Czynsz najmu prywatnego płatny na rachunek z wykazu podatników VAT

Zdaniem MF takie podejście jest jak najbardziej uzasadnione. Co więcej, wykładnia resortu dotyczy też sytuacji, gdy najem jest na cele mieszkaniowe, a więc jest zwolniony z VAT. Ważne jest tylko, żeby po drugiej stronie transakcji była inna firma (która np. wynajmuje mieszkanie dla zakwaterowania swoich pracowników), a nie osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej.

Dlaczego? Bo przepisy o białej liście dotyczą tylko obrotu między przedsiębiorcami, a nie umów między dwiema osobami „prywatnymi” bądź taką osobą i firmą.

Dwa powody

Ministerstwo Finansów jest zdania, że czynsz za wynajęcie innemu przedsiębiorcy majątku prywatnego (np. mieszkania, domu) powinien pójść na konto zamieszczone w wykazie podatników VAT. Powód? Są dwa.

Pierwszy wiąże się z wykładnią skarbówki, co rozumieć przez „jednorazową wartość transakcji”. Zdaniem fiskusa oznacza to całą wartość umowy (także zawartej na czas nieokreślony), a nie kwotę miesięcznego czynszu.

Drugi, mówiąc najkrócej, sprowadza się do stwierdzenia: „Jeżeli ktoś jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, to dotyczą go regulacje o wykazie, nawet jeżeli świadczy usługi zwolnione z VAT”.

Obie wykładnie są niekorzystne dla podatników.

Skąd najemca ma wiedzieć

Nie wszyscy zgadzają się ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów. Na internetowych forach podnoszone są liczne argumenty przeciwko wykładni fiskusa (patrz ramka poniżej).

Problem polega na tym, że druga strona (najemca) może nie wiedzieć, czy wynajmujący występuje w danej transakcji jako przedsiębiorca, czy jako osoba nieprowadząca działalności gospodarczej.

Skoro wystawia faktury (a jako podatnik VAT musi to robić, nawet gdy najem na cele mieszkaniowe jest zwolniony z VAT), to najemcy siłą rzeczy wolą zajrzeć na białą listę. A na niej widzą tylko rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy. I dlatego – w obawie o własne koszty podatkowe – wolą płacić na to konto niż na zwykły rachunek osobisty (ROR).

Jednorazowa wartość transakcji

To, w jaki sposób rozumieć jednorazową wartość transakcji (nie tylko umowy najmu), wyjaśnił szef Krajowej Administracji Skarbowej m.in. w dwóch interpretacjach zmieniających z 9 grudnia 2019 r. (sygn. DPP13.8221.195.2017.CPIJ i DPP13.8221.198.2017.CPIJ). Szerzej pisaliśmy o tym w artykule „W umowach ramowych lepiej nie płacić gotówką” (DGP nr 245/2019).

Interpretacje te dotyczyły płatności gotówkowych, ale od 1 stycznia 2020 r. nabrały aktualności także w kontekście białej listy i metody podzielonej płatności, bo liczba wyłączeń z kosztów uzyskania przychodu znacznie się poszerzyła.