Czym tak naprawdę jest firma - czyli jak wybrać nazwę dla przedsiębiorcy

Zasady ogólne

Firma jest nazwą pod jaką działa przedsiębiorca. W zależności od formy prowadzania działalności gospodarczej, różnie kształtuje się sposób tworzenia nazwy. Można wykazać jednak kilka zasad wspólnych.

Rejestracja

Firma podlega obowiązkowej rejestracji. Osoba fizyczna zgłasza firmę do ewidencji działalności gospodarczej, pozostałe zaś podmioty- do Krajowego Rejestru przedsiębiorców. Nie można, co do zasady, posługiwać się firmą (nazwą), która nie została właściwie zarejestrowana- choć przepisy przewidują w tym zakresie pewne wyjątki.

Odrębność

Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.

Posługiwanie się firmą, (podobnie jak znakami towarowymi)- należącą do innego przedsiębiorcy lub wprowadzającą w błąd konsumentów i kontrahentów jest złamaniem zasad uczciwej konkurencji i jako taka karana jest przez Prezesa UOKiK.

Próby zarejestrowania firmy łudząco podobnej do innej- przy tym samym profilu działalności – jest często utrącana na etapie rejestrowania spółki w KRS. Problem może pojawiać się w przypadku ewidencji działalności gospodarczej z uwagi na brak centralnego rejestru.

Niezbywalność

Firmy (nazwy) nie można sprzedać, można jednak upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania z firmy (franchising – np. restauracje McDonalds). Można nadal posługiwać się tą samą firmą w przypadku przekształcenia spółki w inną spółkę prawa handlowego.

Wykorzystania nazwisk osób fizycznych

Firma osób prawnych (i odpowiednio tzw. „ułomnych osób prawnych” czyli np. spółki osobowe – jawne, cywilne, komandytowe) może, a często musi (patrz dalsza część artykułu)- zawierać imię i nazwisko osoby fizycznej- rzecz jasna za jej pisemną zgodą. W przypadku osoby zmarłej- wykorzystanie nazwiska może nastąpić wyłącznie za jego zgodą jego spadkobierców.

W przypadku odejścia ze spółki danej osoby fizycznej – dalsze korzystanie z jego nazwiska może nastąpić wyłącznie za jej zgodą. W przypadku śmierci – za zgodą spadkobierców (chyba, że zmarły uprzednio, pisemnie sam na to sam zezwolił).

Zakazy

Firma spółki (nie spełniającej określonych warunków) nie może zawierać nazw i wyrazów zarezerwowanych dla określonych ustawowo podmiotów. Z przykładów można wymienić słowo „bank”, które jest zarezerwowane dla instytucji kredytowych (czyli banków).

Posługiwanie się tym konkretnym słowem w sposób mylący –zagrożony jest wysokimi karami. Podobnie firma nie może sugerować innej formy prowadzenia działalności gospodarczej, niż ma to miejsce w rzeczywistości.
Innym przykładem jest oznaczenie „i partnerzy” – zarezerwowane dla spółki partnerskiej.

Ochrona firmy

Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

Obowiązkowe zmiany w firmie

Przedsiębiorstwo znajdujące się w upadłości, lub podlegające likwidacji musi przez okres danego postępowania posługiwać się w firmie dodatkowym oznaczeniem „w upadłości”, „w likwidacji”.