REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwrot podatku od nieruchomości od wyrobisk górniczych

Subskrybuj nas na Youtube
Górnicze gminy wobec konieczności zwrotu podatku spółkom wydobywczym
Górnicze gminy wobec konieczności zwrotu podatku spółkom wydobywczym
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Górnicze gminy stanęły przed koniecznością zwrotu naliczonego podatku od nieruchomości spółkom wydobywczym. Jest to efekt problemów związanych z tzw. podatkiem od wyrobisk górniczych; co do którego samorządy domagają się doprecyzowania przepisów.

Sprawa dotyczy m.in. gmin, na terenie których działa Jastrzębska Spółka Węglowa. JSW – będąc w ostatnich latach w stosunkowo najlepszej sytuacji spośród spółek węglowych – od lat płaciła sporny podatek. Spór dotyczył i nadal w części dotyczy rozstrzygnięcia, w jakim zakresie pobierany przez gminy podatek od nieruchomości może obejmować podziemne wyrobiska górnicze, a obecnie podziemne budowle. W efekcie dotychczasowych niekorzystnych dla gmin rozstrzygnięć część z nich musi teraz zwracać wielomilionowe kwoty.

REKLAMA

Przykładem jest samorząd liczącego ok. 90 tys. mieszkańców Jastrzębia-Zdroju, który przy dochodach budżetu rzędu ok. 340 mln zł (w tym roku), obecnie musi zwrócić ok. 85 mln zł. Jak przypomina skarbnik miasta Dariusz Holesz, gminy naliczały sporny podatek opierając się m.in. na wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2006 r., w którym wskazano, że „budowle znajdujące się w wyrobisku górniczym są opodatkowane podatkiem od nieruchomości”.

Maksymalne stawki podatku od nieruchomości na 2015 r.

Podatnicy, czyli spółki wydobywcze, skarżyły decyzje o naliczeniu tego podatku, jednak płaciły go, ponieważ zgodnie z prawem ich skargi nie wstrzymywałyby egzekucji. Skargi trafiały najpierw do Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, a potem na drogę sądową – do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kluczowy dla sprawy stał się wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 września 2011 r. wydany w związku z pytaniem prawnym skierowanym przez WSA w Gliwicach. TK wskazał wówczas m.in., że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie mogą odnosić się do podziemnych wyrobisk górniczych. Jednocześnie nie wykluczył opodatkowania infrastruktury górniczej, a konkretnie poszczególnych "obiektów i urządzeń zlokalizowanych w podziemnych wyrobiskach górniczych", jeżeli da się je zakwalifikować do budowli lub obiektów budowlanych wymienionych wprost w prawie budowlanym.

Polecamy produkt: Podatki 2015 - komplet

„Efektem tego wyroku było również zakwestionowanie dotychczasowej praktyki organów podatkowych, polegającej na automatycznym uznawaniu wyrobisk za budowle, co pośrednio przyczyniło się do zakwestionowania wysokości obciążeń z tytułu podatku od nieruchomości, jakie były dotychczas płacone przez przedsiębiorstwa górnicze” - wyjaśnił Holesz.

Jak akcentuje w jednym ze stanowisk z 10 marca br. Stowarzyszenie Gmin Górniczych w Polsce (SGGP), w uzasadnieniu do wyroku z 13 września 2011 r. TK wskazał m.in. na konieczność usunięcia licznych mankamentów legislacyjnych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych; zwrócił też uwagę na brak kluczowej z punktu widzenia podatku definicji podlegającej opodatkowaniu budowli (sprawę zdaniem Stowarzyszenia rozwiązałoby m.in. ustalenie zamkniętego katalogu takich budowli).

Po wyroku TK WSA w Gliwicach stwierdził jeszcze m.in. potrzebę ustalenia czy obiekty i urządzenia umieszczone w wyrobiskach są budowlami w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych odsyłającej w tym zakresie do Prawa budowlanego.


Do późniejszego ustalenia wartości poszczególnych obiektów i urządzeń, nie może być jednak – jak podkreślił WSA - przydatna ewidencja środków trwałych "prowadzona w ten sposób, że w grupie 2 Klasyfikacji Środków Trwałych, rodzaj 200 ujmowane są łącznie wyrobiska górnicze wraz ze zlokalizowanymi w nich budowlami". "Skutkuje to bowiem - w odniesieniu do części budowli – opodatkowaniem ich wartości obejmującej także koszt wydrążenia wyrobiska" - wskazał sąd.

Gminy podkreślają, że brak wyczerpującej definicji budowli skutkuje uwikłaniem w dziesiątki kosztownych procesów ze spółkami wydobywczymi, których rezultaty mogą być znane dopiero za kilka lat.

Według skarbnika Jastrzębia-Zdroju w efekcie dotychczasowego wyroku TK i późniejszych rozstrzygnięć sądów podatnicy (czyli spółki wydobywcze) opodatkowują obecnie część infrastruktury wyrobisk, nie zgadzając się z opodatkowaniem obudów wyrobiska i odwołując się od decyzji, które te obudowy określają jako przedmiot opodatkowania. Jak zaznaczył Holesz, to efekt niespójności prawa budowlanego oraz prawa górniczego i geologicznego.

Zwolnienie z podatku od nieruchomości dla właścicieli zabytków

„W Jastrzębiu-Zdroju roczna kwota należnego podatku przed wyrokiem Trybunału z wydrążeniem, obudowami i urządzeniami wynosiła ok. 16 mln zł. Po uchwale podatnicy wskazują odrębnie wartości dla wydrążenia wyrobiska, obudów i pozostałych urządzeń i obiektów sieciowych poprzez przyporządkowanie wartości tych elementów do ewidencji księgowej. W praktyce zamiast 16 mln zł miasto otrzyma podatek w wysokości ok.1 mln zł. Gdyby okazało się, że obudowy będą opodatkowane, wartość tego podatku wzrośnie o ok. 1,5 mln zł do ok. 2,5 mln zł” - wskazał Holesz.

Niekorzystna dla gmin okazała się również uchwała I składu izby podatkowej NSA z 29 września 2014 r., z której wynika, że po upływie terminu przedawnienia nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania podatkowego i orzekanie o wysokości zobowiązania podatkowego, które wygasło przez zapłatę. Konsekwencją jest konieczność zwrotu przez gminy pobranych spornych podatków.

Gdy w poprzednich latach spółki wydobywcze płaciły naliczane przez część gmin górniczych podatki, jednocześnie odwoływały się od tych decyzji podatkowych do SKO, a SKO w większości zawieszało sprawy czekając na merytoryczne rozstrzygnięcia sądów. Zawieszanie postępowań nie powodowało jednak przerwania biegu pięcioletniego przedawnienia. W efekcie sprawy przedawniły się, a organa podatkowe gmin muszą teraz umarzać postępowania (lub zostaną one w najbliższym czasie umorzone przez SKO) w następstwie czego cały zapłacony podatek wraca do podatnika.

Jastrzębscy samorządowcy wskazują, że ostatecznie nie doczekano się rozstrzygnięcia merytorycznego co do przedmiotu opodatkowania za lata 2003, 2004, 2005 i 2006. W praktyce prowadzi to do zwrotu całości wpłaconych przez podatników kwot. Dla Jastrzębia-Zdroju to łącznie kwota ok. 85 mln zł – rozłożona w budżetach na lata 2014 i 2015.

Po wyroku TK i późniejszych rozstrzygnięciach sądów Jastrzębska Spółka Węglowa wszczęła szereg sporów sądowych z siedmioma gminami dotyczących zwrotu nadpłaconych podatków. Każdy z takich sporów dotyczy okresu jednego roku opłacania podatku na rzecz jednej gminy


Jak przekazała PAP rzeczniczka spółki Katarzyna Jabłońska-Bajer, do końca marca br. JSW odzyskała z zapłaconych gminom ponad 214 mln zł spornego podatku 154 mln zł – w połowie w postaci gotówki, a w połowie w formie potrąceń we wzajemnych rozliczeniach podatków. „To, co odzyskaliśmy, odzyskaliśmy głównie dlatego, że pewne podatki za niektóre lata uległy przedawnieniu” - zaznaczyła Jabłońska-Bajer.

„W ostatnich wyrokach zostało ustalone, że podstawą tego opodatkowania nie powinny być koszty drążenia wyrobisk, co gminy wcześniej nam wliczały. Obecnie nie umiemy dojść do porozumienia, czy opodatkowane powinny być obudowy zmechanizowane, a także co do wartości tej wyceny. Gminy przysyłają nam swoich rzeczoznawców; my uważamy, że te wyceny są zawyżane” - zasygnalizowała Jabłońska-Bajer.

Zbycie nieruchomości po zniesieniu współwłasności a PIT

Również Kompania Węglowa ma obecnie ok. 150 spraw z gminami ws. zwrotu łącznie ok. 150 mln zł podatku, z których zdecydowana większość nie została jeszcze rozstrzygnięta. „Ale my jesteśmy w innej sytuacji, niż np. JSW, która płaciła regularnie. My nie płaciliśmy, bo nie mieliśmy środków i najczęściej gminy ścigały nas przez komorników” - wyjaśnił rzecznik KW Tomasz Głogowski.

Brak problemu związanego ze spornym podatkiem sygnalizuje Katowicki Holding Węglowy. „U nas nie ma tego problemu. W przypadku KHW ani my go nie mamy ani gminy. Mieliśmy bardzo rozsądne gminy; (…) dogadaliśmy się. Gminy nie ściągały tego elementu spornego; wszystkie inne podatki tak, ale tego nie” - zaznaczył prezes KHW Zygmunt Łukaszczyk.

Zrzeszone w Stowarzyszeniu Gmin Górniczych w Polsce samorządy wskazują m.in. na konieczność uporządkowania wciąż istniejącego chaosu prawnego dotyczącego budowli podziemnych. Podkreślają, że sprawa nie dotyczy tylko woj. śląskiego, ale też woj. małopolskiego czy dolnośląskiego (np. gmin, gdzie działa KGHM).

W przyjętym w lutym br. stanowisku SGGP akcentuje, że przez już ponad trzy lata od zmieniającego wcześniejsze orzecznictwo w sprawie spornego podatku wyroku TK „nie zauważono jakiejkolwiek skutecznej inicjatywy legislacyjnej podjętej przez Rząd czy Parlament, mającej na celu (…) umożliwienie normalnego i nade wszystko ostatecznego wymiaru podatku od nieruchomości”.

„Wystarczyło jedynie wprowadzić dopracowaną definicję budowli do projektu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych” - wskazuje SGGP i dodaje, że obecnie z powodu niejednolitego a czasem i sprzecznego orzecznictwa dotyczącego tzw. budowli podziemnych gminy górnicze znalazły się w dramatycznej sytuacji.

W części przypadków sprawa wiąże się również z tzw. janosikowym, które wynikało z wyegzekwowanych kwot podatku od budowli. Niektóre gminy odprowadzały w ramach janosikowego znaczne sumy. SGGP akcentuje, że teraz – gdy samorządy muszą zwracać kopalniom podatki – nie odzyskają wpłaconego janosikowego, a także utraciły możliwość korzystania z subwencji przysługujących gminom poniżej średniego poziomu dochodów własnych.

10 marca br. SGGP przyjęło trzy kolejne stanowiska w sprawie: podjęcia działań w celu ostatecznego i przejrzystego określenia definicji budowli dla celów podatkowych, przejęcia przez Skarb Państwa obciążeń gmin górniczych będących skutkiem zmian interpretacji prawa związanych z podatkiem od budowli podziemnych, a także nieuwzględniania kwot podatku podlegających zwrotowi spółkom węglowym przy wyliczaniu tzw. wskaźników ostrożnościowych przewidzianych w ustawie o finansach publicznych.

Gminy wskazują, że brak tego rozwiązania spowoduje przekroczenie wskaźników ostrożnościowych w ich budżetach, co z kolei będzie równoznaczne z wdrożeniem programów naprawczych oraz zablokowaniem procesu inwestycyjnego i braku możliwości absorpcji środków unijnych.

Kwestię problemów gmin górniczych, które borykają się z problemem zwrotu podatku za tzw. wyrobiska górnicze prezydent Jastrzębia-Zdroju i wiceszefowa SGGP Anna Hetman poruszyła m.in. podczas lutowego spotkania samorządowców z regionu z prezydentem Bronisławem Komorowskim. O uregulowanie systemu prawnego w tym zakresie w ramach trwających prac nad tzw. Programem dla Śląska zaapelowały również do rządu gminy zrzeszone w SGGP.(PAP)

mtb/ mhr/

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA