Akcyza 2013 – droższe papierosy i inne zmiany

Projekt (z 18 września 2012 r.) ustawy o zmianie niektórych ustaw związanej z realizacją ustawy budżetowej zawiera wiele zmian w ustawie z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”.

Projekt ten został 16 października 2012 r. przyjęty przez rząd i skierowany do Sejmu.

Zmiany w akcyzie obejmują cztery zasadnicze kwestie:

1. opodatkowanie akcyzą w określonych okolicznościach suszu tytoniowego,

2. określenie stawki podatku akcyzowego na cydr i perry,

3. podwyższenie stawek akcyzy dla wyrobów tytoniowych,

4. rozszerzenie katalogu wyrobów akcyzowych, do których ma mieć zastosowanie procedura zawieszenia poboru akcyzy o wyroby o kodach CN 3811 11 10, 3811 11 90, 3811 19 00 oraz 3811 90 00.

Opodatkowanie akcyzą suszu tytoniowego

Aktualnie susz tytoniowy (suchy tytoń niebędący jeszcze wyrobem tytoniowym) nie jest wyrobem akcyzowym. Brak jest również regulacji pozwalających na monitorowanie obrotu suszem tytoniowym.

Zdaniem Ministra Finansów taki stan prawny przyczynia się do rozwoju nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych. Aby susz tytoniowy nadawał się do palenia, a tym samym mógł zostać uznany za tytoń do palenia (wyrób akcyzowy) wystarczy, że zostanie pocięty lub inaczej podzielony.

Projekt przewiduje ujęcie suszu tytoniowego (suchego tytoniu niebędącego jeszcze wyrobem tytoniowym) w katalogu wyrobów akcyzowych oraz opodatkowanie tego suszu podatkiem akcyzowym w przypadkach, gdy jest on sprzedawany innym podmiotom niż podmioty będące „pośredniczącymi podmiotami tytoniowymi” lub podmiotami prowadzącymi składy podatkowe.

Projekt przewiduje również opodatkowanie akcyzą importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego suszu tytoniowego w przypadku, gdy czynności te są dokonywane przez podmioty inne niż podmioty będące „pośredniczącymi podmiotami tytoniowymi” lub podmiotami prowadzącymi składy podatkowe.

Opodatkowane będzie również nabycie lub posiadanie tego suszu przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tego suszu.

Obowiązek podatkowy nie będzie powstawał w stosunku do podmiotu posiadającego susz tytoniowy, który sam go wyprodukował (np. w przypadku plantatora).

Susz tytoniowy nie będzie podlegał procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

Projekt przewiduje w stosunku do suszu tytoniowego, który podlega opodatkowaniu, w celu umożliwienia sprawowania kontroli nad obrotem tym suszem, obowiązek jego oznaczania znakami akcyzy oraz  obrotu tym wyrobem w opakowaniu nie luzem.

Ustalono stawkę akcyzy na susz tytoniowy w wysokości 218,40 zł za każdy kilogram. W przypadku jednak naruszenia obowiązków oznaczania znakami akcyzy tego suszu, ustalono stawkę akcyzy w wysokości 436,80 zł za każdy kilogram.

W związku z nałożeniem obowiązku oznaczania suszu tytoniowego znakami akcyzy oraz obrotu tym wyrobem w opakowaniach, nie luzem, zaproponowano odpowiednie przepisy karne skarbowe penalizujące naruszenie tych obowiązków.

Określenie stawki podatku akcyzowego na cydr i perry

Zgodnie z art. 13 ust. 3 dyrektywy Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych Państwa Członkowskie mają prawo stosować obniżone stawki podatku akcyzowego od wszelkich rodzajów innych napojów przefermentowanych, niemusujących i musujących, o rzeczywistej zawartości alkoholu nieprzekraczającej 8,5 % obj.

Cydr jest fermentowanym napojem niskoalkoholowym na bazie jabłek (perry produkowane jest z gruszek) popularnym szczególnie we Francji i Hiszpanii a także w Wielkiej Brytanii. Sporą popularność zdobywa także w Europie  Środkowej np. Austrii, Niemczech oraz krajach bałtyckich.

Produkcja lekkiego napoju alkoholowego mogłaby w warunkach krajowych stanowić szansę na zagospodarowanie nadwyżek jabłek przez sadowników, a w tych częściach Polski, gdzie na większą skalę uprawia się jabłka, np. w rejonie Grójca, w Łódzkiem, dolinie dolnej Wisły czy na Dolnym Śląsku także promocję lokalnych produktów regionalnych.

Wszędzie tam, gdzie warunki klimatyczne utrudniają uprawę winorośli, cydr ma szansę konkurować z winem, a biorąc pod uwagę rosnącą popularność tzw. piw smakowych także z piwem.

Proponuje się aby przedmiotowa stawka została określona w wysokości 97,00 zł od 1 hektolitra wyrobu gotowego, co odpowiada akcyzie należnej od piwa o ekstrakcie 12,5 °Plato jakim jest np. piwo Żywiec Jasne Pełne.

Tak określona stawka akcyzy zrównuje opodatkowanie cydru i perry z piwem, a więc wyrobem o podobnej zawartości alkoholu.

Dodatkowym argumentem za taką wysokością przedmiotowej stawki akcyzy są również szeroko pojęte względy społeczne. Postanowienia ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi obligują organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego m.in. do podejmowania działań zmierzających do zmiany struktury spożywania napojów alkoholowych.

Polecamy: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rok

Polecamy: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2012 rok

Podwyższenie stawek akcyzy na papierosy i inne wyroby tytoniowe od 2013 roku

W opinii Ministra Finansów wzrost stawek podatku akcyzowego na papierosy podyktowany jest koniecznością osiągnięcia w przyszłości wprowadzonego dyrektywą Rady dyrektywy Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych wyższego unijnego  minimum podatkowego na papierosy, które stanowi, iż od 1 stycznia 2014 r. minimalny całkowity podatek akcyzowy na papierosy wynieść ma co najmniej 60% średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów dopuszczonych do konsumpcji, przy czym podatek ten musi wynieść nie mniej niż 90 EUR na 1000 sztuk od wszystkich papierosów.

Polska uzyskała okres przejściowy do dnia 31 grudnia 2017 r. na podwyższenie stawek podatku akcyzowego na papierosy do wspomnianego powyżej unijnego minimum podatkowego.

Powyższe oznaczać będzie konieczność dalszego podwyższania podatku akcyzowego na papierosy na 2013 r. i lata następne, tak aby wymagane minimum zostało osiągnięte na dzień        1 stycznia 2018 r.

Mając na uwadze szeroko pojęte względy społeczne i zdrowotne, zaproponowano zwiększenie obciążenia podatkowego także innych wyrobów tytoniowych – tytoniu do palenia (ciętego tytoniu do ręcznego sporządzania papierosów i innego tytoniu do palenia, tj. tytoniu fajkowego) oraz cygar i cygaretek.

Przepisy ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. 1996 Nr 10, poz. 55, z późn. zm.) obligują bowiem Radę Ministrów do ustalania programu określającego politykę zdrowotną, społeczną i ekonomiczną, zmierzającą do zmniejszenia używania wyrobów tytoniowych.

Proponuje się także zmianę relacji między składnikiem kwotowym i procentowym opodatkowania akcyzą papierosów i tytoniu do palenia, polegającą na wzroście stawki kwotowej i zastosowaniu stawki procentowej obniżonej, z poziomu aktualnie obowiązującego 31,41%, do poziomu 25,00%.

Proponuje się, aby od 1 stycznia 2013 r., określone w art. 99 ust. 2 ustawy stawki podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe wyniosły:
- na papierosy: stawka kwotowa – 222,58 zł/1 000 sztuk i stawka procentowa w wysokości 25,00 % maksymalnej ceny detalicznej,
- na tytoń do palenia: stawka kwotowa – 153,98 zł/kg i stawka procentowa 25,00 % maksymalnej ceny detalicznej,
- cygara i cygaretki 266,90 zł/1 000 sztuk.

Zakłada się, że w przypadku papierosów podwyżka akcyzy ogółem wyniesie 5%, co wymaga podwyższenia stawki kwotowej z dotychczasowego poziomu 170,97 zł/1000 szt. do wysokości 222,58 zł/1000 szt., przy obniżonej  stawce procentowej  do poziomu 25,00%.

Na 2013 r. przyjęto założenie nieuwzględniania podwyżek cen detalicznych papierosów, tj. przyjęto średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży na szacowanym poziomie za 6 miesięcy  2012 r. Wyniosła ona 539,50 zł/1000 szt., i 10,79 zł/20 szt.

W przypadku proponowanej 5% podwyżki akcyzy ogółem na papierosy jej udział  w średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży papierosów, przyjętej na 2013 r. na poziomie roku 2012,  osiągnąłby poziom  66,26%.

Proponuje się, aby łączne opodatkowanie akcyzą tytoniu do palenia  stanowiło ponad 2/3 łącznego opodatkowania akcyzą papierosów. Aktualnie relacja ta wynosi  71,40 %. 

Utrzymanie tej relacji wymagałoby podwyższenia w 2013 r. łącznej akcyzy na tytoń do palenia o 5 %, przy założeniu przyjęcia na 2013 r. średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży na ten wyrób na poziomie ceny za I półrocze 2012 r. tj. w wysokości 405,00 zł/kg.

Przy takim założeniu, proponuje się podwyższyć kwotową stawkę akcyzy na tytoń do palenia z poziomu 115,86 zł/kg do wysokości 153,98 zł/kg, przy obniżonej stawce procentowej do poziomu 25,00%.

Na cygara i cygaretki proponuje się wzrost akcyzy w tej samej skali co na papierosy, tj. o 5%.

W związku z powyższym, należy podwyższyć stawkę kwotową z poziomu 254,20 zł/1 000 szt. do poziomu 266,90 zł/1 000 szt.

System z większym udziałem stawki kwotowej akcyzy jest korzystniejszy dla budżetu z punktu widzenia pewności i stabilności wpływów budżetowych, bowiem  zmniejszy się oddziaływanie producentów, importerów i nabywców wewnątrzwspólnotowych na wysokość tych wpływów z tytułu podatku akcyzowego. 

Zmniejsza się ryzyko obniżania poziomu cen detalicznych wyrobów tytoniowych i tym samym generowania strat z wpływów  z akcyzy, z części procentowej podatku akcyzowego  od tych wyrobów. System z większym udziałem stawki kwotowej wymusza wzrosty cen na wszystkie wyroby tytoniowe, a w szczególności wyższe wzrosty cen na wyroby tanie przez co zmniejsza względne różnice w cenach, minimalizuje zróżnicowanie cen. Spłaszczenie cen między segmentami wyrobów tytoniowych, przy obniżonej do poziomu 25% stawce procentowej podatku akcyzowego, spowoduje zmniejszenie się udziału w rynku wyrobów tytoniowych najtańszych bowiem część konsumentów wyrobów tytoniowych tanich przejdzie do konsumpcji wyrobów tytoniowych droższych cenowo, co będzie korzystniejsze dla wpływów budżetu państwa. 

Wyższa stawka kwotowa może sprawić, iż producenci zaczną konkurować między sobą jakością wyrobów tytoniowych, a nie ceną.

W art. 99 ust. 3 ustawy określono podwyższone stawki kwotowe na papierosy i tytoń do palenia nieobjęte obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy i nieoznaczone maksymalną ceną detaliczną.
Na papierosy proponuje się podwyższenie stawki kwotowej z poziomu  312,00 zł/1000 szt. do wysokości 327,60 zł/1000 szt., tj. o 5%.
Na tytoń do palenia proponuje się podwyższenie stawki kwotowej z poziomu  208,00 zł/kg do wysokości 218,40 zł/kg, tj. o 5%.

Termin wejścia w życie projektowanych zmian określono na 1 stycznia 2013 r.

Rozszerzenie katalogu wyrobów akcyzowych, do których ma mieć zastosowanie procedura zawieszenia poboru akcyzy o wyroby o kodach CN 3811 11 10, 3811 11 90, 3811 19 00 oraz 3811 90 00.

Zmiana załącznika nr 2

Rozszerzenie katalogu wyrobów akcyzowych, do których ma mieć zastosowanie procedura zawieszenia poboru akcyzy o wyroby o kodach CN 3811 11 10, 3811 11 90, 3811 19 00 oraz 3811 90 00 realizuje postanowienia decyzji wykonawczej Komisji 2012/209/UE z dnia 20 kwietnia 2012 r., która zastąpiła decyzję wykonawczą Komisji 2011/545/UE z dnia 16 września 2011 r.

Decyzja 2011/545/UE miała być stosowana od dnia 1 lipca 2012 r., natomiast stosowanie decyzji 2012/209/UE przewidziano od dnia 1 stycznia 2013 r. wymaga ona jednak implementacji do krajowego systemu prawnego.

Do wyrobów akcyzowych wymienionych w decyzji Komisji 2012/209/UE, jako objętych systemem zharmonizowanej akcyzy, będą miały zastosowanie jednolite, obowiązujące na terytorium całej Unii Europejskiej zasady przemieszczania wyrobów akcyzowych. Podmioty krajowe dokonujące obrotu tymi wyrobami unikną zatem wielu wątpliwości i komplikacji wynikających z różnego traktowania tych wyrobów w różnych państwach członkowskich.

W szczególności do powyższych wyrobów akcyzowych na terytorium całej Unii Europejskiej stosowany będzie elektroniczny system przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy (EMCS).

Tym samym stosowanie tej procedury do wyrobów, wymienionych w decyzji 2012/209/UE, umożliwi podatnikom przesunięcie obowiązku zapłaty akcyzy do momentu wydania tych wyrobów do konsumpcji.

Dodatkowo, w stosunku do ww. wyrobów akcyzowych wyeliminowane zostaną sytuacje, kiedy przemieszczanie tych wyrobów i dokumentowanie tego przemieszczania na terytorium UE odbywa się częściowo w procedurze zawieszenia poboru akcyzy (w państwie członkowskim, w którym przedmiotowe wyroby są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy), a częściowo poza tą procedurą (w państwie członkowskim, w którym do wyrobów tych nie stosuje się procedury zawieszenia poboru akcyzy).