Karuzele podatkowe - duży problem dla budżetu i firm

Szacuje się, że luka w VAT wyniesie w tym roku ok. 42,5 mld zł, czyli ok. 2,5 proc. PKB. Na procederze traci skarb państwa, ale także operujące na wewnątrzunijnym rynku firmy. Uwikłani lub podejrzani o udział w karuzeli podatkowej przedsiębiorcy są narażeni bowiem na długie i uciążliwe kontrole urzędu skarbowego.

Mechanizm procederu może wyglądać w następujący sposób: firma z Niemiec sprzedaje firmie w Polsce towar. Z uwagi na fakt, że wewnątrzwspólnotowa wymiana towarów jest zwolniona z podatku, od tej transakcji nie odprowadza się VAT. Następnie polski nabywca sprzedaje towar innej polskiej firmie. W tym przypadku transakcja powinna już być opodatkowana więc sprzedawca wystawia nabywcy fakturę z podatkiem VAT. Sprzedawca jednak nie odprowadza podatku do budżetu i znika (tzw. znikający podatnik). Nabywca zaś sprzedaje towar za granicę, a ta transakcja objęta jest stawką VAT równą 0 proc. Sprzedawca zatem, pomimo że sam podatku nie płaci, jest jednak uprawniony do żądania od urzędu skarbowego zwrotu podatku VAT naliczonego, który wynikał z faktury wystawionej przez podmiot znikający. W takiej sytuacji budżet musi wypłacić pieniądze z tytułu zwrotu VAT pomimo, że żadne środki do budżetu nie wpłynęły.

Fiskus nie może dowolnie zatrzymywać zwrotów VAT

Problem jest więc ważki. Dostrzega go również resort finansów, który rozpoczął skrupulatne i długie kontrole transakcji, w których towar był nabywany lub sprzedawany za granicę.

Zjawisko karuzeli podatkowych nie jest jednak kwestią jednowymiarową, a budżet państwa nie jest jedynym podmiotem, który na tym traci. Po pierwsze, do łańcucha transakcji karuzelowych wciągane są często podmioty zupełnie nieświadome procederu, uczciwie prowadzące swój biznes i nie mające na celu wyłudzania VAT. Po drugie, zdecydowana większość sprzedaży towarów za granicę, nie jest przecież w żaden sposób związana z obrotem karuzelowym ale zwyczajną, realną wymianą handlową.

Polecamy produkt: VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Jednak wszystkie podmioty dokonujące takich transakcji są traktowane przez władze podatkowe jak potencjalni oszuści i prowadzi się wobec nich liczne i uciążliwe kontrole podatkowe. Co ważne też, urzędy skarbowe przetrzymują do czasu zakończenia tych kontroli należny tym przedsiębiorcom zwrot podatku VAT. W efekcie i nierzadko podmioty te popadają w problemy finansowe, a nawet upadają, gdyż postępowania weryfikacyjne trwają nawet dłużej niż rok.