Zmiany w zakresie kaucji gwarancyjnej w VAT od 1 lipca 2015 r. - wyjaśnienia MF

Zmiany w VAT od 1 lipca 2015 r.

Z dniem 1 lipca 2015 r. weszły w życie następujące akty prawne zmieniające dotychczasowy stan prawny w zakresie VAT:

1) ustawa z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 605), zwana dalej „ustawą zmieniającą”,

2) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 czerwca 2015 r. w sprawie wzoru wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej (Dz. U. poz. 815), zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie wzoru wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej”,

3) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie naliczania odsetek od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej (Dz. U. poz. 911), zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie naliczania odsetek od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej”,

4) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 czerwca 2015 r. w sprawie wzoru informacji podsumowującej w obrocie krajowym (Dz. U. poz. 849),

5) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 czerwca 2015 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 914).

Poniżej zostaną omówione niektóre zmiany wprowadzane ww. aktami prawnymi.

Powołane po omówieniu poszczególnych zagadnień jako podstawa prawna przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, uwzględniają zmiany wprowadzane z dniem 1 lipca 2015 r. ustawą zmieniającą.

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Zmiany w zakresie instytucji kaucji gwarancyjnej od 1 lipca 2015 r.

Instytucja kaucji gwarancyjnej stanowi jedną z przesłanek umożliwiających nabywcom towarów wrażliwych uwolnienie się od ewentualnego zastosowania wobec nich odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe sprzedawcy.

Nabywca tych towarów może się „wyłączyć” z odpowiedzialności solidarnej jeżeli:

- kupił towary od podmiotu wymienionego na dzień dokonania dostawy towarów w prowadzonym przez Ministra Finansów w formie elektronicznej i opublikowanym w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów wykazie, oraz

- wysokość złożonej kaucji była odpowiednia.

Wskazany powyżej wykaz jest udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów na stronie www.mf.gov.pl w dziale Administracja podatkowa/Działalność/Kaucja gwarancyjna. Wejście do wykazu jest również możliwe ze strony www.finanse.mf.gov.pl w menu VAT/Kaucja gwarancyjna. Link bezpośredni do wykazu: http://kaucja-gwarancyjna.mofnet.gov.pl/  

Zmiana minimalnej wysokości kaucji gwarancyjnej dla podmiotów dostarczających paliwa

Kaucja gwarancyjna powinna odpowiadać co najmniej jednej piątej podatku należnego od przewidywanej przez podmiot w danym miesiącu wartości sprzedaży towarów wrażliwych. Kaucja gwarancyjna nie może być jednak niższa niż 200 tys. zł.

Z dniem 1 lipca 2015 r. została podwyższona wysokość minimalnej kaucji gwarancyjnej, jaką powinni wnieść podatnicy dokonujący dostaw paliw, aby zostać wpisani do wykazu (lub pozostawać nadal w wykazie). Kaucja minimalna została podwyższona z 200 tys. zł do 1 mln zł.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 2 ustawy o VAT

Uwaga! W celu wyliczenia prawidłowej wysokości kaucji gwarancyjnej podatnik powinien uwzględnić wartość przewidywanej w danym miesiącu sprzedaży paliwa (w tym również na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego, do standardowych zbiorników pojazdów używanych przez podatników nabywających paliwa, do napędu tych pojazdów) oraz innych towarów z załącznika nr 13, jeżeli będzie dokonywał ich sprzedaży. Przy kalkulacji wartości sprzedaży za dany miesiąc podatnik powinien uwzględnić zaliczki otrzymane na poczet przewidzianych do realizacji w tym miesiącu dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy (w wartości sprzedaży za dany miesiąc nie uwzględnia się zaliczek otrzymanych na poczet dostaw, które będą zrealizowane w następnych miesiącach).

Podatnicy, którzy poza dostawą paliw, sprzedają inne towary wrażliwe (np. wymienione w załączniku nr 13 wyroby stalowe) są również obowiązani do wniesienia kaucji minimalnej w wysokości 1 mln zł.

