REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Niebezpieczne karuzele VAT, czyli na co zwracają uwagę organy ścigania

Łukasz Chmielniak
Specjalista prawa karnego gospodarczego, autor bloga Białe kołnierzyki
Chmielniak Adwokaci Spółka Partnerska Adwokatów i Radców Prawnych
Kancelaria prawna specjalizująca się w sprawach karnych gospodarczych i karnych skarbowych
Karuzele VAT mają w praktyce bardzo złożony charakter./Fot. Shutterstock
Karuzele VAT mają w praktyce bardzo złożony charakter./Fot. Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zbliżają się wybory, więc niedługo głośno będzie znowu o komisji śledczej do spraw VAT. Wszystko to za sprawą raportu komisji, który z pewnością posłuży do walki wyborczej. Myślę więc, że to dobry moment, aby napisać kilka zdań o karuzelach VAT. W artykule tym wskażę, na jakie elementy zwracają uwagę organy ścigania i organy podatkowe przy ocenie transakcji karuzelowych.

Podmioty

Karuzele VAT mają w praktyce bardzo złożony charakter, a transakcje składające się na takie karuzele dokonują się pomiędzy wieloma podmiotami. Uczestnikami obrotu karuzelowego bywają zarówno firmy działające legalnie i prowadzące rzeczywistą działalność gospodarczą, jak również podmioty, które tylko pozorują jej prowadzenie. Te drugie często kierowane są przez tak zwane "słupy", czyli osoby będące w ciężkiej sytuacji finansowej lub osobistej, nie mające żadnego doświadczenia w biznesie, firmujące jedynie konkretną działalność. Pojawienie się takich osób w transakcjach może wzbudzić czujność organów ścigania i organów podatkowych co to prawidłowości transakcji.

REKLAMA

Autopromocja

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Obrót towarami

Karuzele podatkowe są zazwyczaj rozkręcane przy użyciu specyficznych towarów. Chodzi bowiem o towary, które generują znaczący obrót. Dzieje się tak z dość oczywistych względów. Jeżeli w krótkim czasie podatnik jest w stanie wygenerować duży obrót, to również podatek VAT z tego tytułu będzie wysoki, co pozwoli na osiągnięcie odpowiednich zysków w związku z jego uszczupleniem. Ja najczęściej spotykałem się z karuzelami w obszarze handlu wyrobami stalowymi, paliwami, artykułami elektronicznymi, metalami szlachetnymi, a także w związku z obrotem energią elektryczną, a także drewnem. Oczywiście, jak wszystko na tym świecie, również i karuzele podlegają zmianom, co jakiś czas pojawia się więc nowy obszar gospodarki, który wykorzystywany jest do wyłudzeń podatku VAT.

Czas

Kryterium czasu jest bardzo często podnoszone przez organy podatkowe i organy ścigania, jako świadczące o tym, że doszło do obrotu karuzelowego. Oszuści podatkowi dążą bowiem do tego żeby przeprowadzać transakcje tak szybko, aby organy podatkowe nie miały czasu na reakcje.

W obrocie karuzelowym mamy więc do czynienia często z bardzo znaczącym wzrostem obrotów w krótkim okresie. Np. przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą rozpoczyna handel stalą i po pół roku uzyskuje obrót w wysokości 100 mln PLN. Znamienne jest również, że przedsiębiorcy prowadzący między sobą transakcje otwierają w krótkim czasie rachunki bankowe w tych samych bankach. Stawiany, jest także zarzut, że dane transakcje przeprowadzane są za szybko, na przykład, że towar jest przeładowywany z samochodu na samochód, bez rozładowania go do magazynu, że płatności realizowane są na zasadzie przedpłat, co pozwala na bardzo szybki obrót towarami i przepływ pieniądza. Często pieniądze po wpłynięciu na rachunek bankowy momentalnie są z niego w całości wypłacane, co również szczególnie razi organy podatkowe.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Oczywiście nie w każdym przypadku przedpłaty, czy przeładunku z samochodu na samochód towaru musi dochodzić do nierzetelnych transakcji. Są bowiem sytuacje gdzie takie zachowanie ma swoje uzasadnienie gospodarcze. Na pewno jednak nieuzasadnione tempo transakcji może przyciągnąć uwagę organów podatkowych, a w ślad za nim prokuratora.

Zaplecze techniczne

Elementem, który może zwrócić uwagę organów podatkowych, jest brak zaplecza technicznego po stronie podmiotów przeprowadzających transakcje. Chodzi tu przede wszystkim o brak biur, magazynów, placów przeładunkowych, różnych maszyn i urządzeń, czy środków transportu etc. Jeżeli podatnik nie dysponuje wyżej wskazanymi elementami, a jednocześnie przeprowadza transakcje na szeroką skalę, to takie przypadki będą jawiły się jako szczególnie interesujące dla organów podatkowych.

Pracownicy

Również brak pracowników, a także niewypłacanie im wynagrodzenia oraz uszczuplenia w zakresie składek ZUS są często podnoszone jako elementy wskazujące na fikcyjność transakcji. Należy pamiętać, że karuzele podatkowe to transakcje nie mające, globalnie rzecz ujmując, żadnego uzasadnienia gospodarczego. Jako takie zawsze będą więc cechować się dążeniem do nieuzasadnionej oszczędności w zakresie kosztów. Zatem najczęściej podmioty zaangażowane świadomie w takie transakcje będą dopuszczały się nieprawidłowości również w innych obszarach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Okoliczności zawarcia transakcji

Bardzo często w przypadku obrotu karuzelowego mamy do czynienia z nietypowymi okolicznościami przeprowadzenia transakcji. W normalnym toku czynności gospodarczych transakcje są bowiem przeprowadzane w pewien utarty sposób, w przypadku zaś transakcji pozornych składających się na karuzelę podatkową dochodzi do szeregu nietypowych zachowań. Często kontrahenci spotykają się nie w biurach, czy innych miejscach do tego przeznaczonych, ale na stacjach benzynowych, czy przypadkowych parkingach za miastem. Płatność nie następuję w drodze przelewów bankowych, ale gotówką, a jeżeli jest to przelew, to pieniądze są momentalnie wypłacane z rachunku bankowego. Często dochodzi do zmiany podmiotów kupujących lub sprzedających, ale za tymi podmiotami stoi ta sama osoba, która jest mózgiem operacji. Podmioty uczestniczące w transakcjach nie wykazują się jakąkolwiek ostrożnością w stosunku do swoich kontrahentów, nie dochodzi do ich weryfikacji przed zawarciem transakcji, czy też monitoringu podczas trwania współpracy. Płatności często dokonywane są w pełnych, zaokrąglonych kwotach.

REKLAMA

Oczywiście wszystkie wyżej wymienione elementy nie zawsze będą świadczyły o tym, że transakcje są pozorne i zmierzają do wyłudzenia podatku VAT. Może się bowiem zdarzyć tak, że poszczególne nieprawidłowości będą specyficzne dla konkretnej branży, czy sytuacji gospodarczej podmiotu, który uczestniczy w transakcji. Na przykład podmiot, który jest w ciężkiej sytuacji finansowej lub wręcz w sytuacji upadłościowej nie będzie mógł sobie pozwolić na długie terminy płatności i będzie z pewnością domagał się od kontrahentów przedpłat za sprzedawany towar.

Należy pamiętać jednak o tym, że transakcje karuzelowe należy badać w szerszej skali. Karuzela jest bowiem nie jedną lecz całym zespołem transakcji pomiędzy często wieloma, podmiotami. Te transakcje można zakwalifikować jako karuzelę jedynie wówczas gdy transakcje jako całość cechują się brakiem uzasadnienia gospodarczego. Wyciągając jednak negatywne konsekwencje w stosunku do uczestników takich operacji gospodarczych nie można zachowywać się bezrefleksyjnie. Nie wszyscy bowiem muszą być świadomi udziału w karuzeli VAT. Tym nieświadomym nie można postawić zarzutów karnych, a jeżeli wykazali się w dodatku należytą starannością, to nie powinni również odpowiadać podatkowo.

Adwokat Łukasz Chmielniak

T: 606833038

M lchmielniak@chmielniak.com.pl

Polecamy serwis: Rozliczenia VAT

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MF: limit zwolnienia z VAT wzrośnie do 240 tys. zł od 2026 roku

Od przyszłego roku podniesiemy limit zwolnienia podmiotowego z VAT do 240 tys. zł – powiedział 10 lutego 2025 r. podczas konferencji „Polska. Rok przełomu” minister finansów Andrzej Domański. Obecnie ten limit wynosi 200 tys. zł. Minister Domański zapowiedział także zmiany w podatku miedziowym.

Kiedy można zasiedzieć udział w nieruchomości (np. jako współwłaściciel)? Czy trzeba płacić podatek od takiego zasiedzenia?

