Dochód z tytułu przymusowego lub automatycznego umorzenia udziałów otrzymanych w drodze darowizny

Udziały mogą zostać umorzone w przypadku, gdy statut spółki tak stanowi (umorzenie automatyczne), za zgodą wspólnika w drodze nabycia akcji lub udziałów przez spółkę w celu umorzenia (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe).

Autopromocja

W każdym z tych trzech przypadków, umorzenie wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, określającej w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umarzane udziały bądź uzasadnienie umorzenia bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochodów, z wyjątkiem dochodów wymienionych w ustawie o PIT oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródłem przychodów są również kapitały pieniężne i prawa majątkowe. Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się, m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną. Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Co do zasady zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

Inaczej jest w przypadku dochodu z umorzenia udziałów lub  dochodów przeznaczonych na podwyższenie kapitału zakładowego.

Polecamy: Jak rozliczyć zbycie udziałów (akcji) w celu umorzenia?

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Polecamy: Jakie skutki w PIT powoduje umorzenie udziałów w spółce?

Dochodem z umorzenia udziałów w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o PIT. Jeżeli nabycie umorzonego udziału nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

W przypadku umorzenia udziałów nabytych w drodze darowizny, koszty uzyskania przychodów ustala się do wysokości wartości przedmiotu darowizny z dnia jej nabycia.

Należy przyjąć, że wartość tę ustala się zgodnie z przepisami  ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z ustawy tej wynika zasada, w myśl której wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę. Brak jednak możliwości ustalania wartości w sposób dowolny.

Warunkiem uznania określonej przez nabywcę wartości jest stwierdzenie, że „odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw”. Tym samym ustalona na dzień dokonania darowizny wartość udziałów, stanowić będzie – w przypadku uzyskania przychodu z umorzenia przymusowego lub automatycznego tych udziałów nabytych w drodze darowizny – koszty uzyskania przychodu dla potrzeb obliczenia dochodu z tytułu umorzenia.

Zatem w przypadku umorzenia przymusowego lub automatycznego udziałów nabytych w drodze darowizny kosztem uzyskania przychodów będzie wartość tych udziałów z dnia nabycia darowizny ustalona zgodnie z przepisami  ustawy o podatku od spadków i darowizn, a więc wartość rynkowa z dnia nabycia darowizny.

Dlatego też dochód z tytułu umorzenia przymusowego lub automatycznego udziałów nabytych w drodze darowizny – podlegający opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym – stanowić będzie nadwyżka przychodu z tytułu umorzenia udziałów nad ich wartością rynkową ustaloną na dzień nabycia darowizny.

Źródło: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 16 stycznia 2012 r. nr IPTPB2/415-651/11-2/KR;

Podstawa prawna:

- art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 24 ust. 5d ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,

- art. 199, art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych