Zwolnienie z PIT przychodu ze sprzedaży nieruchomości przy późniejszym nabyciu nieruchomości za granicą

Analizując podatkowe skutki sprzedaży mieszkania, pod uwagę przede wszystkim należy wziąć czas, w którym nieruchomość nabyliśmy.

W przypadku mieszkań nabytych przed 1 stycznia 2007 r. które sprzedajemy np. w 2011 roku stosujemy zasady opodatkowania obowiązujące do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (…)  do przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie o PIT, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r.

Odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części, udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów i innych rzeczy jest źródłem przychodu,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wyżej określonych - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?

Od zbycia nieruchomości zapłacimy PIT tylko wtedy, gdy sprzedaż nastąpi przed upływem pięciu lat od momentu jej nabycia. Okres pięcioletni liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Zatem nieruchomości kupione w 2006 roku będą podlegały PIT, gdy sprzedaż nastąpi do końca 2011 roku.

Podkreślić należy, że od daty nabycia nieruchomości zależy również możliwość skorzystania ze zwolnienia z PIT. W przypadku nieruchomości nabytych do końca 2006 r. i sprzedanych do końca 2011 r. nie zapłacimy podatku dochodowego od uzyskanego przychodu jeżeli uzyskane środki wydamy (nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży) na nabycie na terytorium Polski:

- budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,

- lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie

- gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem oraz

- nabycie na terytorium Polski spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.

Po 31 grudnia 2011 r. zwolnienia tego nie zastosujemy, ale tylko dlatego, że sprzedaż nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat od daty jej nabycia, więc i tak sprzedaż będzie zwolniona z PIT.

Polecamy: Czy spłata kredytu na zakup mieszkania w innym państwie uprawnia do zwolnienia z PIT?

Czy warunki do uzyskania zwolnienia zostaną spełnione, jeżeli uzyskane ze sprzedaży mieszkania środki przeznaczymy na zakup mieszkania w Niemczech?

Zgodnie z treścią przepisów obowiązujące do końca 2006 r. zwolnienie przysługiwało tylko w przypadku nabycia nieruchomości na terytorium Polski. Tak interpretowały przepisy organy podatkowe wyłączając możliwość korzystania ze zwolnienia podatkowego przez  podatników, którzy przeznaczyli przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości w Polsce na kupno mieszkania w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 września 2011 r. nr IPPB4/415-501/11-4/JK oraz nr IPPB4/415-501/11-5/JK, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 kwietnia 2011r. nr ITPB2/415-84/11/MU).

Przyjętą interpretację organów podatkowych odrzuciły jednak Sądy.

W wyroku z 5 kwietnia 2011, sygn. akt II FSK 2059/09 NSA w Warszawie przedstawił tezę, że po dniu akcesji Polski do Unii Europejskiej, przepis art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych powinien być interpretowany w sposób wyłączający dyskryminację podatnika w zależności od tego, czy nabyta nieruchomość położona jest na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czy w innym państwie członkowskim Unii.

W wyroku z 5 października 2011 r. sygn. akt SA/Ol 509/11 WSA w Olsztynie stwierdził, że wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, częścią polskiego porządku prawnego stał się autonomiczny system prawa wspólnotowego, do przestrzegania którego zobowiązane są wszystkie organy państwa polskiego.

Podatnik nabywając nieruchomość w innym kraju Unii Europejskiej powinien być przez prawo krajowe potraktowany w ten sam sposób, w jaki zostałby potraktowany w razie nabycia nieruchomości w Polsce, a zatem powinien korzystać ze zwolnienia podatkowego, bowiem żaden przepis prawa krajowego nie może naruszać fundamentalnych zasad prawa wspólnotowego a takie naruszenie istnieje, gdy prawo krajowe wprost ogranicza te zasady i niekorzystnie różnicuje sytuację prawną obywatela.

Podkreślano, że zmiana stanu prawnego od 1 stycznia 2007 r. (uchylono art. 21 ust. 1 punkt 32), oraz wyeliminowanie od 1 stycznia 2009 r. rozróżnienia sytuacji prawnej podatnika nabywającego mieszkanie w Polsce albo w kraju Unii Europejskiej  nie ma znaczenia dla podatników.

Podobne stanowisko prezentowane zostało w wyrokach WSA w Warszawie, np. wyrok z 16 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 1315/09, z dnia 14 września 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 942/09, WSA w Krakowie z 26 lutego 2008 r., sygn. akt I SA/Kr 1357/07.

Na tej podstawie można przyjąć, że podatnik nie zapłaci podatku dochodowego od przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości w Polsce, w sytuacji, gdy wydatek na nabycie nieruchomości został poniesiony, a nieruchomość położona jest na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.