REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych przez przepisy covidowe – wątpliwości, orzecznictwo

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Enodo Advisors
Doradztwo podatkowe dla efektywnego i bezpiecznego biznesu
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych przez przepisy covidowe – wątpliwości, orzecznictwo
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych przez przepisy covidowe – wątpliwości, orzecznictwo
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W świetle przepisów covidowych obowiązujących od marca 2020 r. zawieszono bieg niektórych terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego, w tym dotyczących między innymi terminów przedawnienia. Na tle art. 15zzr ustawy covidowej powstały liczne wątpliwości co do zakresu obowiązywania tego przepisu. W związku z kształtującą się linią orzeczniczą sądów administracyjnych podatnicy powinni dla pewności doliczyć kilkadziesiąt dni do terminu przedawnienia ich zobowiązań podatkowych, bo organy podatkowe zyskały dodatkowy czas na weryfikację prawidłowości ich rozliczeń.

Ustawa covidowa a terminy podatkowe

Rok 2020 był okresem, w którym z szybko zmieniającą rzeczywistością zderzyły się przepisy prawa. W reakcji na taki stan rzeczy ustawodawca wprowadzał szereg rozwiązań legislacyjnych nakierowanych na walkę ze skutkami globalnej pandemii. W dniu 8 marca 2020 r. zaczęła obowiązywać ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, która była kolejno wielokrotnie nowelizowana.

REKLAMA

REKLAMA

Wśród tych szczególnych rozwiązań znalazły się oczywiście takie, które wywoływały wiele wątpliwości interpretacyjnych. Jednym z takich problematycznych przepisów był dodany 31 marca 2020 r. art. 15zzr tej ustawy, który stanowił, że w okresie obwiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów m.in. przedawnienia nie rozpoczynał się, a rozpoczęty ulegał zawieszeniu na ten okres.

Przepis ten obowiązywał jednak stosunkowo krótko, bo został uchylony z dniem 15 maja 2020 r., a zgodnie z przepisami ustawy zmieniającej, bieg terminów o których mowa w komentowanym przepisie rozpoczynał się lub „odwieszał” po upływie 7 dni od wejścia w życie ustawy uchylającej ten przepis.

Ministerstwo Finansów i WSA w Warszawie: przepisy covidowe bez wpływu na bieg terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych

Fundamentalna wątpliwość, która pojawiła się zaraz po dodaniu komentowanego przepisu, było ustalenie, czy dotyczy on w ogóle terminów przewidzianych w prawie podatkowym. Tezy negujące taki wpływ dotyczyły w głównej mierze dwóch problemów węzłowych.

REKLAMA

  • Pierwszy, który chyba najbardziej podzielił komentatorów w tym przedmiocie, dotyczył zagadnienia z zakresu nauk ogólnych o prawie, tj. czy prawo podatkowe jest wyspecjalizowaną częścią prawa administracyjnego czy jednak stanowi osobną gałąź prawa. Powyższa kwestia jeszcze przed pojawieniem się COVID-19 była niejednolicie postrzegana w podręcznikach akademickich, a pojawienie się problematycznego przepisu z pewnością tego sporu nie zakończyło. Należy zatem stwierdzić, że na tej płaszczyźnie trudno było o kompromis.
  • Drugim, niezwykle ciekawym argumentem przemawiającym za stanowiskiem negującym wpływ przepisu na termin w prawie podatkowym (w tym komentowany termin w którym zobowiązanie podatkowe ulega przedawnieniu), było rozróżnienie przez ustawodawcę w innych przepisach ustawy postępowań administracyjnych od postępowań prowadzonych na podstawie przepisów ordynacji podatkowej.

Co ciekawe, brak wpływu omawianego przepisu na m.in. bieg terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych potwierdził również Minister Finansów w odpowiedzi z dnia 1 maja 2020 r. (znak: SP5.055.2.2020) na pismo Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powyższą argumentację przyjął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 31 marca 2022 r. (sygn. akt III SA/Wa 1747/21).

