REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obrót poza ewidencją – program komputerowy jako źródło dowodu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adrian Meclik
Ekspert podatkowy
Program komputerowy jako źródło dowodu - obrót poza ewidencją
Program komputerowy jako źródło dowodu - obrót poza ewidencją

REKLAMA

REKLAMA

Podatnik VAT, który zdecyduje się na nieewidencjonowanie całości obrotu zapłaci mniejszy podatek ale złamie prawo. Takie postępowanie może wywołać szereg negatywnych konsekwencji. Ustawa o podatku od towarów i usług nie pozostawia wątpliwości – co do zasady powinien być ewidencjonowany cały obrót. Tylko w takim przypadku możliwe się stanie opłacenie podatku w należnej wysokości.

Nieuczciwy podatnik naraża się dodatkowo na odpowiedzialność karną. Kodeks karny skarbowy będzie miał bowiem zastosowanie do tych osób, które nie ewidencjonują całej sprzedaży i nie wykazują w sposób prawidłowy całej należności.

REKLAMA

Autopromocja

Negatywne skutki można mnożyć – na przykład uszczuplenie wpływów budżetowych. Nie można również pominąć faktu, iż decydując się na działanie niezgodne z prawem taki podatnik narusza zasadę konkurencji. Jakie bowiem szanse w starciu z nieuczciwym podatnikiem ma osoba, która rzetelnie prowadzi księgi, deklaruje i wpłaca podatki.

Obowiązki podatkowe w VAT

Punktem wyjścia dla prawidłowego postępowania podatnika niewątpliwie będzie obowiązek złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego. Czynność ta powinna być dokonana przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Obowiązek rejestracji wynika z zapisu art. 96 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgłoszenie rejestracyjne stanowi pierwszy krok w kierunku prawidłowego rozliczenia podatku VAT. Kolejne dotyczą obliczenia obrotu i ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług określają też wprost co powinno być przedmiotem ewidencjonowania.

Zgodnie z art. 109 ust. 3: „Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą:

- kwoty określone w art. 90,

- dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,

- wysokość podatku należnego,

- kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz

- inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Polecamy: Przestępstwa i wykroczenia skarbowe 2012 – grzywny

W zakresie odpowiedzialności karnej wskazać można na dwa przepisy Kodeksu karnego skarbowego.

REKLAMA

Art. 54 § 1 stanowi: „Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.”

Art. 56 § 1 stanowi: „Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.”

Zakres odpowiedzialności karnej został tu wskazany jedynie w zakresie podstawowym – w Kodeksie karnym skarbowym odnaleźć można inne regulacje, które odnoszą się do nieprawidłowości przy prowadzonej działalności gospodarczej np. za nierzetelne prowadzenie ksiąg, czy nie wystawienie faktury w sytuacji gdy przepisy do tego obligują.

Więcej na ten temat: Kontrola skarbowa

Skutki zaniżania obrotu

Konsekwencje natury podatkowej i karnoskarbowej dotkną podatnika w sytuacji ujawnienia i orzeczenia o nieewidencjonowaniu całości obrotu.

Mechanizmy regulowane przepisami prawa, a dotyczące sposobu ujawnienia nieprawidłowości są wyznaczone ramami ustaw o kontroli skarbowej i przepisami Ordynacji podatkowej.

W ich ramach organy kontroli skarbowej i organy podatkowe prowadzą postępowania, których niejednokrotnie efektem jest wydanie decyzji określającej zobowiązanie podatkowe w innej wysokości niż zadeklarowana przez podatnika.

REKLAMA

Samo postępowanie dowodowe w takich sytuacjach determinowane jest określonym zbiorem reguł, z których na pierwszym planie można postawić zasadę, iż jako dowód może posłużyć wszystko co przyczyni się do wyjaśnienia sprawy. Niewątpliwie w wielu przypadkach są to dokumenty ujawnione w toku kontroli u podatnika.

W przywołanym aspekcie za ciekawe można uznać postępowanie podatkowe zakończone wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 08 kwietnia 2011 r. sygn. akt: I FSK 550/10.

