REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy zapłata za bezumowne korzystanie z rzeczy podlega VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Jabłecka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Nasza firma prowadzi w K. zakład produkcyjny nawozów sztucznych i wynajmuje jeden mniejszy zakład w innym mieście. Właściciel wcześniej również zajmował się tą samą działalnością, natomiast od jakiegoś czasu z powodów osobistych zaprzestał produkcji. W związku z tym nasza firma wynajęła od niego zakład i urządzenia produkcyjne. Z powodu zaniedbania doszło do tego, że nie zapłaciliśmy za 4 miesiące tego najmu. Umowa zobowiązywała nas do czerwca, a my korzystaliśmy z zakładu i urządzeń do października. W związku z tym teraz pokryliśmy opłaty za 4 miesiące. Właściciel nie chciał przedłużyć z nami umowy na te 4 miesiące, za które zapłaciliśmy. Twierdzi, że zapłatę za te 4 miesiące traktuje jako odszkodowanie za bezumowne korzystanie z zakładu i urządzeń. Czy zapłata za te 4 miesiące powinna być opodatkowana VAT tak jak czynsz za najem w wysokości 22%?

RADA

REKLAMA

Autopromocja

Nie. Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z zakładu produkcyjnego i urządzeń nie podlega VAT. Jeżeli korzystali Państwo z zakładu i z urządzeń bez zgody właściciela, a on wezwał do wydania rzeczy i opuszczenia zakładu, nie ma wątpliwości, że pomiędzy właścicielem i korzystającym bezumownie z rzeczy nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. Świadczenie to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usług, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania rzeczą i wynikłe z tego tytułu szkody.

UZASADNIENIE

Ze stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu Czytelnika wynika, że jego firma korzystała bez żadnej umowy z urządzeń produkcyjnych i pomieszczeń. Doszło do tego przez niedopatrzenie terminu, do którego obowiązywała umowa najmu pomieszczeń i urządzeń. Efektem takiego korzystania jest możliwość domagania się przez właściciela odszkodowania, w zamian za utracone korzyści. Akurat w przypadku firmy Czytelnika właściciel nie musiał domagać się sam zadośćuczynienia, ponieważ postanowiła ona z własnej woli zapłacić za bezumowne korzystanie. Właściciel prawidłowo zatem potraktował kwotę, którą otrzymał od firmy Czytelnika, jako odszkodowanie.

Natomiast Czytelnik zastanawia się, czy tej należności nie należy potraktować jako czynsz za najem opodatkowany 22-proc. VAT.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Otóż nie. Wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z pomieszczeń i narzędzi nie jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Znajduje to uzasadnienie zarówno w przepisach ustawy o VAT, jaki i w przepisach Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podlegają między innymi odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wypłata odszkodowania, rekompensaty za ewentualne utracone korzyści nie stanowi ani dostawy towarów, ani świadczenia usług. W żadnym z katalogów omówionych w ustawie o VAT odszkodowania nie zostały uwzględnione jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z art. 224 i 225 Kodeksu cywilnego, w przypadku bezumownego korzystania z rzeczy korzystający w złej lub dobrej wierze obowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, zwrotu pożytków oraz odszkodowania z powodu zużycia, pogorszenia lub utraty rzeczy. Obowiązkiem wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy objęte jest wszystko, co właściciel mógłby uzyskać, gdyby odpłatnie, na podstawie odpowiedniego stosunku prawnego, oddał rzecz do odpłatnego korzystania innemu podmiotowi. Mimo że art. 224 § 2 k.c. mówi o wynagrodzeniu za bezumowne korzystanie z rzeczy oraz o odszkodowaniu z powodu jej zużycia, pogorszenia lub utraty, to określenie pierwszego z tych świadczeń również wskazuje na jego odszkodowawczy charakter.

Ważne!

W przypadku bezumownego korzystania z rzeczy korzystający w złej lub dobrej wierze obowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, zwrotu pożytków oraz odszkodowania z powodu zużycia, pogorszenia lub utraty rzeczy.

W rozpatrywanym przypadku firma Czytelnika korzystała z lokalu i narzędzi bez zgody właściciela. Niemniej jednak właściciel wzywał kontrahenta do ich wydania i opuszczenia pomieszczeń. Na te 4 miesiące nie została zawarta żadna umowa. Zatem pomiędzy właścicielem zakładu i urządzeń a korzystającym z nich bezumownie nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny, w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. Świadczenie podatnika nie oparte na tytule prawnym wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usług, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania rzeczą i wynikłe z tego tytułu szkody. Właściciel mógł bowiem w czasie, kiedy firma Czytelnika bezumownie korzystała z zakładu, wynająć go innemu podmiotowi za dużo wyższą kwotę. Zatem poniósł w związku z tym jakieś straty.

 

Należy również zaznaczyć, że bezumownego korzystania z rzeczy nie można dokumentować fakturą VAT. Faktury wystawiają bowiem tylko podatnicy VAT w celu potwierdzenia czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Stanowisko takie potwierdza Naczelnik Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsko Białej w piśmie z 29 lipca 2004 r. nr PP/443-104/04/WN-17145. Czytamy w nim, że: „Odszkodowania nie można traktować więc ani jako dostawy towarów, ani świadczenia usług. Dlatego też uzyskane odszkodowanie od osób zajmujących bezprawnie lokal (lub teren) nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, co uniemożliwia dokumentowanie jej fakturą VAT”. W cytowanym piśmie naczelnik US wspomina również o tzw. milczącym przedłużaniu umowy najmu. Ma ono miejsce wówczas, gdy po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, co poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony.

W takim wypadku, jeśli dochodzi do milczącego przedłużania umowy najmu i dochodzi do tego za obopólną zgodą stron, a więc właściciela i korzystającego, to według organów podatkowych mamy wówczas do czynienia ze świadczeniem usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Jednak w rozpatrywanej przez nas sytuacji nie dochodzi do tzw. milczącego przedłużania umowy najmu. W naszym przypadku właściciel interweniował i wzywał do opuszczenia zakładu. Zatem do przedłużania najmu doszło bez jego zgody.

Ważne!

W przypadku tzw. milczącego przedłużania umowy najmu, do którego dochodzi za obopólną zgodą stron: właściciela i korzystającego, organy podatkowe stoją na stanowisku, że wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem usługi.

Warto podkreślić, że zagadnienie dotyczące opodatkowania bezumownego korzystania stało się przedmiotem kontrowersji na tyle poważnej, że spór rozstrzygnąć musiał wojewódzki sąd administracyjny.

W wyroku z 24 lipca 2007 r., sygn. akt I SA/Gd 71/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku potwierdził, że w przypadku bezumownego korzystania z cudzego lokalu nie ma świadczenia ze strony właściciela lokalu, a w związku z tym nie ma mowy o opodatkowaniu tego zdarzenia VAT. Ponadto WSA wskazał, że w przypadku opodatkowania korzystania z pomieszczeń konieczna jest zgodna wola obu stron wyrażona zawarciem umowy najmu. Jej brak oznacza, że nie powstaje obowiązek podatkowy, a właścicielowi lokalu przysługuje odszkodowanie w wysokości czynszu za bezumowne korzystanie z lokalu.

• art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029

• art. 224 i art. 225 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 557

Magdalena Jabłecka

ekspert w zakresie VAT

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn VAT

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 roku. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA