Jak obliczyć podatek korzystając z jednej z metod unikania podwójnego opodatkowania - PIT-y 2008

Wyliczenie podatku metodą wyłączenia z progresją




Jeśli z dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wynika, że dochody z pracy najemnej w danym kraju tam opodatkowane są zwolnione z opodatkowania w Polsce, to w przypadku osiągnięcia dodatkowo dochodów podlegających w Polsce opodatkowaniu na zasadach ogólnych trzeba je rozliczyć w zeznaniu rocznym, stosując metodę wyłączenia z progresją.

Pan Krystian Chełmoński przez pierwszy kwartał 2008 r. był zatrudniony u polskiego pracodawcy. Od 1 kwietnia 2008 r. podjął pracę w Niemczech w miejscowej firmie.

Z umowy o pracę w Polsce uzyskał dochód w wysokości 13 500 zł (po uwzględnieniu kosztów uzyskania przychodów i odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne).

Natomiast z umowy o pracę w Niemczech - 51 300 zł (po odliczeniu diet, przeliczeniu na złote i uwzględnieniu „polskich” kosztów uzyskania przychodów).
Zakładając, że pan Chełmoński rozlicza się z podatku indywidualnie i nie korzysta z odliczeń, to stosując metodę wyłączenia z progresją, należny podatek wyliczy w następujący sposób:
Dc= 13 500 zł + 51 300 zł = 64 800 zł (II próg podatkowy)
P = (64 800 zł - 44 490 zł) × 30% +7866,25zł = (20 310 zł × 30%) +7866,25 zł = 6093 zł + 7866,25 zł = 13 979,25 zł
S= (13 979,25 zł / 64 800 zł) × 100 = 21,57%
Pn= 13 500 zł × 21,57%= 2911,95 zł

gdzie:
Dc- oznacza dochód całkowity
P - oznacza podatek obliczony według skali podatkowej
S- oznacza stopę procentową
Pn- oznacza podatek należny

Należny podatek (2911,95 zł) pan Chełmoński powinien pomniejszyć jeszcze o składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacone w Polsce oraz o sumę zaliczek pobranych przez płatnika (polskiego pracodawcę). Obliczona kwota stanowi podatek należny do zapłaty (lub nadpłatę do zwrotu). Zatem pomimo że od uzyskanego w Niemczech dochodu pana Chełmońskiego został zapłacony podatek (a więc dochód w Niemczech został już tam rozliczony), to dochód uzyskany w Niemczech wpływa również na podatek od dochodów uzyskanych przez pana Chełmońskiego w Polsce.

W przypadku, gdy podatnicy zdecydowali się na rozliczenie na zasadach preferencyjnych (np. małżonkowie rozliczają się wspólnie), do obliczenia stopy procentowej należy przyjąć kwotę stanowiącą połowę sumy ich dochodów, a następnie wyliczony podatek pomnożyć przez dwa. Identycznie wyliczy podatek osoba samotnie wychowująca dziecko bądź rozliczająca się wspólnie ze zmarłym małżonkiem.

Żona pana Chełmońskiego osiągnęła z umowy o pracę dochody w wysokości 30 000 zł. Państwo Chełmońscy podjęli decyzję o wspólnym rozliczeniu. W takiej sytuacji stopa procentowa zostanie ustalona w następujący sposób:

1) od połowy sumy dochodów obojga małżonków (kwot wykazanych w poz. 167, 168 i 169 zeznania PIT-36) zostanie obliczony podatek według skali:
1/2 × (64 800 zł + 30 000 zł) = 94 800 zł × 1/2 = 47 400 zł
30% × (47 400 zł - 44 490 zł) +7866,25 zł = (30% × 2910 zł) + 7866,25 zł = 873 zł +7866,25zł = 8739,25 zł

2) kwota podatku obliczonego według skali zostanie następnie podzielona przez połowę sumy dochodów małżonków (kwot z poz. 167 i 168), a następnie pomnożona przez 100:
(8739,25 zł : 47 400 zł) × 100 = 18,44%

