Jak opodatkować równowartość udziału wypłaconą występującemu ze spółki cywilnej wspólnikowi?

Odpowiadając na pytanie przywołać należy zasady opodatkowania podatkami dochodowymi spółek cywilnych. Spółki cywilne nie posiadają osobowości prawnej i nie płacą podatku CIT.

W ustawie o PIT znajduje się natomiast przepis regulujący tzw. przychody ze wspólnego źródła.

Przepis ten stanowi, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, ze wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których przychód podlega opodatkowaniu wg skali podatkowej wskazanej w ustawie.

W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Zauważyć więc należy, że podatnikiem podatku dochodowego nie jest spółka cywilna, lecz wspólnicy, którzy obliczają przychody i koszty ich uzyskania generowane przez spółkę w takiej proporcji, w jakiej uczestniczą w jej zyskach na podstawie umowy spółki.

Polecamy: serwis Urząd skarbowy

Polecamy: Limity ulg i odliczeń w PIT

Skoro przychody i koszty, a w konsekwencji i dochód spółki, rozliczane są bezpośrednio u każdego ze wspólników, w rezultacie, przyrost majątku spółki następujący w wyniku przekazania zysków spółki na powiększenie jej majątku lub też w wyniku wzrostu cen rynkowych – nie podlega odrębnemu opodatkowaniu.

Dodatkowe opodatkowanie wzrostu wartości majątku spółki byłoby powtórnym opodatkowaniem zysków już raz opodatkowanych.

Zysk spółki jest wcześniej wypracowanym dochodem spółki. Dochód ten był sukcesywnie opodatkowany przez wspólników spółki proporcjonalnie do ich udziałów w spółce. W przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej dochodzi do podziału majątku wspólnego, a nie z osiągnięciem dochodu.

Wspólnikowi występującemu ze spółki wypłaca się to, co w czasie trwania spółki było również jego własnością. W konsekwencji pieniężna wypłata równowartości majątku spółki nie stanowi dla występującego ze spółki wspólnika jakiegokolwiek przysporzenia. 

Przychód otrzymany w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów jest wolny od PIT. Oznacza to, że zwolnienie od opodatkowania dotyczy zarówno wkładu pierwotnie wniesionego, jak i jego zwiększenia, wynikające z pozostawienia w spółce zysków opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz ze wzrostu wartości składników majątku spółki.