REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Oskarżenie o udział w karuzeli VAT - prawo do wglądu w akta sprawy

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Oskarżenie o udział w karuzeli VAT – prawo do wglądu w akta sprawy /fot. Shutterstock
Oskarżenie o udział w karuzeli VAT – prawo do wglądu w akta sprawy /fot. Shutterstock
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Organ podatkowy oskarżył przedsiębiorcę o udział w karuzeli VAT oraz utajnił przed nim część zgromadzonych w toku kontroli podatkowej dokumentów. Odmowa dostępu do akt sprawy, jak orzekł NSA, musi być jednak wnikliwie, konkretnie i wyczerpująco uzasadniona tak, aby nie naruszać naczelnej zasady budowania zaufania do organów podatkowych.

Zgodnie z art. 178 § 1 Ordynacji podatkowej (dalej: O.p.): „Strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, odpisów oraz sporządzania kopii przy wykorzystaniu własnych przenośnych urządzeń. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania” (Dz.U. 2019 poz. 2324). Przepis ten nie ma zastosowania do dokumentów zawierających informacje niejawne oraz wyłączonych przez organ z akt sprawy ze względu na interes publiczny (art. 179 § 1).

REKLAMA

Autopromocja

Odmowa ujawnienia części zebranej w trakcie kontroli dokumentacji

Naczelnik jednego z urzędów skarbowych wszczął wobec przedsiębiorcy, spółki z o.o., kontrolę podatkową w zakresie rzetelności dokonanych przez niego rozliczeń w podatku VAT. Postanowieniem z marca 2018 r. wyłączył z akt kontroli część dokumentacji, z uwagi na dobro osób trzecich, których dotyczyła, a niebędących związanymi ze spółką, jak i z uwagi na dobro samej kontroli. Spółka, zapoznając się z materiałem dowodowym, wniosła o udostępnienie jej również dokumentów wyłączonych. Ze względu na interes publiczny NUS odmówił.

Organ powołał się na art. 31 ust. 3 Konstytucji RP stanowiący o możliwości ograniczenia należnych człowiekowi praw, ze względu na konieczność ochrony wolności i praw innych osób. NUS chronił tajemnicę danych, które nie były wspólne stronom. Wskazał również na przepisy art. 178 i 179 O.p., które zezwoliły mu na odmowę udzielenia przedsiębiorcy prawa wglądu w akta, mając za priorytet ochronę interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz zapewnienie skuteczności egzekucji należnych mu zobowiązań podatkowych.

Zatuszowane dane

Spółka zaskarżyła działania organu, wnosząc zażalenie do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, który utrzymał w mocy postanowienie NUS, a następnie do sądu, podnosząc, że organ pierwszej instancji nie uzasadnił rzetelnie, które informacje wyłączył z uwagi na ich niejawność, a które przez wzgląd na interes publiczny. Co więcej, organ w wybranych dokumentach zatuszował większość informacji. Skarżąca zaznaczyła, że część wyłączonych z jawności dokumentów dotyczyła spółki zagranicznej, spółki polskiej oraz jej samej, a wszystkie trzy firmy mają tego samego właściciela. Do tego dane dotyczące obrotu między nimi nie są niejawne ani nie wymagają ochrony.

„Skarżąca powątpiewała, aby dane zatuszowane na piśmie stanowiącym odpowiedź czeskiej administracji skarbowej zawierały informacje niejawne i wymagały interesu prawnego. (…) Skarżąca wskazała (…), że oba organy uniemożliwiły jej ocenę zasadności zastosowanego wyłączenia, w istocie pozbawiając ją prawa do poznania prawdziwych powodów wyłączenia – czy rzeczywiście chodzi o interes publiczny, czy też ukrywanie informacji, zwłaszcza tych, które mogą rodzić odpowiedzialność dyscyplinarną, karną i cywilną pracowników organu za naruszenie dóbr osobistych Spółki czy przestępstwa, jakiego dopuścili się urzędnicy” (treść wyroku WSA w Warszawie z 22 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 2247/18).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ogólnikowość uzasadnienia odmowy

REKLAMA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przyznał rację spółce, że NUS powinien odnieść się do konkretnych jej zarzutów i wyjaśnić przesłanki uniemożliwienia jej zapoznania się z poszczególnymi dokumentami, zwłaszcza że organ wyłączył jawność wielu dokumentów. Uwagę sądu zwróciło to, że organy powoływały się na konieczność ochrony dobra osób trzecich, podczas gdy mają w obowiązku utrzymanie w tajemnicy tylko tych cech innych podatników, które umożliwiłyby podmiotom nieuprawnionym ich identyfikację. Uchylając więc postanowienia organów obu instancji, orzekł:

„…zbytnia ogólnikowość, a z taką mieliśmy do czynienia zarówno przy wydawaniu ww. postanowienia NUS, jak i ww. postanowienia DIAS, w związku z brakiem odwołania się do poszczególnych dokumentów, które zdaniem organu zawierały informacje niejawne (nie wiadomo jakiego typu i waloru), naruszała więc ww. przepisy art. 179 O.p. i art. 217 § 2 O.p. w związku art. 124 O.p., jak również zasadę zaufania do organów podatkowych (art. 121 § 1 O.p.) w kontekście wyłączenia zasady jawności (art. 129 O.p.)” (sygn. akt III SA/Wa 2247/18).

Nieprzekonujące i niebudzące zaufania działania organów

Mimo korzystnego dla przedsiębiorcy wyroku organy podatkowe nie umożliwiły mu wglądu w utajnione dokumenty, bo DIAS postanowił wnieść od niego skargę kasacyjną do NSA. Sąd kasacyjny przychylił się jednak do ustaleń poczynionych przez sąd pierwszej instancji. Podkreślił, że organy, poza sporządzeniem zestawienia listy wyłączonych 16 pism i jednej notatki z rozmowy telefonicznej, nie wykazały konkretnego uzasadnienia takiego działania. Powołały się jedynie na konieczność ochrony interesu publicznego w postaci dobra osób trzecich i prowadzonej kontroli. Oddalając skargę kasacyjną, NSA stwierdził:

„…ukształtowanie instytucji wyłączenia (…) rodzi po stronie organu odmawiającego dostępu do dokumentacji obowiązek wyczerpującego uzasadnienia powodów (...) Prezentowane przez organ motywy rozstrzygnięcia powinny być na tyle wnikliwe i konkretne, by możliwe było zapoznanie się z racjami usprawiedliwiającymi odejście od jawności postępowania w danym przypadku i by realne było podjęcie polemiki z przytoczoną argumentacją przy uwzględnieniu konkretnych okoliczności faktycznych. Jedynie takie uzasadnienie postanowienia, które wiąże się z ingerencją w podstawowe uprawnienia strony postępowania, może odpowiadać wymogom stawianym organom w świetle zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów (…) oraz zasady przekonywania” (wyrok NSA z 28.11.2019 r., sygn. I FSK 1520/19).

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2019/2020

Polecamy: Instrukcje VAT

Gromadzone w tajemnicy dowody, a może ukrywane?

Odebranie stronie prawa do wglądu do wyłączonych z akt sprawy dokumentów nie oznacza, że dokumenty te nie zostaną w tej sprawie użyte. Organy prowadzące postępowanie podatkowe mają bowiem do nich dostęp i na ich podstawie mogą dokonać oceny prawnej sprawy. A może w przedmiotowej sprawie już jej dokonały i z jakichś, znanych tylko sobie przyczyn wolały część dokumentów ukryć. Dobrze, że nad legalnością działań organów podatkowych czuwają sądy. Korzystając ze wsparcia kancelarii prawnych specjalizujących się w reprezentacji przedsiębiorców w toku kontroli i postępowań podatkowych, przedsiębiorcy ci mogą dowiedzieć się, dlaczego, stając się podmiotem oskarżenia o udział w karuzeli podatkowej, część zgromadzonych w tak poważnej sprawie dokumentów zostaje przed nimi utajniona.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaniechanie poboru podatku od subwencji i wsparcia finansowego z tarcz PFR do końca 2026 roku

Ministerstwo Finansów chce wydłużyć do końca 2026 r. okres zaniechania poboru podatku od subwencji finansowych oraz finansowania preferencyjnego udzielonych przez PFR w ramach tarcz – wynika z projektu rozporządzenia, opublikowanego 14 lutego 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

Twój e-PIT 2025: jakie ulgi podatkowe trzeba wypełnić samemu? Jak złożyć zeznanie podatkowe za 2024 rok?

Od 15 lutego do 30 kwietnia 2025 r. można składać roczne zeznania podatkowe PIT i rozliczyć dochody (przychody) uzyskane w 2024 roku. Ministerstwo Finansów zachęca do korzystania z e-usług Krajowej Administracji Skarbowej i rozliczania podatków drogą elektroniczną. W 2025 r. kolejny raz z usługi Twój e-PIT będą mogły skorzystać również osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Pierwszy raz usługa Twój e-PIT będzie dostępna także w aplikacji mobilnej e-Urząd Skarbowy (e-US). MF i KAS zachęcają także do aktywowania usługi e-korespondencji przy okazji logowania do e-US w związku z rozliczeniem podatku.

Składka zdrowotna 2025: kwoty, podstawy wymiaru, zmiany i korzyści dla firm. Kiedy pierwsze płatności na nowych zasadach?

Od 1 stycznia 2025 r. zmieniły się zasady obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności „na nowych zasadach”. Ile wynoszą składki zdrowotne i podstawy wymiaru poszczególnych przedsiębiorców w zależności od ich formy opodatkowania?

PFRON 2025: Obowiązki pracodawcy. Składki, terminy, deklaracje. Jak obliczyć stan i wskaźnik zatrudnienia oraz wysokość wpłaty?

Jakie obowiązki wobec PFRON ma pracodawca? Jak obliczyć wysokość wpłaty na ten fundusz? Jak ustalić stan zatrudnienia i wskaźnik zatrudnienia? Kto może być zwolniony z obowiązku dokonywania wpłat do PFRON?

REKLAMA

Zwrot kosztów przejazdów pracowniczych bez podatku? Interpelacja poselska w sprawie przychodu pracownika

W odpowiedzi z 23 grudnia 2024 r. na interpelację poselską nr 6759 Wiceminister Finansów Jarosław Neneman wskazał rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów taksówek ponoszonych przez pracowników sprzeczne z ostatnim wyrokiem NSA z 19 listopada 2024 r. Zdaniem Wiceministra zwrot takich kosztów nie będzie stanowił przychodu w sytuacji, w której kwota jaką otrzymują pracownicy równa jest tej, którą ponieśli i wyjdą oni dzięki temu „na zero”.

Mandat lub grzywna nałożone za granicą. Kiedy warto się odwołać, a kiedy lepiej zapłacić od razu?

Każdego roku tysiące polskich firm transportowych i przewoźników, realizujących przewozy międzynarodowe, otrzymują mandaty lub grzywny, które mogą sięgać dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych. Czy zawsze warto się od nich odwoływać? W wielu przypadkach tak – ale trzeba wiedzieć, kiedy walczyć, a kiedy zapłacić i uniknąć dalszych problemów. A wszystko oczywiście zależy od okoliczności oraz rodzaju nałożonej kary.

260-280 zł za badanie techniczne samochodu (postulat diagnostów). Już w 2025 r. będzie drożej? Wyższe też opłaty karne za spóźniony przegląd i zmiana terminów

Ministerstwo Infrastruktury podjęło intensywne prace nad reformą systemu badań technicznych pojazdów (w tym samochodów i motocykli). To nie tylko konieczność wynikająca z dostosowania przepisów do unijnej dyrektywy, ale również odpowiedź na realia gospodarcze, które przez lata diametralnie się zmieniły. Jak informuje resort, w grudniu 2024 roku złożono wniosek o wpisanie projektu ustawy do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Czy stawki za badania techniczne pojazdów zmienią się w 2025 roku? Co jeszcze się zmieni oprócz cen?

Bułgaria i Rumunia w strefie Schengen od 2025 r. – co to oznacza dla branży transportowej?

1 stycznia 2025 roku Rumunia i Bułgaria zyskały pełen dostęp do strefy Schengen, o który zabiegały od chwili akcesji niemal 20 lat temu. Mniej granic na kontynencie to świetna wiadomość dla europejskiego sektora transportu – planowanie tras biegnących przez oba kraje stanie się łatwiejsze i wolne od wielogodzinnych kontroli. Wejście do Schengen to ogromna szansa zwłaszcza dla intensywnie rozwijającej się Rumunii. Jej pozycja na kontynencie w ostatnich latach umocniła się, a transport jest kluczowym sektorem rumuńskiej gospodarki.

REKLAMA

Twój e-PIT 2025: przedsiębiorcy. Wstępnie wypełnione zeznanie trzeba sprawdzić, ew. uzupełnić i zaakceptować

Ministerstwo Finansów informuje, że z usługi Twój e-PIT mogą w 2025 roku korzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Przedsiębiorcy znajdą na swoich kontach częściowo uzupełnione formularze PIT-36, PIT-36L, PIT-28. Z tej usługi mogą skorzystać także przedsiębiorcy z zawieszoną działalnością gospodarczą.

Odszkodowanie od pracodawcy za nierówne traktowanie (dyskryminację). Ile można uzyskać? Trzeba zapłacić podatek, czy jest zwolnienie?

Z Kodeksu pracy wynika, że osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W indywidualnych interpretacjach podatkowych z dnia 11 lipca 2024 r. i 7 listopada 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnia, jakie są zasady opodatkowania takiego odszkodowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

REKLAMA