Sprawa dotyczy podatnika podatku od towarów i usług wobec którego wydano decyzję określającą kwotę zobowiązania inną niż wykazaną w deklaracjach podatkowych. Przedsiębiorca ten prowadził zakład fryzjerski oraz sprzedaż kosmetyków.

Jak ustalono w wyniku kontroli podatnik ten nie wykazał całości obrotu uzyskanego z prowadzonej działalności. Podstawą ustaleń w tym zakresie były czynności przeszukania dokonane w miejscu prowadzonej działalności.

W wyniku tych czynności zabezpieczono między innymi dokumentację prowadzoną w wersji elektronicznej w systemie komputerowym. To właśnie dane z komputera stanowiły przede wszystkim podstawę ustaleń organu. W ocenie organów skarbowych zabezpieczona baza danych stanowiła pełną informację o osiągniętym obrocie, z uwagi na okoliczność odnotowania tam wszystkich danych związanych z prowadzoną działalnością.

Warto wskazać na zakres ustaleń organów skarbowych wynikających z zabezpieczonej komputerowej bazy danych. Wynika bowiem z nich, iż system firmy stanowił kompleksową bazę danych na temat działalności, zarówno w ujęciu ogólnym (np. sprzedaż w ujęciu miesięcznym), jak też szczegółowym (np. rejestracja klientów na określony dzień i godzinę, do konkretnego fryzjera).

Dokonując analizy zawartości programu komputerowego organy stwierdziły, że można było powiązać dane poszczególnych klientów z danymi wszystkich świadczonych na ich rzecz usług, pracownikiem wykonującym usługę, jak również z informacją odnoszącą się do materiałów zużytych do świadczenia usług i częstotliwości korzystania z nich. Wskazano też, że arkusz kalkulacyjny pod nazwą "Koszty" zawierał dane dotyczące wynagrodzeń poszczególnych pracowników, ZUS, podatków dochodowych poszczególnych pracowników, szkoleń pracowników, usług dla pracowników, paliwa i napraw (z podziałem na samochody), ubezpieczenia, telefonów (z podziałem na poszczególne numery), kosztu lokalu, pozostałych kosztów (opłaty bankowe, opłaty skarbowe, biuro podatkowe, prowizje od kart, poczta) oraz podsumowania kosztów.

W arkuszach do wyliczeń przyjęto dane dotyczące wpłat do ZUS, wpłat z tytułu podatku dochodowego pracowników, kosztów paliwa, ubezpieczeń, telefonów, lokalu i innych, które były zgodne z dokumentacją podatkową spółki. Oprócz wymienionej wcześniej pozycji ,,Przychód brutto" w arkuszu kalkulacyjnym pod nazwą "Zestawienie kosztów" zawarto również następujące dane: koszt pracowników, koszty eksploatacyjne, pozostałe koszty, reklama i promocja, inwestycje, kredyty, koszty sądowe/notarialne, marża oraz zysk brutto.

Ze składanych przez podatnika wyjaśnień wynikało, iż zabezpieczona baza danych zawierająca ewidencję fikcyjną służącą jedynie celom testowym oraz marketingowym. W konsekwencji przywołane wyżej ustalenia podatnik uznał za błędne.

Stanowisko organów podatkowych przeszło weryfikację Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sądy obu instancji uznały ustalenia co do nieewidencjonowania całości obrotu za prawidłowe. Podkreślono przy tym niezwykle szeroki zakres gromadzonych w programie komputerowym danych, stopień ich szczegółowości, czas gromadzenia i użyteczność w bieżącym prowadzeniu działalności gospodarczej.

Na koniec należy jeszcze wspomnieć, iż odpowiedzialność prawnopodatkowa związana z ujawnieniem nieewidencjonowania całości obrotu stanowi jedynie jedną stronę medalu. Nie należy bowiem zapominać o odpowiedzialności karnoskarbowej. Jak już była o tym mowa we wcześniejszej części tekstu podatnik, który nie ujawnia całości obrotu podlegać będzie odpowiedzialności karnej – decydując się więc na niezgodny z prawem proceder nieujawniania całości obrotu popełnia przestępstwo, którego konsekwencją może być nawet kara pozbawienia wolności.

Źródło: wyrok NSA w Warszawie z 8 kwietnia 2011 r. - sygn. akt I FSK 550/10

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA