik ukończył naukę zawodu.