W celu wyliczenia wysokości należnego podatku państwo Chełmońscy ustaloną stopę procentową zastosują do podstawy obliczenia podatku (z poz. 170 zeznania PIT-36):
[(30 000 zł + 13 500 zł) : 2] × 18,44% = 21 750 zł × 18,44% = 4010,70 zł

W przypadku wspólnego rozliczenia małżonków podatek należny należy ustalić w podwójnej wysokości od połowy ich łącznych dochodów. Dlatego kwotę 4010,70 zł państwo Chełmońscy pomnożą przez dwa. Podatek wykazany w poz. 171 zeznania PIT-36 wyniesie więc 8021,40 zł.

Wyliczenie podatku metodą proporcjonalnego odliczenia

Jeśli natomiast umowa dwustronna o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta przez Polskę nie zwalnia z opodatkowania w Polsce dochodów osiągniętych z pracy najemnej w kraju będącym drugą stroną tej umowy, to rozliczenia tych dochodów w Polsce należy dokonać z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia.

Pan Leszek Hubert w 2008 r. pracował przez 8 miesięcy w Polsce, a przez ostatnie 4 miesiące - w Holandii. Ponieważ dwustronna polsko-holenderska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie zwalnia z opodatkowania w Polsce dochodów z pracy najemnej w Holandii tam opodatkowanych, pan Hubert, rozliczając się za 2008 r., zastosuje metodę odliczenia proporcjonalnego. Rozliczenie to będzie wyglądać nieco inaczej w zależności od tego, czy zapłacony w Holandii podatek będzie wyższy od limitu, czy też będzie od niego niższy (bądź mu równy).

Wariant I - Podatek zapłacony za granicą niższy od limitu

1) dochód całkowity jest sumą dochodów krajowych (40 000 zł) i zagranicznych (20 000 zł):
Dc= 60 000 zł

2) podatek zapłacony za granicą:
Pz= 4000 zł

3) podatek według skali:
P = (60 000 zł - 44 490 zł) × 30% +7866,25zł = 12 519,25 zł

4) limit odliczenia:
L = P × (Dz / Dc
L = 4173,08 zł

5) podatek do zapłaty w Polsce:
Pn= 12 519,25 zł - 4000 zł = 8519,25 zł = 8519 zł (po zaokrągleniu)

Wariant II - Podatek zapłacony za granicą wyższy od limitu

1) dochód całkowity jest sumą dochodów krajowych (40 000 zł) i zagranicznych (Dz= 20 000 zł)
Dc= 60 000 zł

2) podatek zapłacony za granicą:
Pz= 6000 zł

3) podatek według skali:
P = 12 519,25 zł

4) limit odliczenia według wzoru:
L = P × (Dz/Dc
L = 12 519,25 zł × (20 000 zł/60 000 zł) = 4173,08 zł

5) podatek do zapłaty w Polsce:
Pn= 12 519,25 zł - 4173,08 zł = 8346,17 zł = 8346 zł (po zaokrągleniu)
gdzie:
Dz - oznacza dochód osiągnięty za granicą
Dc - oznacza dochód całkowity
Pz - oznacza podatek zapłacony za granicą
P - oznacza podatek obliczony według skali podatkowej
S - oznacza stopę procentową
Pn - oznacza podatek należny do zapłaty w Polsce

W rozliczeniu za 2008 r. podatnik, który osiągnął za granicą dochody podlegające rozliczeniu w Polsce metodą odliczenia proporcjonalnego ma prawo skorzystać z tzw. ulgi abolicyjnej, dzięki czemu ostateczna wysokość zapłaconego przez niego podatku będzie zrównana z wysokością podatku, jaki przypadałby do zapłaty przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją.

Anna Welsyng
radca prawny, doradca podatkowy
kancelaria welsyng.pl