Wyłączenie pracownika lub organu podatkowego

Pracownik urzędu skarbowego, urzędu gminy (miasta), starostwa, urzędu marszałkowskiego, izby skarbowej, funkcjonariusz celny lub pracownik urzędu celnego, izby celnej, urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz członek samorządowego kolegium odwoławczego podlegają wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w których:

1) są stroną;
2) pozostają ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na ich prawa lub obowiązki;
3) stroną jest ich małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty pierwszego stopnia;
4) stronami są osoby związane z nimi z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
5) byli świadkami lub biegłymi, byli lub są przedstawicielami podatnika albo przedstawicielem podatnika jest jedna z osób wymienionych w pkt. 3 i 4;
6) brali udział w wydaniu zaskarżonej decyzji;
7) zaistniały okoliczności, w związku z którymi wszczęto przeciw nim postępowanie służbowe, dyscyplinarne lub karne;
8) stroną jest osoba pozostająca wobec nich w stosunku nadrzędności służbowej.

Należy pamiętać, iż przyczyny wyłączenia od załatwienia sprawy trwają także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.

Wyłączenie od udziału w postępowaniu oznacza, iż dany pracownik organu podatkowego nie tylko nie może brać udziału w czynnościach związanych bezpośrednio z wydaniem decyzji, ale także wszystkich czynnościach o charakterze przygotowawczym. 

Bezpośredni przełożony pracownika lub funkcjonariusza celnego jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie którejś z wymienionych wcześniej okoliczności, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika lub funkcjonariusza celnego.

Choć Ordynacja podatkowa nie precyzuje formy w jakiej dokonuje się wyłączenia pracownika lub funkcjonariusza. Przyjmuje się jednak powszechnie, iż powinno to następować w formie postanowienia.

Jeżeli nastąpi wyłączenie pracownika lub funkcjonariusza, odpowiednio naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa, dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej lub minister właściwy do spraw finansów publicznych wyznaczają innego pracownika lub funkcjonariusza do prowadzenia sprawy.