Współwłasność gospodarstwa rolnego a zwolnienie z PIT odszkodowania z tytułu ustanowienia służebności

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu m.in. ustanowienia służebności gruntowej, w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.).

Autopromocja

Ustawa o PIT nie definiuje pojęcia gospodarstwa rolnego, w tym posiadacza gospodarstwa rolnego, o którym mowa w przywołanym zwolnieniu. Na potrzeby zdefiniowania tego pojęcia, zgodnie z regulacją art. 2 ust. 4 ustawy o PIT, należy posłużyć się definicją zawartą w ustawie o podatku rolnym (art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 z późn. zm.).

Za gospodarstwo rolne zgodnie z przywołaną regulacją uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Na podstawie przywołanych regulacji (ich literalnego brzmienia) posiadaczem gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego będzie m.in. osoba fizyczna będąca właścicielem gruntów rolnych o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Treść przepisów nie precyzuje przy tym, czy posiadaczem gospodarstwa rolnego jest zarówno właściciel jak również współwłaściciel gruntów o wskazanej powierzchni a także czy w przypadku współwłasności sytuację prawną współwłaściciela należy rozpatrywać odrębnie (w tym dokonując uwzględnienia posiadanego udziału przy ustalaniu powierzchni gruntów).

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne

Przewodnik po zmianach przepisów 2014/2015

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Uwzględniając obiektywne przesłanki oraz treść przywołanych regulacji prawnych za posiadacza gospodarstwa rolnego należy rozumieć zarówno właściciela jak i współwłaściciela (niezależnie od posiadanego udziału we współwłasności), jeżeli tytuł prawny przysługuje im wobec gruntów rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha. Przepisy nie przewidują w tym zakresie badania, czy posiadany przez współwłaściciela udział w gruntach spełnia przesłanki uznania za gospodarstwo rolne. Definicja gospodarstwa rolnego ma charakter przedmiotowy. Ustalenie wymaganej powierzchni gruntów (pow. 1 ha) należy zatem odnosić do gospodarstwa rolnego (rozumianego przedmiotowo), bez względu na to ilu ma ono współwłaścicieli.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Tym samym, jeżeli mamy do czynienia ze współwłaścicielami gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, to wszyscy współwłaściciele przy spełnieniu pozostałych przesłanek regulowanych art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o PIT, mogą zastosować zwolnienie dla otrzymanego odszkodowania z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

Komplet Podatki 2015

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Tomasz Musialski

Konsultant Podatkowy w Dziale Podatków Bezpośrednich

ECDDP Sp. z o.o.