REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odliczenie VAT a nierzetelne faktury podwykonawcy. Urząd skarbowy musi zbadać dobrą wiarę podatnika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Odliczenie VAT a bezprawne działanie podwykonawcy
Odliczenie VAT a bezprawne działanie podwykonawcy

REKLAMA

REKLAMA

Faktury wystawione wykonawcy przez podwykonawcę nie odzwierciedlały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Czy wykonawca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego na fakturach wystawionych przez podwykonawcę, jeżeli te faktury są nierzetelne? Czy urząd skarbowy powinien wziąć pod uwagę dobrą wiarę podatnika? Na te pytania odpowiedział Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 11 października 2022 r. 

Czy wykonawca odpowiada za działania podwykonawcy w prawie podatkowym?

Zasadą w obrocie gospodarczym jest, że wykonawca ponosi odpowiedzialność za działania podwykonawcy jak za swoje własne. Według Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi reguła ta nie ma jednak zastosowania na gruncie prawa podatkowego. 

W wyroku z dnia 11 października 2022 r. sąd orzekł, że nie ma podstaw by odmówić wykonawcy prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez podwykonawcę, jeśli nie był on świadomy nadużyć podatkowych, jakich dopuścił się podwykonawca. Dobra wiara i należyta staranność wykonawcy są więc kluczowe do skorzystania z obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

 

Nierzetelne faktury wystawione przez podwykonawcę. Organy podatkowe odmawiają wykonawcy prawa odliczenia VAT z tych faktur

W sprawie, która stała się podstawą do wydania przedmiotowego orzeczenia, organy podatkowe odmówiły wykonawcy prawa do odliczenia podatku VAT z powodu bezprawnego działania podwykonawcy. Stwierdziły, że faktury wystawione przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń gospodarczych
Nierzetelność faktur miała polegać na tym, że podmiot, który wystawił faktury za realizację określonych prac budowlanych, w rzeczywistości nie mógł wykonać tych usług na rzecz wykonawcy. Zdaniem organów podatkowych, nie dysponował on pracownikami, których praca pozwoliłaby na przeprowadzenie transakcji. Co więcej, podwykonawca dopuszczał się szeregu nadużyć w rozliczeniach podatkowych. Według organów wskazuje to na jego nierzetelność. Potwierdza też, że w rzeczywistości nie prowadził działalności gospodarczej. Skoro podwykonawca nie mógł wykonać zleconych usług, wystawione przez niego faktury nie stanowią dowodu na ujęte na nich zdarzenia gospodarcze

Choć organy podatkowe nie kwestionowały faktu wykonania prac budowlanych, to jednak stwierdziły, że faktury z tego tytułu nie powinny zostać wystawione przez podwykonawcę, który tych prac nie wykonał. Na tej podstawie uznały je za nierzetelne. Odmówiły też wykonawcy prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT wykazanego na spornych fakturach.

Prawo do odliczenia VAT

Konstrukcja podatku od towarów i usług zakłada, że podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT z faktur, które otrzymał od kontrahentów, od podatku należnego wpłacanego do urzędu skarbowego. Prawo to przysługuje, gdy podatnik dysponuje fakturą zakupu z wykazaną kwotą podatku oraz gdy faktura ta dokumentuje transakcję, która rzeczywiście miała miejsce między danymi podmiotami. Tylko wtedy można mówić, że faktura odzwierciedla stan rzeczywisty.

Jeśli więc towary zostały dostarczone, a usługa wykonana, ale przez inny podmiot niż ten, który fakturę wystawił, to podatnik traci możliwość odliczenia podatku VAT. Taka faktura nie dokumentuje faktycznego przebiegu transakcji.

Jednak nie wszystko jest w praktyce takie czarno-białe. 

Dobra wiara podatnika VAT

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje w swoich orzeczeniach warunek, który organy podatkowe muszą spełnić, by odmówić podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego. Gdy usługodawca podatnika lub inny podmiot, który brał udział w łańcuchu dostaw na wcześniejszym etapie, dopuścił się nieprawidłowości podatkowych, organ musi wykazać, że podatnik o tym wiedział lub mógł się dowiedzieć. Jeśli, bowiem podatnik miał świadomość, że transakcja wiązała się z oszustwem podatkowym po stronie wystawcy faktury, to nie ma prawa odliczyć podatku naliczonego wynikającego z danej faktury. 

Ważne

Jeżeli, natomiast podatnik działał w dobrej wierze, podejmując współpracę z danym podmiotem i dołożył należytej staranności przy wyborze kontrahenta to, mimo nierzetelności faktur, nadal może skorzystać z prawa do odliczenia.

 

Wykonawca powinien zweryfikować podwykonawcę na tyle na ile może. Organy podatkowe muszą sprawdzić dobrą wiarę podatnika

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, organ podatkowy pominął kluczową okoliczność w sprawie – czyli dobrą wiarę wykonawcy przy doborze kontrahenta. Przed odmówieniem podatnikowi prawa do odliczenia podatku VAT organy mają obowiązek sprawdzić, czy podatnik zweryfikował i ocenił wiarygodność kontrahenta.

Weryfikacja ta ma odbywać się jednak wyłącznie w takim zakresie, w jakim wykonawca jest w stanie to zrobić. Wykonawca, bowiem nie dysponuje środkami, by sprawdzić, czy podwykonawca rozlicza się prawidłowo z urzędem skarbowym. Nie bierze on też odpowiedzialności za zatrudnienie pracowników przez podwykonawcę. To podwykonawca, przyjmując zlecenie, daje gwarancję, że jest w stanie dane usługi na jego rzecz wykonać.

Sprawdzenie dobrej wiary podatnika było, więc w tej sprawie kluczowe. Nawet, jeśli podwykonawca dopuszcza się nadużyć, ale nie da się obiektywnie stwierdzić, że wykonawca o nich wiedział, to nie można odmówić mu prawa do odliczenia podatku VAT. W tym znaczeniu właśnie zasada odpowiedzialności wykonawcy za działania podwykonawcy nie ulega rozszerzeniu na prawo podatkowe. Na gruncie rozliczenia podatku VAT istotnym jest nie tylko, że do nadużyć na którymś
z etapów transakcji doszło, ale przede wszystkim, czy podatnik miał ich świadomość. Skoro, więc organ podatkowy nie wskazuje na podstawie jakich okoliczności podatnik miał wiedzieć lub powinien się dowiedzieć o nierzetelności kontrahenta, to w konsekwencji – nie ma podstaw do pozbawienia go prawa pomniejszenia podatku należnego VAT o podatek naliczony.

Jak zauważył WSA w Łodzi w uzasadnieniu omawianego wyroku:


“Jeśli organ twierdzi, że usługi budowlane zostały wykonane, ale nie przez pracowników S i I., to zgodnie z powołanym wyrokiem TSUE, powinien był rozważyć czy w realiach sprawy Podatnik miał możliwość zorientowania się, że na wcześniejszych etapach obrotu doszło do nadużyć w rozliczeniu podatku od towarów i usług, a kontrahenci jego podwykonawcy, czyli kontrahenci firm K. J. nie byli pracownikami jego firm. Organy nie przeprowadziły takiej oceny, a kontrola sądu w tym zakresie nie była możliwa. Sąd uznał zatem, że w toku postępowania organy nie podjęły wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, naruszając w ten sposób art. 122 i art. 187 § 1 O.p.”

Jednocześnie WSA w Łodzi zalecił organom podatkowym, że:

"Przy ponownym rozpoznaniu sprawy kluczowe będzie ustalenie kwestii należytej staranności Podatnika w kontakcie ze swoimi dostawcami usług budowlanych i dokonanie przez organy oceny, czy na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego można ustalić, że Podatnik wiedział, że firmy jego kontrahenta – K. J. wykonują roboty posługując się innymi firmami podwykonawczymi, które w istocie nie świadczyły tych usług, lub też czy Podatnik przy zachowaniu zasad należytej staranności mógł się tego spodziewać lub o tym dowiedzieć
Brak wyżej wskazanych ustaleń i wniosków stanowi naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, zaś nieprecyzyjne ustalenie stanu faktycznego w konsekwencji przesądza o tym, że dokonana przez organ ocena materiału dowodowego przybiera cechy dowolności."

Ważne
Podsumowując

Jeśli podatnik dochował należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta, nie można mu odmówić prawa do odliczenia podatku VAT. Podatnik, działający w dobrej wierze, nie może ponosić odpowiedzialności na gruncie prawa podatkowego za nadużycia swoich podwykonawców.

Lidia Pawińska, Mariański Group

REKLAMA

REKLAMA

Źródło: Wyrok WSA w Łodzi z 11 października 2022 r. (sygn. I SA/Łd 336/22).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe limity podatkowe na 2026 rok - co musisz wiedzieć już dziś? Wyliczenia i konsekwencje

Rok 2026 przyniesie przedsiębiorcom realne zmiany – limity podatkowe zostaną obniżone w wyniku przeliczenia według niższego kursu euro. Granica przychodów dla małego podatnika spadnie do 8 517 000 zł, a limit jednorazowej amortyzacji do 212 930 zł. To pozornie drobna korekta, która w praktyce może zdecydować o utracie ulg, uproszczeń i korzystnych form rozliczeń.

Samofakturowanie w KSeF – jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces?

Samofakturowanie pozwala nabywcy wystawiać faktury w imieniu sprzedawcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dowiedz się, jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces w systemie KSeF.

SmartKSeF – jak bezpiecznie wystawiać e-faktury

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zmienia sposób dokumentowania transakcji w Polsce. Od 2026 r. e-faktura stanie się obowiązkowa, a przedsiębiorcy muszą przygotować się na różne scenariusze działania systemu. W praktyce oznacza to, że kluczowe staje się korzystanie z rozwiązań, które automatyzują proces i minimalizują ryzyka. Jednym z nich jest SmartKSeF – narzędzie wspierające firmy w bezpiecznym i zgodnym z prawem wystawianiu faktur ustrukturyzowanych.

Integracja KSeF z PEF, czyli faktury w zamówieniach publicznych. Wyjaśnienia MF

Od 1 lutego 2026 r. wchodzi w życie pełna integracja Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) z Platformą Elektronicznego Fakturowania (PEF). Zmiany te obejmą m.in. zamówienia publiczne, a także relacje B2G (Business-to-Government). Oznacza to, że przedsiębiorcy realizujący kontrakty z administracją publiczną będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Ministerstwo Finansów w Podręczniku KSeF 2.0 wyjaśnia, jakie zasady będą obowiązywać i jakie rodzaje faktur z PEF będą przyjmowane w KSeF.

REKLAMA

Testy otwarte API KSeF 2.0 właśnie ruszyły – sprawdź, co zmienia się w systemie e-Faktur, dlaczego integracja jest konieczna i jakie etapy czekają podatników w najbliższych miesiącach

30 września Ministerstwo Finansów uruchomiło testy otwarte API KSeF 2.0, które pozwalają sprawdzić, jak systemy finansowo-księgowe współpracują z nową wersją Krajowego Systemu e-Faktur. To kluczowy etap przygotowań do obowiązkowego wdrożenia KSeF 2.0, który już od lutego 2025 roku stanie się codziennością przedsiębiorców i księgowych.

Miliony do odzyskania! Spółki Skarbu Państwa mogą uniknąć podatku PCC dzięki zasadzie stand-still

Wyrok WSA w Gdańsku otwiera drogę spółkom pośrednio kontrolowanym przez Skarb Państwa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy strategicznych operacjach kapitałowych. Choć decyzja nie jest jeszcze prawomocna, firmy mogą liczyć na milionowe oszczędności i odzyskanie wcześniej pobranych podatków.

Rezerwa na zaległe urlopy pracowników - koszt, który może zaskoczyć na zamknięciu roku

Zaległe dni urlopowe stanowią realne i narastające ryzyko finansowe dla firm — szczególnie w sektorze MŚP. W mniejszych przedsiębiorstwach, gdzie często brakuje dedykowanych działów HR czy zespołów płacowych, łatwiej o kumulację niewykorzystanych dni. Z mojego doświadczenia jako CFO na godziny wynika, że problem jest niedoszacowany. Firmy często nie uświadamiają sobie skali zobowiązania. - tłumaczy Marta Kobińska, CEO Create the Flow, dyrektor finansowa, CFO na godziny.

Tryb awaryjny w KSeF – jak działa i kiedy z niego skorzystać?

Obowiązkowy KSeF od 2026 r. budzi emocje, a jedną z najczęściej zadawanych obaw jest: co stanie się, gdy system po prostu przestanie działać?Odpowiedzią ustawodawcy jest tryb awaryjny. Jest to rozwiązanie, które ma zabezpieczyć przedsiębiorców przed paraliżem działalności w razie oficjalnie ogłoszonej awarii KSeF.

REKLAMA

Ruszyły masowe kontrole kart lunchowych. Co sprawdza ZUS?

Karty lunchowe od kilku lat są jednym z najczęściej wybieranych pozapłacowych benefitów pracowniczych. Do września 2023 r. karty mogły być wykorzystywane wyłącznie w restauracjach i innych punktach gastronomicznych. Od tego momentu ich popularność dodatkowo wzrosła – z uwagi na możliwość korzystania z nich również w sklepach spożywczych i supermarketach. Ta zmiana, choć dla pracowników korzystna, wywołała lawinę kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który coraz uważniej przygląda się temu, w jaki sposób firmy stosują zwolnienie ze składek.

30.09.2025: ważny dzień dla KSeF - Krajowego Systemu eFaktur. Ministerstwo Finansów udostępnia testową wersję systemu

30 września Ministerstwo Finansów udostępnia testową wersję Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF 2.0). To sygnał dla firm, że czas intensywnych przygotowań właśnie się rozpoczął. Jak ten czas na testowanie należy optymalnie wykorzystać?

REKLAMA