Wypłata dywidendy w formie przekazania udziałów - skutki w PCC

Tak uznał Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 13 listopada 2012 r., wydanej w imieniu Ministra Finansów (nr IPPB2/436-446/12-2/MZ).

Uproszczenie struktury kapitałowej

Dywidenda w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Sprawa dotyczyła polskiej spółki kapitałowej (zwanej dalej „spółką dominującą”), która była właścicielem spółki holdingowej z siedzibą Luksemburgu. Ta ostatnia miała 100% udziałów w innej jeszcze spółce polskiej („spółka podporządkowana”).

Autopromocja

Szkolenie:
Jak się przygotować do najnowszej wersji KSeF?

Sprawdź

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Osoby odpowiedzialne za kierowanie całą grupą, podjęły decyzję o uproszczeniu jej struktury kapitałowej. Zgodnie z przyjętą koncepcją, spółka dominująca miała zostać bezpośrednim właścicielem 100% udziałów w spółce podporządkowanej bez pośrednictwa spółki z Luksemburga.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Najprostszą metodą, by osiągnąć taki stan rzeczy było doprowadzenie do tego, by spółka z Luksemburga sprzedała wspomniane 100% udziałów – spółce dominującej.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Jak wysokie dywidendy wypłacą spółki?

Niestety, minusem takiego scenariusza byłby obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, jaki ciążyłby na spółce dominującej. Zgodnie z przepisami ustawy o PCC - w szczególności art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) - podatek ten byłby równy 1% wartości rynkowej sprzedawanych udziałów.

Nasza mała optymalizacja

Dla uniknięcia tego obciążenia, pracownicy spółki dominującej zaproponowali scenariusz alternatywny: udziały w spółce podporządkowanej zostałyby przekazane przez spółkę z Luksemburga jako dywidenda niepieniężna.

Autor tego pomysłu był zdania, że takie przekazanie nie wywoła żadnych skutków na gruncie PCC. Dla potwierdzenia prawidłowości tego stanowiska, spółka dominująca złożyła wniosek o interpretację do Dyrektora IS w Warszawie.

Zbycie udziałów w spółkach osobowych

Po rozpatrzeniu wniosku, dyrektor wydał interpretację, w której przyznał, że - istotnie - przekazanie udziałów tytułem dywidendy niepieniężnej nie pociąga za sobą żadnych skutków w zakresie PCC.

Uzasadniając interpretację, przypomniał że podatek od czynności cywilnoprawnych dotyczy jedynie ściśle określonych transakcji, przy czym ich katalog – zamieszczony w art. 1 ustawy o PCC – ma charakter zamknięty. We wspomnianym katalogu nie uwzględniono wypłaty dywidendy niepieniężnej i dlatego przeniesienie udziałów tytułem takiej dywidendy nie jest opodatkowane PCC.

Jak pozbyć się udziałów w spółce z o. o.?

Podobieństwo nie jest ważne w PCC

Przekazanie udziałów formie dywidendy – w kontekście relacji łączących spółkę wypłacającą i spółkę otrzymującą – miałoby taki sam skutek ekonomiczny, jak ewentualna sprzedaż tych udziałów, wykonana między tymi spółkami.

Gdyby strony zdecydowały się na przeniesienie udziałów za pomocą sprzedaży, spółka dominująca zostałaby dłużnikiem zobowiązanym do zapłaty ceny, ale to zobowiązanie mogłoby zostać potrącone względem zobowiązania spółki z Luksemburga, na której ciążyłby obowiązek wypłaty dywidendy.

Czy sprzedaż udziałów w spółkach jest zwolniona z VAT?

Wobec tego, także w tym scenariuszu, prawie na pewno, doszłoby do przeniesienia własności udziałów bez żadnego przelewu gotówki (tak samo, jak przy dywidendzie niepieniężnej).

Niemniej jednak, dyrektor IS nie próbował wyciągać stąd wniosku, że skoro dywidenda niepieniężna prowadzi do takich samych skutków, jak sprzedaż, to można ją opodatkować PCC na równi ze sprzedażą. Znał bowiem utrwaloną zasadę, wedle której czynności niewymienione w katalogu czynności opodatkowanych, nie mogą być opodatkowane, choćby nawet wywoływały identyczne lub podobne skutki do czynności wymienionych.

Nawiasem pisząc, na tę zasadę powoływała się spółka przy składaniu wniosku o interpretację.

Dywidenda w formie niepieniężnej - dobry wyrok WSA

Kontrowersja w sprawie podatku dochodowego

Przy okazji, warto przypomnieć, że wypłata dywidendy w formie rzeczowej może doprowadzić do sporu z organami podatkowymi o skutki tej operacji w zakresie podatku dochodowego (CIT). Kontrowersja, o której tutaj mowa, dotyczy sytuacji, kiedy dywidenda rzeczowa jest wypłacana przez spółkę polską.

Piotr Kaim, doradca podatkowy