REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obrót poza ewidencją – program komputerowy jako źródło dowodu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adrian Meclik
Ekspert podatkowy
Program komputerowy jako źródło dowodu - obrót poza ewidencją
Program komputerowy jako źródło dowodu - obrót poza ewidencją

REKLAMA

REKLAMA

Podatnik VAT, który zdecyduje się na nieewidencjonowanie całości obrotu zapłaci mniejszy podatek ale złamie prawo. Takie postępowanie może wywołać szereg negatywnych konsekwencji. Ustawa o podatku od towarów i usług nie pozostawia wątpliwości – co do zasady powinien być ewidencjonowany cały obrót. Tylko w takim przypadku możliwe się stanie opłacenie podatku w należnej wysokości.

Nieuczciwy podatnik naraża się dodatkowo na odpowiedzialność karną. Kodeks karny skarbowy będzie miał bowiem zastosowanie do tych osób, które nie ewidencjonują całej sprzedaży i nie wykazują w sposób prawidłowy całej należności.

REKLAMA

Negatywne skutki można mnożyć – na przykład uszczuplenie wpływów budżetowych. Nie można również pominąć faktu, iż decydując się na działanie niezgodne z prawem taki podatnik narusza zasadę konkurencji. Jakie bowiem szanse w starciu z nieuczciwym podatnikiem ma osoba, która rzetelnie prowadzi księgi, deklaruje i wpłaca podatki.

Obowiązki podatkowe w VAT

Punktem wyjścia dla prawidłowego postępowania podatnika niewątpliwie będzie obowiązek złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego. Czynność ta powinna być dokonana przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Obowiązek rejestracji wynika z zapisu art. 96 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgłoszenie rejestracyjne stanowi pierwszy krok w kierunku prawidłowego rozliczenia podatku VAT. Kolejne dotyczą obliczenia obrotu i ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług określają też wprost co powinno być przedmiotem ewidencjonowania.

Zgodnie z art. 109 ust. 3: „Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą:

- kwoty określone w art. 90,

- dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,

- wysokość podatku należnego,

- kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz

- inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Polecamy: Przestępstwa i wykroczenia skarbowe 2012 – grzywny

W zakresie odpowiedzialności karnej wskazać można na dwa przepisy Kodeksu karnego skarbowego.

REKLAMA

Art. 54 § 1 stanowi: „Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.”

Art. 56 § 1 stanowi: „Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.”

Zakres odpowiedzialności karnej został tu wskazany jedynie w zakresie podstawowym – w Kodeksie karnym skarbowym odnaleźć można inne regulacje, które odnoszą się do nieprawidłowości przy prowadzonej działalności gospodarczej np. za nierzetelne prowadzenie ksiąg, czy nie wystawienie faktury w sytuacji gdy przepisy do tego obligują.

Więcej na ten temat: Kontrola skarbowa

Skutki zaniżania obrotu

Konsekwencje natury podatkowej i karnoskarbowej dotkną podatnika w sytuacji ujawnienia i orzeczenia o nieewidencjonowaniu całości obrotu.

Mechanizmy regulowane przepisami prawa, a dotyczące sposobu ujawnienia nieprawidłowości są wyznaczone ramami ustaw o kontroli skarbowej i przepisami Ordynacji podatkowej.

W ich ramach organy kontroli skarbowej i organy podatkowe prowadzą postępowania, których niejednokrotnie efektem jest wydanie decyzji określającej zobowiązanie podatkowe w innej wysokości niż zadeklarowana przez podatnika.

REKLAMA

Samo postępowanie dowodowe w takich sytuacjach determinowane jest określonym zbiorem reguł, z których na pierwszym planie można postawić zasadę, iż jako dowód może posłużyć wszystko co przyczyni się do wyjaśnienia sprawy. Niewątpliwie w wielu przypadkach są to dokumenty ujawnione w toku kontroli u podatnika.

W przywołanym aspekcie za ciekawe można uznać postępowanie podatkowe zakończone wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 08 kwietnia 2011 r. sygn. akt: I FSK 550/10.

Sprawa dotyczy podatnika podatku od towarów i usług wobec którego wydano decyzję określającą kwotę zobowiązania inną niż wykazaną w deklaracjach podatkowych. Przedsiębiorca ten prowadził zakład fryzjerski oraz sprzedaż kosmetyków.

Jak ustalono w wyniku kontroli podatnik ten nie wykazał całości obrotu uzyskanego z prowadzonej działalności. Podstawą ustaleń w tym zakresie były czynności przeszukania dokonane w miejscu prowadzonej działalności.

W wyniku tych czynności zabezpieczono między innymi dokumentację prowadzoną w wersji elektronicznej w systemie komputerowym. To właśnie dane z komputera stanowiły przede wszystkim podstawę ustaleń organu. W ocenie organów skarbowych zabezpieczona baza danych stanowiła pełną informację o osiągniętym obrocie, z uwagi na okoliczność odnotowania tam wszystkich danych związanych z prowadzoną działalnością.

Warto wskazać na zakres ustaleń organów skarbowych wynikających z zabezpieczonej komputerowej bazy danych. Wynika bowiem z nich, iż system firmy stanowił kompleksową bazę danych na temat działalności, zarówno w ujęciu ogólnym (np. sprzedaż w ujęciu miesięcznym), jak też szczegółowym (np. rejestracja klientów na określony dzień i godzinę, do konkretnego fryzjera).

Dokonując analizy zawartości programu komputerowego organy stwierdziły, że można było powiązać dane poszczególnych klientów z danymi wszystkich świadczonych na ich rzecz usług, pracownikiem wykonującym usługę, jak również z informacją odnoszącą się do materiałów zużytych do świadczenia usług i częstotliwości korzystania z nich. Wskazano też, że arkusz kalkulacyjny pod nazwą "Koszty" zawierał dane dotyczące wynagrodzeń poszczególnych pracowników, ZUS, podatków dochodowych poszczególnych pracowników, szkoleń pracowników, usług dla pracowników, paliwa i napraw (z podziałem na samochody), ubezpieczenia, telefonów (z podziałem na poszczególne numery), kosztu lokalu, pozostałych kosztów (opłaty bankowe, opłaty skarbowe, biuro podatkowe, prowizje od kart, poczta) oraz podsumowania kosztów.

W arkuszach do wyliczeń przyjęto dane dotyczące wpłat do ZUS, wpłat z tytułu podatku dochodowego pracowników, kosztów paliwa, ubezpieczeń, telefonów, lokalu i innych, które były zgodne z dokumentacją podatkową spółki. Oprócz wymienionej wcześniej pozycji ,,Przychód brutto" w arkuszu kalkulacyjnym pod nazwą "Zestawienie kosztów" zawarto również następujące dane: koszt pracowników, koszty eksploatacyjne, pozostałe koszty, reklama i promocja, inwestycje, kredyty, koszty sądowe/notarialne, marża oraz zysk brutto.

Ze składanych przez podatnika wyjaśnień wynikało, iż zabezpieczona baza danych zawierająca ewidencję fikcyjną służącą jedynie celom testowym oraz marketingowym. W konsekwencji przywołane wyżej ustalenia podatnik uznał za błędne.

Stanowisko organów podatkowych przeszło weryfikację Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sądy obu instancji uznały ustalenia co do nieewidencjonowania całości obrotu za prawidłowe. Podkreślono przy tym niezwykle szeroki zakres gromadzonych w programie komputerowym danych, stopień ich szczegółowości, czas gromadzenia i użyteczność w bieżącym prowadzeniu działalności gospodarczej.

Na koniec należy jeszcze wspomnieć, iż odpowiedzialność prawnopodatkowa związana z ujawnieniem nieewidencjonowania całości obrotu stanowi jedynie jedną stronę medalu. Nie należy bowiem zapominać o odpowiedzialności karnoskarbowej. Jak już była o tym mowa we wcześniejszej części tekstu podatnik, który nie ujawnia całości obrotu podlegać będzie odpowiedzialności karnej – decydując się więc na niezgodny z prawem proceder nieujawniania całości obrotu popełnia przestępstwo, którego konsekwencją może być nawet kara pozbawienia wolności.

Źródło: wyrok NSA w Warszawie z 8 kwietnia 2011 r. - sygn. akt I FSK 550/10

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

REKLAMA

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te dla osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA