Błędnie wystawiona faktura – anulować czy wystawić korektę?

Faktura dokumentuje rzeczywiste zdarzenie gospodarcze

Zasady dotyczące wystawiania faktur zostały ściśle określone w przepisach ustawy o VAT. Znajdziemy tam regulacje wskazujące m.in. na to, którzy podatnicy dokonujący sprzedaż towarów bądź dostawy usług winni pamiętać o fakturowaniu, kiedy występuje obowiązek wystawiania faktury, jakie elementy powinna zawierać faktura, w tym także przepisy dotyczące wystawiania faktur korygujących.

Generalnie rzecz biorąc faktura jest dokumentem sformalizowanym, który powinien spełniać szereg wymogów wynikających z przepisów. Zasadniczym jej celem jest udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzenia gospodarczego, czyli stwierdzenie faktu nabycia określonych towarów lub usług, czy też otrzymania zaliczki. Co oznacza, że nie można uznać za prawidłową faktury, gdy nie wskazuje ona zaistniałego zdarzenia gospodarczego.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Natomiast przez wystawienie faktury należy rozumieć jej sporządzenie oraz przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Co potwierdzają ograny podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2016 r., nr IPPP3/4512-340/16-2/KP, który wskazał, że „faktura VAT sporządzona, a niewprowadzona do obrotu prawnego, nie jest fakturą wystawioną w rozumieniu ustawy o VAT i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku w niej wykazanego w trybie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT”.

Tym samym przez wystawienie faktury nie należy rozumieć tylko i wyłącznie czynności technicznej polegającej na jej wygenerowaniu i wydrukowaniu, ale także jej wprowadzenie do obrotu prawnego, tj. skuteczne przekazanie nabywcy.

Kiedy można anulować fakturę?

Należy zauważyć, że ani przepisy ustawy o VAT, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. Mimo to w praktyce gospodarczej dopuszczalne jest anulowanie faktur.

Anulowanie faktur może dotyczyć wyłącznie tych dokumentów rozliczeniowych, które nie zostały wprowadzone przez podatnika do obrotu prawnego. Innymi słowy, anulowanie faktury dotyczy tylko tych przypadków, gdy faktura dokumentuje transakcję rzeczywiście niedokonaną.

A zatem faktura przygotowana przez podatnika, ale niewprowadzona do obrotu gospodarczego, w świetle przepisów ustawy o VAT nie jest fakturą wystawioną i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku VAT.

Ważna!

Wystawioną fakturę można anulować i nie uwzględniać jej w rozliczeniu VAT, gdy spełnia dwa warunki:

- nie dokumentuje faktycznie dokonanej transakcji,

- nie została skutecznie wprowadzona do obrotu gospodarczego.

Jeżeli więc dojdzie do sytuacji, w której faktura zostanie nieprawidłowo sporządzona wskutek błędu technicznego systemu finansowo-księgowego lub błędu popełnionego przez pracownika (pojawi się na niej np. błędny odbiorca, błędna cena, błędna ilość, błędna nazwa usługi, błędna stawka VAT), ale nie zostanie wprowadzona do obrotu prawnego, istnieje możliwość anulowania takiej faktury.

Anulowanie faktury jest dopuszczalne również w przypadku, gdy została podrobiona, na co wskazuje Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 4 lipca 2016 r., nr ILPP1/4512-1-286/16-3/AS, w której czytamy: „jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca nie wiedział, że pracownik dokonywał kradzieży towaru i wystawiał faktury z nieprawdziwymi formami płatności na podmioty, które w rzeczywistości nie były kontrahentami firmy, nie wprowadzał ich do obiegu prawnego, były tylko wystawione w systemie fakturowania firmy. Zainteresowany, rozliczając należne zobowiązania podatkowe, uwzględniał wartości zawarte na tych fakturach. Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że skoro wystawione przez pracownika Wnioskodawcy faktury nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego, to w tym konkretnym przypadku – w ocenie tutejszego organu – należy dopuścić możliwość anulowania tych faktur”.

W jaki sposób anulować fakturę?

Anulowanie faktury powinno odbyć się poprzez opatrzenie faktury odpowiednią adnotacją o przyczynie i okolicznościach anulowania i pozostawienie jej w dokumentacji podatkowej, bez wprowadzania jej do ewidencji i wykazywania wynikającej z niej kwot w deklaracji VAT.

Podatnik powinien być w posiadaniu zarówno oryginału jak i kopii przedmiotowej faktury.

Przy czym, co podkreślają organy podatkowe, anulowanie faktury VAT powinno być traktowane w sposób wyjątkowy i wykorzystywane tylko w przypadku zaistnienia takiej konieczności.

Korekta czy anulowanie faktury?

Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu.

Dokonanie korekty faktury jest możliwe jedynie w przypadku, gdy pierwotna faktura została wprowadzona do obrotu prawnego, tzn. została przyjęta (odebrana) przez nabywcę towaru lub usługi oraz ujęta w jego rozliczeniach. Natomiast nie ma możliwości dokonywania korekty faktury w sytuacji, gdy pierwotna faktura została wystawiona, ale nie weszła do obrotu prawnego (z uwagi na to, że nie została przekazana adresatowi), ponieważ nie wywołuje wówczas żadnych skutków prawnych.

Zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej.

W sytuacji jednak, gdy wystawiona faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego poprzez jej przekazanie kontrahentowi, czyli nie ma podstaw do poprawienia błędów poprzez wystawienie faktury korygującej, wtedy istnieje możliwość anulowania tej faktury.

Faktura taka nie jest fakturą wystawioną w rozumieniu ustawy o VAT, nie mogą mieć zastosowania przepisy dotyczące wystawiania faktur korygujących. Faktury błędne, niewprowadzone do obrotu prawnego mogą zatem jedynie zostać anulowane.

Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe, np. w interpretacji indywidualnej z dnia 25 sierpnia 2016 r., nr ITPP3/4512-307/16-2/AT, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy stwierdza, że: „niewprowadzone do obiegu prawnego faktury, pod warunkiem posiadania przez Wnioskodawcę zarówno oryginałów, jak i kopii tych faktur, nie będą wymagały skorygowania. Na tle powołanych przepisów należy zatem stwierdzić, że proponowana przez Wnioskodawcę forma „anulowania” niesłusznie wystawionych faktur nie stoi w sprzeczności z obowiązującymi przepisami (zwłaszcza z art. 29a ust. 13 i art. 106j ustawy o VAT)”.

Kidy i jak wystawiać fakturę korygującą?

Podatnik może wystawić fakturę korygującą w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

- udzielono obniżki ceny w formie rabatu,

- udzielono opustów i obniżek cen,

- dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

- dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty,

- podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Faktura korygująca powinna zawierać w szczególności wyrazy „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo wyraz „KOREKTA”, numer kolejny oraz datę jej wystawienia, dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca, przyczynę korekty, prawidłową treść korygowanych pozycji, a jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego – odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej.