Odroczenie obowiązku fakturowania w KSeF jest konieczne? Ekspert: Brakuje jeszcze dwóch najważniejszych rozporządzeń wykonawczych

• Obowiązkowy KSeF w tym kształcie nie nadaje się do wdrożenia
• Niektórzy podatnicy nie chcą dostawać faktur przez KSeF
• Zwolnienie ze stosowania obowiązkowego KSeF

Obowiązkowy KSeF w tym kształcie nie nadaje się do wdrożenia

Od ponad trzech lat postuluję, aby nie wprowadzać powszechnego obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych (KSeF) w proponowanym kształcie. Operacja ta jest adresowana do ponad 4 mln podmiotów, które są do niej całkowicie nieprzygotowane. Przypominam, że od 1 lutego 2026 r. będą one otrzymywać te faktury, a dotyczyć to ma m.in. rolników ryczałtowych, kościelnych osób prawnych, mikroprzedsiębiorców i wszystkich podmiotów zagranicznych, co tylko zapowiada katastrofę tej operacji. W Polsce od ponad trzydziestu lat faktury VAT są najważniejszym dokumentem handlowym, na podstawie którego dokonywane są płatności: jeśli większość adresatów tych dokumentów po prostu ich fizycznie nie dostanie, to wierzyciele nie otrzymają zapłaty za dokonane dostawy i usługi. Ustawa o VAT nakazuje, aby z większością potencjalnych adresatów tych faktur „uzgodnić sposób ich udostępniania”: z tego co wiemy prawie nikt nawet nie podjął próby owego uzgadniania; jeżeli nabywca nie wyrazi zainteresowania „otrzymaniem” tego dokumentu przez KSeF, to nikt go do tego nie zmusi.

Do dziś nie podpisano również dwóch najważniejszych rozporządzeń wykonawczych, które dotyczą:
- zasad korzystania z KSeF,
- listy przypadków, gdy nie będzie obowiązku wystawiania tych faktur.

Przypomnę, że faktury te wystawiają również podatnicy zwolnieni od tego podatku, w tym lekarze, dentyści i sprzedawcy na bazarach. Co prawda mogą oni zastąpić je rachunkami ale jeszcze do niedawna czynniki oficjalne kwestionowały tę możliwość. Piszę o tym od trzech lat, bo jak widać należę do mniejszości, która przeczytała obowiązujące od dwudziestu lat przepisy: faktury dokumentujące sprzedaż zwolnioną od podatku wystawiane są tylko na żądanie kontrahenta.

Niektórzy podatnicy nie chcą dostawać faktur przez KSeF

Część nabywców wprost nie życzy sobie wystawiania faktur poprzez KSeF, bo ich zdaniem (słusznie) narusza tajemnicę handlową lub zawodową. Dotyczy to zwłaszcza podmiotów zagranicznych. Tu nie ma żartów: jeżeli w umowie jest zapis o tajemnicy handlowej, która obejmuje również organy władzy publicznej, to wysyłanie faktur do KSeF wymaga zmiany treści tych umów. Kto to zrobił? Słyszałem tylko o pojedynczych przypadkach.

Zwolnienie ze stosowania obowiązkowego KSeF

Co należy więc zrobić? Odpowiedź jest bardzo prosta: w rozporządzeniu wykonawczym na podstawie art. 106r ustawy o VAT należy określić zakres zwolnienia z tego obowiązku, który powinien objąć:
- wszystkie czynności zwolnione od VAT (podmiotowo i przedmiotowo),
- sprzedaż wykonaną na rzecz podmiotów zagranicznych, w tym zwłaszcza niepodlegającą opodatkowaniu ze względu na miejsce świadczenia,
- sprzedaż na rzecz osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, nie będących podatnikami,
- sprzedaż na rzecz rolników ryczałtowych oraz na rzecz podmiotów zwolnionych od VAT,
- sprzedaż dokonaną przez podatników VAT czynnych, których dokonana wartość sprzedaży w roku poprzednim oraz w roku bieżącym nie przekroczyła 3 mln zł brutto.

Jest jeszcze szansa wyjścia z tego kryzysu i uniknięcia przyszłorocznej katastrofy.

Prof. dr hab. Witold Modzelewski
Instytut Studiów Podatkowych