Odmienne stanowisko pozostałych sądów administracyjnych

Wspomniany wyrok WSA w Warszawie stanowił jednak wyłom w kształtującej się linii orzeczniczej, w której podkreślano, że art. 15zzr ustawy ma zastosowanie do terminów wynikających z prawa podatkowego. Podkreślano w szczególności funkcjonalną, celowościową (ograniczenie ustawą covidową działania całej administracji publicznej, w tym administracji podatkowej), ale także systemową zewnętrzną (jednolite sądownictwo) i historyczną (wywodzenie się prawa podatkowego z prawa administracyjnego) wykładnię tego pojęcia.

Ciekawe stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 grudnia 2021 r. (sygn. akt III FSK 4552/21). W ramach rozstrzygania co prawda innego problemu z zakresu materialnego prawa podatkowego sąd uznał, że wykładania użytego w art. 15zzr ustawy terminu „przepisy prawa administracyjnego” powoduje wątpliwości niedające się usunąć w sposób jednoznaczny. To powoduje, że należy je rozstrzygnąć na korzyść strony (art. 2a ordynacji podatkowej). Z uwagi jednak na specyfikę sprawy, w której uznanie, że art. 15zzr ustawy ma zastosowanie do prawa podatkowego będzie korzystne dla podatnika – sąd ten uznał o objęciu prawa podatkowego normą komentowanego przepisu.

Powyższych wątpliwości nie dostrzegały późniejsze składy orzekające w innych sprawach zawisłych przed NSA, co wydaje się na pewien czas rozstrzygnięte.

Od kiedy liczyć czas zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego?

W orzecznictwie sądów administracyjnych pojawił się jednak kolejny problem. Skoro art. 15zzr ustawy zawieszał bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii to należy zauważyć, że stan zagrożenia epidemicznego został wprowadzony 14 marca 2020 r., stan epidemii w dniu 20 marca 2020 r. (w tym czasie odwołano stan zagrożenia epidemicznego) natomiast art. 15zzr ustawy zaczął obowiązywać dopiero od 31 marca 2020 r. W związku z powyższym zasadne jest pytanie, czy omawiany przepis ma charakter retroaktywny.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 lutego 2022 r. (sygn. akt III FSK 4834/21) przyjęto, że treść komentowanego przepisu wyraźnie wskazuje na intencję ustawodawcy wywołania jego wstecznego skutku. Oznacza to, że zawieszenie biegu terminu przedawnienia miałoby swój początek 14 marca 2020 r.

Tego stanowiska nie podzielił inny skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z 7 czerwca 2022 r. (sygn. akt III FSK 5032/21) wskazał, że przepisy wprowadzające art. 15zzr ustawy nie zawierają przepisów intertemporalnych ani przejściowych, które uprawniałyby do wstecznego obowiązywania przepisów, a wykładania przepisu w oparciu intencje ustawodawcy, w tym przypadku godziłaby w podstawowe wartości konstytucje (np. zasadę pewności prawa). Zgodnie z tym poglądem zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego miałoby swój początek dopiero z dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej wprowadzającej komentowany przepis, tj. 31 marca 2022 r.

To nie koniec wątpliwości

Dyskusja ta z pewnością nie zakończy się na przedstawionych orzeczeniach, ale trwać będzie tak długo, jak nie wygasną zobowiązania podatkowe do których zastosowanie będzie miał lub mógł mieć art. 15zzr ustawy.

Warto na koniec nadmienić, że omawiany przepis zawieszał nie tylko bieg terminów przedawnienia, ale dotyczył również innych terminów przewidzianych w szeroko rozumianym prawie administracyjnym. Wobec uznania przepisu za obejmujący również prawo podatkowe można pokusić się o dużo dalej idące wnioski, jak choćby wspomniane wcześniej zawieszenie biegu terminu do złożenia oświadczenia w celu zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych czy nawet terminów zapłaty podatku lub złożenia deklaracji podatkowej.

Podatnicy, którzy liczą na to, że ich zobowiązania podatkowe przedawnią się z końcem roku, powinni dla pewności doliczyć kilkadziesiąt dni. Dla organów podatkowych jest to dodatkowy czas na weryfikację prawidłowości rozliczeń podatników.

Adam Mazur, Associate w ENODO Advisors

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co zmieni się od lutego 2026 roku?

Od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

REKLAMA

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA