Rozliczenie ulgi na IKZE w rocznym zeznaniu podatkowym

Czym jest IKZE?

Zgodnie ze swoją definicją IKZE, czyli indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, to wyodrębniony zapis w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego, wyodrębniony rachunek papierów wartościowych lub inny rachunek, na którym zapisywane są instrumenty finansowe nie będące papierami wartościowymi oraz rachunek pieniężny służący do obsługi takich rachunków w podmiocie prowadzącym działalność maklerską, lub wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, wyodrębniony rachunek bankowy w banku, wyodrębniony rachunek IKZE w dobrowolnym funduszu emerytalnym, prowadzone na zasadach określonych ustawą o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, a w zakresie w niej nieuregulowanym - na zasadach określonych w przepisach właściwych dla tych rachunków i rejestrów.

Jest to konstrukcja wprowadzona 1 stycznia 2012 r., zmodyfikowana w roku 2013 w celu jej uatrakcyjnienia. Stanowi formę indywidualnego dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w ramach III filaru, powiązaną z ulgami podatkowymi.

IKZE jest prowadzone na podstawie pisemnej umowy zawartej przez oszczędzającego z upoważnionym do prowadzenia konta podmiotem. Do katalogu takich podmiotów należą fundusze inwestycyjne, dobrowolne fundusze emerytalne, podmioty prowadzące działalność maklerską na podstawie umów o świadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych i prowadzeniu rachunku papierów wartościowych oraz rachunku pieniężnego, zakłady ubezpieczeń mające w swojej ofercie ubezpieczenia na życie wraz z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym oraz banki w zakresie umowy o prowadzenie rachunku bankowego.

Przed zawarciem umowy o prowadzenie IKZE osoba fizyczna zobowiązana jest do złożenia oświadczenia, zgodnie z treścią którego deklaruje, że:

1) nie gromadzi środków na IKZE w innej instytucji finansowej albo

2) gromadzi środki na IKZE w innej instytucji finansowej, podając równocześnie nazwę tej instytucji i potwierdzając, że dokona ona transferu środków.

W umowie o prowadzenie IKZE oszczędzający może wskazać jedną lub więcej osób, którym zostaną wypłacone środki zgromadzone na IKE lub IKZE w przypadku jego śmierci.

Niemożliwe jest prowadzenie wspólnego konta zabezpieczenia emerytalnego.

Limity wpłat na IKZE

Wpłaty dokonywane na IKZE nie mogą być dokonywane w dowolnej wielkości. Ustawowo ich górna granica w roku kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" do końca roku kalendarzowego poprzedzającego rok, w którym będą dokonywane wpłaty na IKZE, w drodze obwieszczenia, wysokość kwoty, o której mowa. W roku 2016 wynosiła ona 4 866 zł, natomiast zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 listopada 2016 r. wysokość kwot wpłat na IKZE w roku 2017 wynosi 5115,60 zł.

Polecamy: PIT-y i ulgi podatkowe 2016

Jeżeli wysokość dochodu uzyskanego w danym roku podatkowym jest niższa od kwoty dokonanej wpłaty na IKZE, podatnik może dokonać odliczenia tylko do wysokości dochodu. Pozostała kwota nie podlega odliczeniu w latach następnych. Osoby małoletnie limit tych wpłat mają dodatkowo ograniczony do wysokości uzyskanych w roku podatkowym dochodów z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę.

Ulga z tytułu prowadzenia IKZE

Zgodnie z brzmieniem ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych podstawę podatku stanowi dochód po odliczeniu między innym kwot wpłat na IKZE dokonanych przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonej przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

Ulga z tytuły prowadzenia IKZE jest konstrukcją stosunkowo nową. Wprowadzenie jej miało być swoistą zachętą do oszczędzania w ramach indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego. Jej funkcjonowanie w istocie niewiele różni się od funkcjonowania ulgi, w ramach której odliczane są składki na ubezpieczenie społeczne w ZUS. Kwoty wypłacane osobie, która prowadziła konto, nie podlegają żadnemu ze zwolnień podatkowych, w związku z czym stanowi to swego rodzaju przesunięcie momentu opodatkowania – choć owo opodatkowanie ma atrakcyjną dla podatników stawkę.