Własność udziału w nieruchomości, podobnie jak całą nieruchomość, można nabyć przez zasiedzenie. Przesłankami nabycia własności udziału w tym trybie jest samoistne posiadanie i upływ określonego wymaganego czasu, który w przypadku dobrej wiary posiadacza wynosi lat 20, a w przypadku złej wiary 30 lat. Zasiedzenie udziału może nastąpić zarówno wówczas gdy każdy ze współposiadaczy korzysta z całej rzeczy, lecz również wówczas, gdy każdy ze współposiadaczy uważa się za posiadacza samoistnego posiadanej części, której się nie da fizycznie wydzielić (por. uchwałę SN z 26.01.1978 r., sygn.akt III CZP 96/77). Warto też podkreślić, że zasiedzieć udział w nieruchomości może zarówno osoba trzecia, jak i jej współwłaściciel.
Tym niemniej zasiedzenie udziału we współwłasności nieruchomości nie przebiega identycznie jak zasiedzenie całej nieruchomości czego trzeba mieć świadomość, a w określonych okolicznościach może też być ono w ogóle niemożliwe.

Odprawa lub odszkodowanie dla pracownika przy odejściu z pracy a podatek. NSA: Nie nazwa świadczenia lecz jego charakter decyduje o opodatkowaniu

Restrukturyzacja zatrudnienia u danego pracodawcy polega niejednokrotnie na wdrożeniu programu dobrowolnych odejść, a następnie procedury zwolnień grupowych. Elementem obu tych rozwiązań są wypłacane pracownikom przez pracodawcę świadczenia o charakterze odpraw pracowniczych. Źródłem kontrowersji stało się opodatkowanie tych świadczeń podatkiem dochodowym PIT. W wyroku z 19 listopada 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny, podzielając dotychczasową, ugruntowaną linię orzeczniczą tego Sądu, wyjaśnia, czy tego typu “odszkodowanie” wolne jest od podatku dochodowego.

Emerycie, myślałeś, że z racji wieku masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej? Fiskus odpowiada krótko i wprost

Samo bycie emerytem nie wystarczy! Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz mieć status osoby niepełnosprawnej lub utrzymywać taką osobę. Sprawdź, kto według fiskusa faktycznie może liczyć na odliczenie i dlaczego wiek nie daje automatycznych przywilejów.

REKLAMA

Podatek od spadków i darowizn w 2025 r. - skale i grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku

Jakie skale podatkowe i kwoty wolne od podatku obowiązują w 2025 roku? Okazuje się, że od lipca 2023 r. nie zmieniły się przepisy w tym zakresie.

Polscy przedsiębiorcy mają dość! W 2025 roku oczekują niższych podatków i pilnych reform

Zawiłe przepisy, rosnące koszty i biurokratyczna udręka – polskie firmy jasno mówią, czego potrzebują od rządu w 2025 roku. Priorytetem są niższe podatki, walka z inflacją i tańsze kredyty. Transport alarmuje o brakach kadrowych, a budownictwo czeka na unijne środki. Czy władze wysłuchają głosu przedsiębiorców?

Terminy płatności składek do ZUS i przekazywania dokumentów rozliczeniowych w 2025 roku

Płatnicy składek mają obowiązek przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentów rozliczeniowych i oczywiście płacenia składek. Muszą to robić co miesiąc w określonych terminach.

Pożyczka między firmami bez VAT? Czy może potencjalna bomba zegarowa dla Twoich rozliczeń!

Zwolnienie z VAT przy pożyczkach między firmami brzmi kusząco, ale co jeśli rezygnacja z niego może zrujnować Twoje rozliczenia? Sprawdź, dlaczego ta decyzja to coś więcej niż tylko formalność i jak wpłynie na Twoje podatki!

REKLAMA

Kawa z INFORLEX. Fundacja rodzinna w praktyce

Fundacja rodzinna w praktyce – zapraszamy na bezpłatne spotkanie online z cyklu 𝐊𝐚𝐰a 𝐳 𝐈𝐍𝐅𝐎𝐑𝐋𝐄𝐗. Bezpłatne spotkanie online odbędzie się 12.02.25 o g𝐨𝐝𝐳𝐢𝐧ie. 𝐓𝐞𝐦𝐚𝐭em spotkania będą fundacja rodzinna w praktyce.

Mezoinwestycje w MŚP. Czym jest zdolność finansowa i jak ją wykazać? Jak uniknąć błędów w staraniach o dotacje unijne?

To dość oczywiste że zdolność finansowa przedsiębiorstwa stanowi jeden z kluczowych obszarów, determinujących sukces w procesie aplikowania o środki unijne. W szczególności, kiedy mowa o konkursie Mezoinwestycje w MŚP, w którym minimalna wartość dofinansowania to 2 mln PLN, a poziom dofinansowania wynosi nawet do 60% kosztów netto planowanej inwestycji. Wnioskodawca w procesie aplikacyjnym zobowiązany jest wykazać przed instytucją oceniającą swą zdolność finansową do realizacji planowanego przedsięwzięcia.

REKLAMA