Polski Ład 2.0 – zmiany podatkowe od 1 lipca 2022 r. Stawki, skala podatkowa, ulgi, składka zdrowotna i inne nowości

Obniżenie stawki PIT

Według nowych przepisów zmniejszona zostanie stawka PIT w pierwszym progu podatkowym (tj. do 120 000 PLN) z 17% do 12% dla podatników opodatkowanych według zasad ogólnych (skali podatkowej), czyli zatrudnionych w ramach umowy o pracę, umowy zlecenie oraz przedsiębiorców rozliczających się w ten sposób. Bez zmian pozostanie kwota wolna, wynosząca 30 000 PLN. Konsekwentnie, obniżeniu ulegnie wysokość miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek dochodowy co rocznie wyniesie obniżkę z 5 100 PLN do 3 600 PLN (czyli w skali miesięcznej z 425 PLN do 300 PLN).

Nowa skala podatkowa będzie wyglądała następująco:

Oznacza to, że od 1 lipca 2022 r. pracodawcy będą kalkulować PIT w oparciu o stawkę 12% (do kwoty 120 000 PLN), natomiast stawka ta ma obowiązywać w całym roku podatkowym, tj. o stycznia do grudnia 2022 r. (i w kolejnych latach). Spowoduje to, że w rozliczeniu rocznym PIT urzędy skarbowe zwrócą nadpłacony podatek za okres od stycznia do lipca 2022 r.

Z kolei dla przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym (19%) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, którzy nie mają możliwości uwzględnienia kwoty wolnej od podatku, ustawodawca przewidział możliwość wyboru rozliczenia na skali podatkowej w następujący sposób:

• na podatku liniowym – ex post (po zakończeniu roku podatkowego 2022) za cały rok podatkowy,
• na ryczałcie – do 22 sierpnia 2022 r. za drugie półrocze 2022 r.

Likwidacja ulgi dla klasy średniej

W założeniu obniżenie stawki w pierwszym progu podatkowym ma skompensować planowaną likwidację ulgi dla klasy średniej, która z kolei początkowo miała rekompensować brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku.

Wprowadzone zostanie jednorazowe rozwiązanie polegające na obliczeniu hipotetycznego podatku. Gdyby jednak po wyliczeniach okazało się, że podatnik stosując niższą stawkę podatku straci (w stosunku gdyby zastosował ulgę dla klasy średniej), naczelnik urzędu skarbowego zwróci mu tę różnicę. Kwota ta będzie różnicą pomiędzy podatkiem należnym a podatkiem wyliczonym z zastosowaniem tzw. ulgi dla klasy średniej.

Kwotę do zwrotu będzie się traktowało na równi z nadpłatą. Organ podatkowy będzie musiał poinformować podatnika o kwocie do zwrotu w terminie 21 dni od dnia złożenia zeznania, co oznacza, że zarówno obliczenie ewentualnej kwoty do zwrotu, jak i jej zwrot nie będzie wymagał od podatnika dodatkowych działań.

Składka zdrowotna – kolejne zmiany

W obecnie obowiązującej (od 1 stycznia 2022 r.) wersji „Polskiego Ładu” wszyscy podatnicy (bez względu na sposób opodatkowania) zostali pozbawieni prawa do odliczenia składki zdrowotnej. Postanowiono to zmienić, jednak nie w przypadku wszystkich podatników – zmiany nie będą dotyczyły osób rozliczających się na skali podatkowej, tzn. nadal będą obciążani 9% składką zdrowotną bez możliwości odliczenia  (co w praktyce oznacza, że przy nowej skali podatkowej 12% wysokość obciążenia wyniesie w rzeczywistości 21%).

Z kolei niektórzy przedsiębiorcy będą mogli pomniejszać podstawę opodatkowania o zapłacone składki zdrowotne do określonego limitu. Limity te wyniosą dla poszczególnych podatników rozliczających się:

• liniowo – 8 700 PLN (pomniejszenie dochodu);
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – 50% zapłaconych składek zdrowotnych (pomniejszenie przychodu);
• w formie karty podatkowej – 19% zapłaconej składki (pomniejszenie podatku).

PIT-2 – nowe rozwiązania

Podatnicy, którzy uzyskują przychody z kilku umów, od 1 stycznia 2023 r. będą mogli upoważnić maksymalnie trzech płatników (pracodawców, zleceniodawców, ZUS) – nie jak do tej pory tylko jednego – do zmniejszania zaliczek na PIT o miesięczne odliczenie. Kwota ta łącznie (jak w przypadku jednej umowy) nie będzie mogła przekraczać 3 600 PLN rocznie.

Rozwiązanie to ma dotyczyć również pracujących emerytów, czy emerytów otrzymujących świadczenia od kilku organów rentowych. Należy podkreślić, że nie oznacza to, że każdy ze wskazanych płatników będzie stosował 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Podatnik będzie musiał wskazać odpowiednio w oświadczeniu, że płatnik jest usprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:

• 1/12 kwoty zmniejszającej podatek – w przypadku, gdy podatnik złoży PIT-2 jednemu płatnikowi będzie to zatem kwota 300 PLN, albo
• 1/24 kwoty zmniejszającej podatek – w przypadku, gdy podatnik złoży PIT-2 dwóm płatnikom będzie to zatem kwota 150 PLN, albo
• 1/36 kwoty zmniejszającej podatek – w przypadku, gdy podatnik złoży PIT-2 trzem płatnikom będzie to zatem kwota 100 PLN.

Ponadto od 1 stycznia 2023 roku oświadczenie PIT-2 złożyć będą mogli również podatnicy uzyskujący przychody z umów cywilnoprawnych (zlecenie, o dzieło), kontraktów menedżerskich, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, a także osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich.

Tak jak obecnie, jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie lub wniosek mające wpływ na obliczanie zaliczki, to płatnik uwzględnia to oświadczenie lub ten wniosek, co do zasady, najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.

Przewidziane jest również uchylenie mechanizmu tzw. rolowania zaliczek (obowiązku nałożonego na płatników wyliczania w trakcie 2022 r. zaliczek również według zasad obowiązujących do końca 2021 r.). W uzasadnieniu projektu doprecyzowano również, że projekt zwalnia płatnika z obowiązku poboru i wpłacenia niepobranej do dnia 30 czerwca 2022 r. tej części zaliczki, która nie została pobrana ze względu na niewystąpienie różnicy umożliwiającej pobranie wcześniej sprolongowanej zaliczki.

Polecamy: „Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia”

Polecamy: Komplet „PIT 2022. Komentarz + suplement z komentarzem do zmian od 1 lipca 2022 r.”

Jednolite terminy składania zeznań rocznych PIT

Zgodnie z planowanymi zmianami nastąpi wydłużenie terminu składania zeznań rocznych PIT-28 i PIT-28S (czyli podatnikom rozliczającym się według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych) do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Termin ten będzie obowiązywał dla zeznań rocznych składanych za rok 2022.

Zmieniony został również termin płatności ryczałtu za grudzień oraz ostatni kwartał roku podatkowego na 20 stycznia (czyli tak samo jak w przypadku podatników stosujących skalę podatkową). Obecnie ostatni ryczałt za rok podatkowy (za grudzień oraz czwarty kwartał) podatnicy obowiązani są wpłacać w terminie złożenia zeznania, czyli do końca lutego.

Zmiany dotyczące JPK CIT/ PIT

Zgodnie z „Polskim Ładem 2.0”, zmianie ulegnie również termin obowiązkowego prowadzenia ksiąg w formie elektronicznej i przesyłania ich do urzędu skarbowego. Elektronizacja ewidencji księgowej będzie obejmować 3 etapy:

• od 2024 r. podatnicy CIT, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczyły kwotę 50 mln EUR,
• od 2025 r. podatnicy CIT (inni niż wymienieni w pkt 1) zobowiązani do przesyłania ewidencji JPK_VAT oraz podatnicy PIT zobowiązani do przesyłania ewidencji JPK_VAT,
• od 2026 r. pozostali podatnicy PIT i CIT.

Rozliczenia samotnych rodziców z dzieckiem

Po licznych protestach, postanowiono zlikwidować dotychczasową (wprowadzoną od 1 stycznia 2022 r.) ulgę dla samotnych rodziców w wysokości 1 500 PLN odliczenia od podatku. Samotni rodzice mają odzyskać prawo do wspólnego rozliczenia z dzieckiem oraz skorzystać dwa razy z kwoty wolnej 30 000 PLN. Dziecko będzie bowiem traktowane jak odrębny podatnik.

Zatem preferencyjne opodatkowanie dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci będzie polegało na obliczeniu podatku:

• w podwójnej wysokości od połowy dochodu tej samotnej osoby, w przypadku gdy przynajmniej jedno z dzieci, które są wychowywane przez tę osobę, ma orzeczoną niepełnosprawność na podstawie odrębnych przepisów,
• jako iloczyn 1,5 oraz wysokości podatku obliczonego od dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci podzielonych przez 1,5 – w pozostałych przypadkach (tj. małoletnich i pełnoletnich do ukończenia 25. roku życia, uczących się dzieci).

Zwiększona zostanie także kwota limitu zarobków pełnoletniego uczącego się dziecka uprawniająca do skorzystania z ulgi dla samotnych rodziców. Limit dotyczy określonych źródeł zarobków takiego dziecka, tj. z tytułu dochodów (z wyjątkiem renty rodzinnej) opodatkowanych według skali podatkowej lub 19% podatkiem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych lub przychodów zwolnionych od podatku w ramach tzw. ulgi dla młodych czy ulgi na powrót. Limit z 3 089 PLN zwiększy się do dwunastokrotności wysokości renty socjalnej (od marca 2022 r. kwota renty socjalnej wynosi 1 338,44 PLN, zatem jej dwunastokrotność to kwota 16 061,28 PLN).

Nowością jest również regulacja przewidująca brak zastosowania ulgi w przypadku osoby, która wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) – w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, a wtedy kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego.

Powyższe oznacza, że jeżeli ustawa wejdzie w życie w nie zmienionym kształcie, to od 1 lipca 2022 r. podatnicy będą mogli składać płatnikom oświadczenia o zamiarze korzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów, co pozwoli na realizowanie dodatkowej kwoty wolnej już w trakcie roku. Natomiast w rozliczeniu rocznym za 2022 r. ulga będzie miała zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.

Zmiany w „nowych ulgach”

„Nowe ulgi podatkowe”, tj. ulga na powrót, dla rodzin 4+, pracujących seniorów i obowiązująca od sierpnia 2019 r. ulga dla młodych będą obejmować również zasiłki macierzyńskie przyznawane rodzicom i opiekunom przyjmującym dzieci na wychowanie.

Podobnie jak w przypadku ulgi dla samotnych rodziców, płatnicy (na wniosek podatnika) będą stosować zwolnienie dotyczące zasiłków już od 1 lipca 2022 r., natomiast w rozliczeniu rocznym zasiłki będą podlegały zwolnieniu z mocą od 1 stycznia 2022 r.

Ponadto w zakresie zwolnienia obejmującego świadczenia otrzymywane przez emerytów i rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowych i stosunkami pokrewnymi, w tym od związków zawodowych – rozszerzono je o świadczenia otrzymywane także przez osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne oraz zwiększono także kwotę objętą zwolnieniem z 3 000 PLN do 4 500 PLN rocznie.

Ulga na IPO – doprecyzowanie regulacji

W „Polskim Ładzie 2.0” doprecyzowano przepisy dotyczące ulgi podatkowej w związku z odpłatnym zbyciem akcji nabytych w pierwszej ofercie publicznej (IPO). Obecnie takie dochody są zwolnione z podatku, jeśli odpłatne zbycie akcji nastąpiło po upływie 3 lat od dnia, gdy akcje zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu. Co istotne, ze zwolnienia nie mogą skorzystać podatnicy, którzy byli ze spółką podmiotami powiązanymi w okresie 2 lat poprzedzających dzień objęcia/nabycia akcji przez podatnika.

W ramach uszczegółowienia, dodano artykuł, w którym jasno zostało określone, że jeżeli w związku z odpłatnym zbyciem akcji powstanie strata ekonomiczna, tj. nadwyżka wydatków poniesionych na ich objęcie lub nabycie nad przychodami z ich odpłatnego zbycia, to nadwyżka ta stanowi koszt uzyskania przychodów w roku podatkowym. Koszt ten powstaje w roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie takich akcji (w konsekwencji stratę taką będzie można również rozliczać w latach następnych).

Podkreślić należy, że regulacja ta będzie miała faktyczne zastosowanie nie wcześniej niż do rozliczenia podatku za 2025 r. (z ulgi można skorzystać tylko w przypadku, gdy odpłatne zbycie akcji nabytych lub objętych w wyniku IPO nastąpiło po upływie trzech lat od dnia, w którym akcje te zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym albo wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu).

Uszczelnienie ulgi na zabytki

Zgodnie z planowanymi zmianami, poniesione od 1 stycznia 2023 r. wydatki na odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku nie będą stanowiły podstawy dla pomniejszenia dochodu do opodatkowania. Podstawą odliczenia w ramach ulgi na zabytki będą:

• poniesione w roku podatkowym na wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej utworzony, zgodnie z odrębnymi przepisami, dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków,
• na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się ewidencji zabytków.

Ponadto umożliwiono odliczenie wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym dopiero po ich zakończeniu. Warunkiem odliczenia będzie bowiem uzyskanie zaświadczenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, potwierdzającego wykonanie wyżej wymienionych czynności w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków, znajdującego się w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków.

Niemniej jednak „Polski Ład 2.0” przewiduje zachowanie prawa nabytego do odliczenia wydatków, tj. na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym i na nabycie zabytku nieruchomego w dotychczasowym brzmieniu, do wydatków poniesionych do końca 2022 r.

Katarzyna Kochańska, Senior Konsultant w Advicero Nexia