REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych przez przepisy covidowe – wątpliwości, orzecznictwo

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Enodo Advisors
Doradztwo podatkowe dla efektywnego i bezpiecznego biznesu
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych przez przepisy covidowe – wątpliwości, orzecznictwo
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych przez przepisy covidowe – wątpliwości, orzecznictwo
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W świetle przepisów covidowych obowiązujących od marca 2020 r. zawieszono bieg niektórych terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego, w tym dotyczących między innymi terminów przedawnienia. Na tle art. 15zzr ustawy covidowej powstały liczne wątpliwości co do zakresu obowiązywania tego przepisu. W związku z kształtującą się linią orzeczniczą sądów administracyjnych podatnicy powinni dla pewności doliczyć kilkadziesiąt dni do terminu przedawnienia ich zobowiązań podatkowych, bo organy podatkowe zyskały dodatkowy czas na weryfikację prawidłowości ich rozliczeń.

Ustawa covidowa a terminy podatkowe

Rok 2020 był okresem, w którym z szybko zmieniającą rzeczywistością zderzyły się przepisy prawa. W reakcji na taki stan rzeczy ustawodawca wprowadzał szereg rozwiązań legislacyjnych nakierowanych na walkę ze skutkami globalnej pandemii. W dniu 8 marca 2020 r. zaczęła obowiązywać ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, która była kolejno wielokrotnie nowelizowana.

REKLAMA

Autopromocja

Wśród tych szczególnych rozwiązań znalazły się oczywiście takie, które wywoływały wiele wątpliwości interpretacyjnych. Jednym z takich problematycznych przepisów był dodany 31 marca 2020 r. art. 15zzr tej ustawy, który stanowił, że w okresie obwiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów m.in. przedawnienia nie rozpoczynał się, a rozpoczęty ulegał zawieszeniu na ten okres.

Przepis ten obowiązywał jednak stosunkowo krótko, bo został uchylony z dniem 15 maja 2020 r., a zgodnie z przepisami ustawy zmieniającej, bieg terminów o których mowa w komentowanym przepisie rozpoczynał się lub „odwieszał” po upływie 7 dni od wejścia w życie ustawy uchylającej ten przepis.

Ministerstwo Finansów i WSA w Warszawie: przepisy covidowe bez wpływu na bieg terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych

Fundamentalna wątpliwość, która pojawiła się zaraz po dodaniu komentowanego przepisu, było ustalenie, czy dotyczy on w ogóle terminów przewidzianych w prawie podatkowym. Tezy negujące taki wpływ dotyczyły w głównej mierze dwóch problemów węzłowych.

  • Pierwszy, który chyba najbardziej podzielił komentatorów w tym przedmiocie, dotyczył zagadnienia z zakresu nauk ogólnych o prawie, tj. czy prawo podatkowe jest wyspecjalizowaną częścią prawa administracyjnego czy jednak stanowi osobną gałąź prawa. Powyższa kwestia jeszcze przed pojawieniem się COVID-19 była niejednolicie postrzegana w podręcznikach akademickich, a pojawienie się problematycznego przepisu z pewnością tego sporu nie zakończyło. Należy zatem stwierdzić, że na tej płaszczyźnie trudno było o kompromis.
  • Drugim, niezwykle ciekawym argumentem przemawiającym za stanowiskiem negującym wpływ przepisu na termin w prawie podatkowym (w tym komentowany termin w którym zobowiązanie podatkowe ulega przedawnieniu), było rozróżnienie przez ustawodawcę w innych przepisach ustawy postępowań administracyjnych od postępowań prowadzonych na podstawie przepisów ordynacji podatkowej.

Co ciekawe, brak wpływu omawianego przepisu na m.in. bieg terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych potwierdził również Minister Finansów w odpowiedzi z dnia 1 maja 2020 r. (znak: SP5.055.2.2020) na pismo Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powyższą argumentację przyjął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 31 marca 2022 r. (sygn. akt III SA/Wa 1747/21).

Odmienne stanowisko pozostałych sądów administracyjnych

Wspomniany wyrok WSA w Warszawie stanowił jednak wyłom w kształtującej się linii orzeczniczej, w której podkreślano, że art. 15zzr ustawy ma zastosowanie do terminów wynikających z prawa podatkowego. Podkreślano w szczególności funkcjonalną, celowościową (ograniczenie ustawą covidową działania całej administracji publicznej, w tym administracji podatkowej), ale także systemową zewnętrzną (jednolite sądownictwo) i historyczną (wywodzenie się prawa podatkowego z prawa administracyjnego) wykładnię tego pojęcia.

Ciekawe stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 grudnia 2021 r. (sygn. akt III FSK 4552/21). W ramach rozstrzygania co prawda innego problemu z zakresu materialnego prawa podatkowego sąd uznał, że wykładania użytego w art. 15zzr ustawy terminu „przepisy prawa administracyjnego” powoduje wątpliwości niedające się usunąć w sposób jednoznaczny. To powoduje, że należy je rozstrzygnąć na korzyść strony (art. 2a ordynacji podatkowej). Z uwagi jednak na specyfikę sprawy, w której uznanie, że art. 15zzr ustawy ma zastosowanie do prawa podatkowego będzie korzystne dla podatnika – sąd ten uznał o objęciu prawa podatkowego normą komentowanego przepisu.

Powyższych wątpliwości nie dostrzegały późniejsze składy orzekające w innych sprawach zawisłych przed NSA, co wydaje się na pewien czas rozstrzygnięte.

Od kiedy liczyć czas zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego?

W orzecznictwie sądów administracyjnych pojawił się jednak kolejny problem. Skoro art. 15zzr ustawy zawieszał bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii to należy zauważyć, że stan zagrożenia epidemicznego został wprowadzony 14 marca 2020 r., stan epidemii w dniu 20 marca 2020 r. (w tym czasie odwołano stan zagrożenia epidemicznego) natomiast art. 15zzr ustawy zaczął obowiązywać dopiero od 31 marca 2020 r. W związku z powyższym zasadne jest pytanie, czy omawiany przepis ma charakter retroaktywny.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 lutego 2022 r. (sygn. akt III FSK 4834/21) przyjęto, że treść komentowanego przepisu wyraźnie wskazuje na intencję ustawodawcy wywołania jego wstecznego skutku. Oznacza to, że zawieszenie biegu terminu przedawnienia miałoby swój początek 14 marca 2020 r.

Tego stanowiska nie podzielił inny skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z 7 czerwca 2022 r. (sygn. akt III FSK 5032/21) wskazał, że przepisy wprowadzające art. 15zzr ustawy nie zawierają przepisów intertemporalnych ani przejściowych, które uprawniałyby do wstecznego obowiązywania przepisów, a wykładania przepisu w oparciu intencje ustawodawcy, w tym przypadku godziłaby w podstawowe wartości konstytucje (np. zasadę pewności prawa). Zgodnie z tym poglądem zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego miałoby swój początek dopiero z dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej wprowadzającej komentowany przepis, tj. 31 marca 2022 r.

To nie koniec wątpliwości

Dyskusja ta z pewnością nie zakończy się na przedstawionych orzeczeniach, ale trwać będzie tak długo, jak nie wygasną zobowiązania podatkowe do których zastosowanie będzie miał lub mógł mieć art. 15zzr ustawy.

Warto na koniec nadmienić, że omawiany przepis zawieszał nie tylko bieg terminów przedawnienia, ale dotyczył również innych terminów przewidzianych w szeroko rozumianym prawie administracyjnym. Wobec uznania przepisu za obejmujący również prawo podatkowe można pokusić się o dużo dalej idące wnioski, jak choćby wspomniane wcześniej zawieszenie biegu terminu do złożenia oświadczenia w celu zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych czy nawet terminów zapłaty podatku lub złożenia deklaracji podatkowej.

Podatnicy, którzy liczą na to, że ich zobowiązania podatkowe przedawnią się z końcem roku, powinni dla pewności doliczyć kilkadziesiąt dni. Dla organów podatkowych jest to dodatkowy czas na weryfikację prawidłowości rozliczeń podatników.

Adam Mazur, Associate w ENODO Advisors

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy niegotowe na KSeF. Tylko 5230 przedsiębiorstw korzysta z systemu – czas ucieka. [DANE MF]

Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów wynika, że do 5 marca 2025 roku z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) skorzystało zaledwie 5230 firm. To oznacza, że w ciągu ponad trzech lat działania systemu zdecydowało się na niego jedynie kilka tysięcy przedsiębiorców. Tymczasem za 9 miesięcy korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe – a to oznacza prawdziwą rewolucję dla księgowości w Polsce.

Prof. Modzelewski do premiera Tuska: narzucanie KSeF-u i faktur ustrukturyzowanych wszystkim podatnikom VAT to nie jest deregulacja gospodarki; ten pomysł powinien trafić do kosza

W dniu 12 kwietnia br. Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar wdrożenia w 2026 roku obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur i obligatoryjnego stosowania faktur ustrukturyzowanych przez wszystkich podatników VAT. Prof. dr hab. Witold Modzelewski apeluje do Pana Premiera Donalda Tuska: „Wierzę, że jako liberał traktuje Pan potrzebę deregulacji gospodarki zupełnie poważnie. Nie należy ulegać lobbystom, którzy chcą zarobić na dezorganizacji systemu fakturowania. Pomysł faktur ustrukturyzowanych powinien trafić definitywnie do kosza.”

W 2025 r. można przekazać 1,5% podatku rolnego na rzecz dwóch uprawnionych podmiotów

W komunikacie z 16 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2025 roku podatnicy podatku rolnego mogą przekazać 1,5 tego podatku na rzecz Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Jakie są warunki tego przekazania?

Roczne zeznanie podatkowe PIT: 15 najczęstszych błędów. Jak ich uniknąć w 2025 roku

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

REKLAMA

7 skutków spadających stóp procentowych. Już w maju 2025 r. RPP zacznie cykl obniżek?

Tańsze i łatwiej dostępne kredyty to tylko część skutków cięć stóp procentowych. Polityka monetarna to miecz obosieczny. W momencie, w którym kredytobiorcy cieszą się z niższych rat, to posiadacze oszczędności mają problem ze znalezieniem solidnie oprocentowanego depozytu. Widmo niższych stóp procentowych oznacza też, że w dół pójść może oprocentowanie detalicznych obligacji skarbowych, a zakup mieszkania na wynajem może znowu odzyskać swój blask.

Korekta zeznania podatkowego PIT. Jak to zrobić i do kiedy można?

Do końca roku 2030 podatnicy mają prawo składać korekty zeznań PIT za rok 2024. Błędy w deklaracjach podatkowych zdarzają się zarówno na niekorzyść podatnika (np. pominięcie ulgi, o której się nie wiedziało), jak i na niekorzyść fiskusa (np. pominięcie źródła przychodów, o którym się zapomniało). Złożenie korekty zeznania nie wymaga uzasadnienia, a skorygować można nawet taką deklarację, która z upływem 30 kwietnia 2025 r. została bez udziału podatnika automatycznie zatwierdzona w usłudze Twój e-PIT.

Pilne! Będzie nowelizacja ustawy o KSeF, znamy projekt: jakie zmiany w obowiązkowym e-fakturowaniu

Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt nowelizacji ustawy o VAT, regulujący obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych. Wraz z nim udostępniono również oficjalną „mapę drogową” wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur – KSeF.

Ewidencje VAT oszustów i uczciwych podatników niczym się nie różnią. Jak systemowo zablokować wzrost zwrotów VAT? Prof. Modzelewski: jest jeden sposób

Jedyną skuteczną barierą systemową dla prób wyłudzenia zwrotów jest uzależnienie wpływów zwrotów od zastosowania przez podatnika mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwot podatku naliczonego, który miałby być zwrócony – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF - najnowszy harmonogram. KSeF 2.0, integracja i testy, tryb offline24, faktury masowe, certyfikat wystawcy faktury i inne szczegóły

W komunikacie z 12 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło aktualny stan projektu rozwiązań prawnych, technicznych i biznesowych oraz plan wdrożenia (harmonogram) obowiązkowego systemu KSeF. Można jeszcze do 25 kwietnia 2025 r. zgłaszać do Ministerstwa uwagi i opinie do projektu pisząc maila na adres sekretariat.PT@mf.gov.pl.

Cyfrowe narzędzia dla księgowych. Kiedy warto zmienić oprogramowanie księgowe?

Nowoczesne narzędzia dla księgowych. Na co zwracać uwagę przy zmianie oprogramowania księgowego? Według raportów branżowych księgowi spędzają nawet 50 proc. czasu na czynnościach, które mogłyby zostać usprawnione przez nowoczesne technologie.

REKLAMA