Niekonstytucyjny przepis obowiązuje tak długo, aż nie straci mocy

Wyrok NSA zapadł w poszerzonym składzie siedmiu sędziów i dotyczy dość częstych sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny orzeka, że dany przepis jest sprzeczny z konstytucją, ale jednocześnie odracza moment utraty jego mocy. Odroczenie nie może przekraczać osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a dwunastu miesięcy, gdy chodzi o inny akt prawny, np. rozporządzenie (art. 190 ust. 3 Konstytucji).

W takiej sytuacji powstaje problem, jak niekonstytucyjny przepis mają traktować sądy orzekające w sprawach, w których ten przepis ma zastosowanie - czy mają go pomijać, czy orzekać tak, jakby nadal obowiązywał.

Taka sytuacja stała się przyczyną wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego 25 czerwca br. Chodziło o spółkę, która w 2007 r. spytała urząd skarbowy, czy może zmniejszyć obrót i należny podatek od towarów i usług, nawet jeśli nie ma potwierdzenia od kontrahenta, że otrzymał on od niej korektę faktury VAT. Spółka była zdania, że ma do tego prawo, ponieważ posiada fakturę korygującą. Jej zdaniem obowiązujący wówczas par. 16 ust. 4 rozporządzenia z 25 maja 2005 r., wymagający potwierdzenia odbioru faktury korygującej, był już wówczas sprzeczny z konstytucją, mimo że nie było jeszcze wyroku Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie.

Urząd skarbowy nie zgodził się ze spółką. W uzasadnieniu podkreślił, że przepis rozporządzenia, który nakładał obowiązek posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej, został zapisany w rozporządzeniu, które - zgodnie z konstytucją - należy do aktów prawa powszechnie obowiązującego. Urząd dodał, że nie do niego należy ocena konstytucyjności tego przepisu. Spółka odwołała się do izby skarbowej, ale ta podtrzymała argumentację urzędu.

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie. Ten w 2008 r. zgodził się ze spółką - uznał, że warunek posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej powinien być wprowadzony przez ustawę, a nie rozporządzenie.

Wszystkie zmiany prawa w jednym miejscu: www.zmianyprawa.infor.pl >>