REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

O co urzędy skarbowe nie mogą pytać świadków

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
O co urzędy skarbowe nie mogą pytać świadków
O co urzędy skarbowe nie mogą pytać świadków

REKLAMA

REKLAMA

Urzędy skarbowe pytają świadków o to, czy byli karani za składanie fałszywych zeznań. Robią to, choć obecne przepisy im na to nie pozwalają. - Urzędnicy mogą sprawdzać karalność świadków za składanie fałszywych zeznań w Krajowym Rejestrze Karnym. Nie oznacza to jednak, że mogą ich o to wprost pytać – mówi w rozmowie z DGP Monika Krasińska, dyrektor zespołu ds. sektora publicznego w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych.

Takie praktyki są – jak wynika z sygnałów od czytelników DGP – powszechne w całej Polsce. Świadkowie, którzy stawiają się na przesłuchanie, są najpierw informowani o prawie do odmowy odpowiedzi (jeśli grożą im one lub ich bliskim odpowiedzialnością karną i karnoskarbową) oraz pouczani o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Zaraz potem urzędnicy pytają ich o to, czy byli wcześniej karani za składanie fałszywych zeznań.

REKLAMA

Doradca podatkowy Marek Kwietko-Bębnowski często bierze udział w przesłuchaniach świadków jako pełnomocnik swoich klientów (podatników). Mówi, że nie jest to dla niego sytuacja komfortowa, bo wiedza na temat tak wrażliwych spraw nie jest mu do niczego potrzebna.

– Świadkowie też się krępują. Zdarzyło mi się, że klient był tak zdenerwowany, iż przyznał się w mojej obecności do wyroku za jazdę po pijanemu, mimo że nie tego dotyczyło pytanie urzędnika – opowiada ekspert.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dane wrażliwe

Nie ma wątpliwości, że dane o karalności należą do kategorii wrażliwych i zasługują na szczególną ochronę. Wynika to z art. 10 unijnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO).

Pytania w tej sprawie nasuwają się więc dwa. Po pierwsze, czy fiskus może bezpośrednio pytać świadka o to, czy był karany za składanie fałszywych zeznań. Po drugie, czy może to robić w obecności osób trzecich (podatnika i jego pełnomocnika, którzy mają prawo brać udział w przesłuchaniach świadków).

Czy można pytać

Ordynacja podatkowa milczy na ten temat. Nie ma natomiast wątpliwości, że organ może sięgnąć do informacji z Krajowego Rejestru Karnego (KRK) – pozwala mu na to art. 47 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 508 ze zm.).

Czy jednak prawo do pozyskiwania danych z KRK oznacza, że równie dobrze fiskus może bezpośrednio pytać o to świadków?

Monika Krasińska, dyrektor Zespołu ds. Sektora Publicznego w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych, ma w tej sprawie poważne wątpliwości. Podkreśla, że urzędnicy Krajowej Administracji Skarbowej powinni zdobywać interesujące ich informacje w sposób przewidziany w przepisach prawa, a więc ze wskazanych w tych przepisach źródeł (patrz: rozmowa).

Tego samego zdania jest Marek Kwietko-Bębnowski. Uważa, że skoro fiskus ma dostęp do KRK, to powinien zrezygnować z zadawania takich pytań na przesłuchaniach.

– Zwłaszcza że odpowiedź świadka i tak trzeba zweryfikować, bo może się okazać, że powiedział nieprawdę – mówi doradca.

Odpowiadają, a nie powinni

– Ale nawet gdyby świadek przyznał się do tego, że był kiedyś karany, to jak ma się to do rozpatrywanej sprawy? Czy to oznacza, że teraz też kłamie? – pyta Kwietko-Bębnowski.

Skąd więc pomysł, żeby zadawać takie pytania świadkom? – Bo dawno temu ktoś przygotował wzór przesłuchania, a urzędnik to maszyna – mówi ekspert.

Uważa, ze zasadniczo świadek powinien odmówić odpowiedzi na takie pytanie. Przyznaje jednak, że w praktyce zdarza się to bardzo rzadko. Świadek, gdy usłyszy, że za mówienie nieprawdy grozi mu 8 lat więzienia, woli odpowiedzieć na pytanie urzędnika.

– Tylko raz zdarzyło mi się, że świadek odmówił odpowiedzi na pytanie o karalność. Kilka razy organ sam się z tego pytania wycofał, po mojej interwencji – mówi doradca.

I w czyjej obecności

Czytelnicy zwracają też uwagę na to, że pytania o karalność za składanie fałszywych zeznań padają w obecności podatnika lub jego pełnomocnika.

– Faktycznie tak się dzieje – potwierdza Marek Kwietko-Bębnowski. Podkreśla, że nie dość, że jest to krępujące dla świadka, to nie chroni go przed upublicznieniem tej informacji przez pełnomocnika albo podatnika.

– Mogą oni później opowiadać znajomym, że świadek był karany za składanie fałszywych zeznań. To bardzo nieprzyjemne sytuacje, szczególnie w małych miejscowościach – mówi doradca.

Dyrektor Krasińska nie ma wątpliwości. – Pozyskiwanie danych nie może następować w obecności osób nieupoważnionych. Skoro prowadzący postępowanie nie ma prawa zadawać takiego pytania bezpośrednio osobie, która ma mieć status świadka, to tym bardziej nie powinno być ono jej zadawane w obecności innych osób.

Dodaje, że inną kwestią jest możliwość zapoznania się z materiałem dowodowym przez podatnika i jego pełnomocnika.

– A informacje o karalności pozyskiwane zgodnie z procedurą z KRK stają się częścią takiego materiału – zauważa dyrektor Krasińska.


Zdaniem Marka Kwietko-Bębnowskiego nie ma obawy o możliwość takiego dostępu.

– Jeśli organ pozyskuje wrażliwe dane z KRK, ma obowiązek natychmiast wyłączyć ich jawność ze względu na interes publiczny. Zobowiązuje go do tego art. 179 par. 1 ordynacji podatkowej. Wówczas ani strona postępowania, ani jej pełnomocnik nie mają dostępu do dokumentów wyłączonych z akt sprawy – zwraca uwagę doradca.

Dodaje, że można co prawda, żądać udostępnienia takich wyłączonych dokumentów na podstawie art. 179 par. 2 ordynacji.

– Nie wierzę jednak, żeby sądy administracyjne zezwoliły na taki dostęp, tym bardziej w obecnych warunkach stosowania RODO – podsumowuje ekspert. ©℗

Patrycja Dudek

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA