Rozliczenia VAT we wspólnotach mieszkaniowych

Wspólnota lokali użytkowych działa na podstawie ustawy o własności lokali. Zgodnie z art. 6 ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę, która może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Przepis ten nie daje wspólnocie przymiotu osoby prawnej, lecz przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Jednostka, która powstała w oparciu o powyższy przepis art. 6 ustawy o własności lokali, posiada określoną strukturę organizacyjną, w skład której wchodzą (tworzą ją) właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z ustawy. Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczenia, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości.

Właściciele poszczególnych lokali – członkowie wspólnoty mają określone prawa (współkorzystanie z nieruchomości wspólnej zgodnie z jej przeznaczeniem) oraz obowiązki: ponoszenie wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, ponoszenie kosztów zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, ponoszenie przez poszczególnych członków wydatków związanych z utrzymaniem lokalu będącego własnością danego członka.

W art. 14 ustawy o własności lokali wymienione zostały przykładowe wydatki składające się na koszty zarządu nieruchomością wspólną (odciążające członków wspólnoty): wydatki na remonty i bieżącą konserwację, ubezpieczenia, podatki, wydatki na utrzymanie porządku i czystości, wynagrodzenie zarządcy itd. Obowiązek uiszczania zaliczek przez członków wspólnoty - właścicieli poszczególnych lokali, nałożony został w art. 15 ust. 1 tej ustawy i dotyczy wyłącznie pokrycia kosztów zarządu.

W zakresie tych wydatków związanych z nieruchomością wspólną, pokrywanych przez członków Wspólnoty poprzez opłacanie zaliczek, wspólnota jako jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej musi w określonych sytuacjach faktycznych korzystać z usług i dostaw od podmiotów zewnętrznych, co związane jest z ponoszeniem określonych kosztów (wydatków). W tym jednakże zakresie brak podstaw do refakturowania tych kwot na członków wspólnoty. Koszty te (wydatki) dotyczą bowiem nieruchomości wspólnej - a nie służącej wyłącznie właścicielom poszczególnych lokali - i w tym zakresie wspólnota jako wskazana wyżej jednostka jest nabywcą i konsumentem.

W świetle powyższego, zaliczki (kwoty) wpłacane przez członków wspólnoty na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, nie stanowią obrotu w rozumieniu art. 29 ustawy o VAT. Zaliczki te stanowią jedynie partycypację w kosztach jednostki organizacyjnej - wspólnoty lokali użytkowych - przez jej członków. Wspólnota, a więc jej członkowie, nie dokonują sprzedaży, w rozumieniu ustawy o VAT, na rzecz samych siebie, poprzez zapłatę zaliczek (kwot) z tytułu kosztów związanych z utrzymaniem części wspólnej. Tym samym Wspólnota nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie pobierania opłat od członków wspólnoty z tytułu pobierania zaliczek na pokrycie kosztów zarządu i na fundusz remontowy.

Najem, podnajem, refakturowanie opłat eksploatacyjnych – rozliczenie VAT

Odsetki od zaległości podatkowych - zmiany od 2015 r.

Odnośnie wydatków ponoszonych przez właściciela na utrzymanie jego lokalu, to najczęściej są to wydatki na tzw. media – energia cieplna, woda itd. W tym zakresie dostawy tych mediów do poszczególnych lokali, Wspólnota jest pośrednikiem między dostawcami a odbiorcami, zaś opłaty dokonywane przez właścicieli lokali za te dostawy, nie są zaliczkami w rozumieniu art. 15 ust.1 ustawy o własności lokali i nie są partycypacją w kosztach Wspólnoty przez jej członków.

Zapisz się na nasz newsletter

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Finalnym odbiorcą – nabywcą towarów i usług (np. wody) służących zaspokajaniu indywidualnych potrzeb każdego z członków Wspólnoty, jest właśnie indywidualny członek a nie sama Wspólnota. Zakupu tych mediów od dostawców – podmiotów zewnętrznych dokonuje Wspólnota jako podatnik podatku od towarów i usług, a od Wspólnoty nabywają je – jako konsumenci-  poszczególni członkowie wspólnoty i wobec powyższego Wspólnota powinna refakturować ten zakup na poszczególnych członków Wspólnoty ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z ustawy z dnia 11 marca 2004 r.