Przepis przejściowy

Podmioty dokonujące dostaw paliw, które przed 1 lipca 2015 r. złożyły kaucję gwarancyjną i kaucja ta została przyjęta przed tym dniem, mają obowiązek dostosować się do nowej wysokości minimalnej kaucji gwarancyjnej (1 mln zł) najpóźniej do 30 września 2015 r.

Do dnia podwyższenia kaucji minimalnej do wymaganej wysokości 1 mln zł, nie później jednak niż do 30 września 2015 r., podmioty te będą pozostawać w wykazie na zasadach dotychczasowych (w tym okresie wysokość minimalnej kaucji gwarancyjnej nadal będzie wynosić dla nich 200 tys. zł).

W przypadku niedokonania do 30 września 2015 r. podwyższenia kaucji gwarancyjnej do wysokości 1 mln zł, podmiot dokonujący dostaw paliw zostanie usunięty z wykazu następnego dnia roboczego (tj. 1 października 2015 r.) przez naczelnika urzędu skarbowego. Naczelnik urzędu skarbowego powinien w takim przypadku wydać postanowienie, na które służy zażalenie.

Kaucja będzie podlegała zwrotowi na wniosek tego podmiotu na ogólnych zasadach przewidzianych dla zwrotu kaucji.

Podstawa prawna: art. 11 ust. 1 i 2 ustawy zmieniającej, art. 105c ust. 5 pkt 2 lit. b i ust. 7 ustawy o VAT

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Zmiana maksymalnej wysokości kaucji gwarancyjnej dla podmiotów dostarczających paliwa

Z dniem 1 lipca 2015 r. została również podwyższona wysokość tzw. maksymalnej kaucji gwarancyjnej dla podatników dokonujących dostaw paliw, z 3 mln zł do 10 mln zł.

Złożenie kaucji w wysokości maksymalnej, która została podwyższona do 10 mln zł:

- pozwala sprzedawcy pozostać w wykazie, bez względu na wielkość dokonywanej sprzedaży paliw, tj. nawet w przypadku, gdy kwota kaucji będzie co najmniej o 20% niższa od jednej piątej kwoty podatku należnego od wartości sprzedaży paliw oraz innych towarów wrażliwych (jeżeli takie towary sprzedaje), dokonanej przez niego w danym miesiącu,

- zwalnia nabywcę od odpowiedzialności solidarnej bez względu na wielkość w danym miesiącu zakupów towarów wrażliwych od tego sprzedawcy.

Podstawa prawna: art. 105a ust. 3 pkt 3 i art. 105c ust. 6 ustawy o VAT

Przepis przejściowy

Podmioty dokonujące dostaw paliw, które przed 1 lipca 2015 r. wniosły kaucję gwarancyjną w wysokości maksymalnej 3 mln zł, i kaucja ta została przyjęta przed tym dniem, mogą korzystać z przywilejów związanych z wniesieniem kaucji w wysokości maksymalnej, w okresie do dnia podwyższenia kaucji gwarancyjnej do nowej wysokości maksymalnej 10 mln zł, nie później jednak niż do 30 września 2015 r. W tym okresie również nabywcy paliw od tych sprzedawców korzystają z przywilejów związanych z wniesieniem kaucji maksymalnej przez sprzedawcę (kaucja w wysokości 3 mln zł daje nabywcom ochronę bez względu na wielkość dokonywanych przez nich zakupów paliw od tych sprzedawców).

W przypadku niedokonania podwyższenia kaucji do 30 września 2015 r., następnego dnia roboczego naczelnik urzędu skarbowego będzie zobowiązany do oceny czy wniesiona przez te podmioty kaucja w wysokości 3 mln zł uprawnia je do pozostawania nadal w wykazie. Podmiot zostanie usunięty z wykazu w przypadku gdy wysokość kaucji okaże się nieodpowiednia, tj. kaucja będzie co najmniej o 20% niższa od jednej piątej kwoty podatku należnego od wartości sprzedaży paliw oraz innych towarów wrażliwych, dokonanej przez niego w danym miesiącu. Naczelnik urzędu skarbowego powinien wydać wówczas postanowienie, na które służy zażalenie.

W takim przypadku kaucja będzie podlegała zwrotowi na wniosek tego podmiotu na ogólnych zasadach przewidzianych dla zwrotu kaucji.

Podstawa prawna: art. 11 ust. 3 ustawy zmieniającej, art. 105c ust. 5 pkt 1 i ust. 7 ustawy o VAT

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

---

Wprowadzenie ustawowego wymogu oprocentowania kaucji gwarancyjnej złożonej w formie depozytu pieniężnego

Z dniem 1 lipca 2015 r. uregulowano kwestie związane z oprocentowaniem, jakie będzie przysługiwać podmiotom składającym kaucję gwarancyjną w formie depozytu pieniężnego złożonego na wyodrębniony rachunek urzędu skarbowego. Odsetki będą przysługiwać od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego.

Stawka odsetek będzie równa 30% stopy depozytowej ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim. Obecnie stopa depozytowa wynosi 0,50% (vide uchwała nr 1/2015 Rady Polityki Pieniężnej z dnia 4 marca 2015 r. w sprawie stopy referencyjnej, oprocentowania kredytów refinansowych, oprocentowania lokaty terminowej oraz stopy redyskontowej weksli w Narodowym Banku Polskim, opublikowana w Dz. Urz. NBP poz. 2). Stopa depozytowa jest ustalana w stosunku rocznym.

W przypadku powstania u podmiotu zaległości podatkowych po wniesieniu kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego, przysługujące od tego depozytu odsetki zostaną przeznaczone, analogicznie jak kaucja gwarancyjna, na pokrycie tych zaległości, z wyłączeniem zaległości, których zapłatę odroczono lub rozłożono na raty zgodnie z art. 67a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613), zwanej dalej „Ordynacją podatkową”. Oznacza to, że na powstałą u podmiotu zaległość podatkową będzie zaliczana odpowiednia kwota kaucji gwarancyjnej oraz kwota odsetek przypadających na kwotę kaucji przeznaczonej na pokrycie zaległości podatkowej.

Odsetki będą naliczane od dnia przyjęcia kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego do dnia jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych. Odsetki za te okresy będą naliczane jednorazowo w momencie zwrotu części lub całości kaucji gwarancyjnej lub zaliczenia części lub całości kaucji na poczet zaległości podatkowej.

W przypadku zwrotu części lub całości kaucji gwarancyjnej kwota odsetek będzie określana odpowiednio w postanowieniu w sprawie zwrotu części kaucji gwarancyjnej lub w postanowieniu w sprawie zwrotu całości kaucji gwarancyjnej (postanowienie takie będzie wydawane w terminie 7 dni od dokonania zwrotu części lub całości kaucji).

W drugim przypadku kwota odsetek będzie określana w postanowieniu w sprawie zaliczenia odpowiednio części lub całości kaucji gwarancyjnej wraz z odsetkami na pokrycie zaległości podatkowej (podstawą wydania postanowienia będzie art. 76a § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 105b ust. 9 zdanie drugie ustawy o VAT).

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Zwrot odsetek wraz z kwotą kaucji gwarancyjnej będzie dokonywany na zasadach właściwych dla zwrotu kaucji.

W przypadku złożonych kaucji gwarancyjnych w formie depozytu pieniężnego, które zostały przyjęte przed 1 lipca 2015 r., odsetki według wprowadzonej przepisami ustawy reguły nalicza się od 1 lipca 2015 r. a nie od dnia przyjęcia kaucji gwarancyjnej. Przez przyjęcie kaucji gwarancyjnej należy rozumieć wydanie przez naczelnika urzędu skarbowego postanowienia w sprawie przyjęcia kaucji gwarancyjnej. W przypadku kaucji złożonych przed 1 lipca 2015 r., które zostały przyjęte 1 lipca 2015 r. lub po tym dniu - odsetki nalicza się od dnia przyjęcia kaucji.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 9a –9d i ust. 10 ustawy o VAT, art. 8 ustawy zmieniającej

Szczegółowe zasady naliczania odsetek od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 19 czerwca 2015 r. w sprawie naliczania odsetek od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej (Dz. U.  poz. 911).

Odsetki od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej będą naliczane według wzoru:

K_k x L x O / 365 = O_n = O_pz

gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:

K_k – kwotę kaucji gwarancyjnej podlegającą w części albo w całości zwrotowi albo przeznaczeniu na pokrycie zaległości podatkowej, zwaną dalej „kwotą Kk”,

L – liczbę dni od dnia przyjęcia kaucji gwarancyjnej do dnia zwrotu kwoty kaucji gwarancyjnej odpowiednio w części albo w całości albo do dnia przeznaczenia na pokrycie zaległości podatkowej kwoty kaucji gwarancyjnej odpowiednio w części albo w całości,

O – stawkę odsetek równą 30% stopy depozytowej ustalonej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim,

365 – liczbę dni w roku,

O_n – kwotę odsetek,

O_pz – kwotę odsetek po zaokrągleniu.

W przypadku kaucji gwarancyjnych przyjętych przed 1 lipca 2015 r. początek okresu, za który będą naliczane odsetki (symbol L we wzorze) powinien być liczony od 1 lipca 2015 r. W przypadku kaucji złożonych przed 1 lipca 2015 r., które zostały przyjęte 1 lipca 2015 r. lub po tym dniu, początek okresu przechowywania kaucji powinien być liczony od dnia przyjęcia kaucji gwarancyjnej.

 Wyliczona zgodnie ze wzorem kwota odsetek będzie podlegać zaokrągleniu. Odsetki będą zaokrąglane do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy będą pomijane, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy będą podwyższane do pełnych złotych.

 Jeżeli w okresie od dnia przyjęcia kaucji gwarancyjnej do dnia jej zwrotu w części albo w całości albo do dnia jej przeznaczenia na pokrycie zaległości podatkowej w części albo w całości, występowały okresy, w których:

1) obowiązywały różne stawki odsetek - odsetki będą naliczane odrębnie za każdy z tych okresów,

2) wysokość kaucji gwarancyjnej była różna - odsetki będą naliczane odrębnie za każdy z tych okresów od odpowiednich kwot z tych okresów.

Zaokrągleniu będą podlegać kwoty odsetek za poszczególne okresy.

W przypadku zwrotu kaucji gwarancyjnej w części lub w całości lub przeznaczenia kaucji gwarancyjnej w części lub w całości na pokrycie zaległości podatkowej, w stosunku do której dokonano wcześniej zwrotu części kaucji gwarancyjnej lub przeznaczono część kaucji gwarancyjnej na pokrycie zaległości podatkowej, przyjmowaną do wzoru kwotę Kk będzie należało pomniejszyć za odpowiednie okresy, o kwotę kaucji gwarancyjnej, która została zwrócona lub przeznaczona na pokrycie zaległości podatkowej.

Kwota odsetek nie będzie zwiększać kwoty kaucji gwarancyjnej (na żadnym etapie nie dojdzie do kumulacji odsetek, tj. naliczania odsetek od odsetek).

W przypadku, gdy kaucja gwarancyjna została złożona w różnych formach (np. w formie depozytu pieniężnego oraz w formie gwarancji bankowej) odsetki będą naliczane wyłącznie od przyjętych kaucji gwarancyjnych w formie depozytu pieniężnego.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 9a-9d ustawy o VAT, art. 8 ustawy zmieniającej i rozporządzenie w sprawie naliczania odsetek od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej

Określenie właściwości naczelnika urzędu skarbowego w zakresie kaucji gwarancyjnej i prowadzenia wykazu w przypadku zmiany właściwości urzędu skarbowego w zakresie rozliczania podatku VAT

Ustawą zmieniającą uregulowano zasady zmiany właściwości naczelnika urzędu skarbowego w zakresie kaucji gwarancyjnej i prowadzenia wykazu.

W przypadku zmiany naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla rozliczeń podatku VAT, naczelnikiem urzędu skarbowego właściwym w sprawie kaucji gwarancyjnej (tj. w sprawie przyjęcia, przedłużenia terminu ważności, podwyższenia wysokości, zmiany formy i zwrotu kaucji gwarancyjnej) oraz prowadzenia wykazu, będzie naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawie rozliczania podatku (tj. „nowy” naczelnik urzędu skarbowego).

Obecnie w takim przypadku właściwym w sprawie kaucji gwarancyjnej oraz prowadzenia wykazu pozostaje nadal naczelnik urzędu skarbowego, który przyjął kaucję gwarancyjną.

Podstawa prawna: art. 105d ustawy o VAT

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Wprowadzenie przepisów określających wymogi dotyczące kaucji gwarancyjnej złożonej w formie gwarancji bankowej (ubezpieczeniowej) lub upoważnienia organu podatkowego

Obecnie ustawa o VAT nie zawiera przepisów określających szczegółowe wymogi dotyczące kaucji gwarancyjnych złożonych w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub pisemnego nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania, do wysokości składanej kaucji gwarancyjnej, środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku prowadzonym w tym banku lub w tej kasie.

Ustawa zmieniająca doprecyzowuje te wymogi.

Gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa

Kaucja gwarancyjna złożona w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej powinna obejmować zobowiązanie się gwaranta do zapłacenia do wysokości udzielonej gwarancji, bezwarunkowo i nieodwołalnie, na pierwsze wezwanie reprezentującego Skarb Państwa właściwego naczelnika urzędu skarbowego, zwanego dalej „beneficjentem gwarancji”, złożone w okresie trwania odpowiedzialności gwaranta:

1) zabezpieczonej kwoty podatku, wraz z odsetkami za zwłokę, powstałej u podmiotu, któremu udzielił gwarancji, w okresie, na który została udzielona gwarancja (tj. okresie ważności gwarancji), jeżeli jej zapłata stanie się wymagalna w okresie ważności gwarancji, oraz

2) powstałych u tego podmiotu po złożeniu kaucji gwarancyjnej w okresie ważności gwarancji, zaległości podatkowych w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa.

Uwaga! Gwarantem może być osoba wpisana do wykazu gwarantów, o którym mowa w art. 52 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz. U. z 2015 r. poz. 858).

Aktualny wykaz gwarantów jest dostępny pod linkiem: http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/927925/Wykaz+gwarantow+celnych+-+15.12.2014.pdf

Wskazanie jako beneficjenta gwarancji Skarbu Państwa reprezentowanego przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego zapewni nowemu naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawie kaucji gwarancyjnej – w przypadku gdy nastąpi zmiana właściwości miejscowej w zakresie rozliczania podatku VAT – możliwość uruchomienia tej gwarancji, celem pokrycia zaległości podatkowych powstałych u podmiotu, któremu udzielono gwarancji.

Kaucja gwarancyjna złożona w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej powinna w określonych przypadkach przewidywać przedłużenie o odpowiednie terminy okresu trwania odpowiedzialności gwaranta po upływie okresu gwarancji.

A mianowicie, okres trwania odpowiedzialności gwaranta w przypadku:

1) wszczęcia, zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej:

a) postępowania podatkowego w zakresie rozliczenia, którego dotyczy kaucja gwarancyjna – powinien zostać przedłużony do czasu zakończenia tego postępowania,

b) kontroli podatkowej w zakresie rozliczenia, którego dotyczy kaucja gwarancyjna – powinien zostać przedłużony do upływu terminu 3 miesięcy od dnia zakończenia kontroli, jeżeli w tym terminie nie wszczęto postępowania podatkowego;

2) wszczęcia w okresie ważności gwarancji postępowania kontrolnego zgodnie z przepisami o kontroli skarbowej w zakresie rozliczenia, którego dotyczy kaucja gwarancyjna - powinien zostać przedłużony do czasu zakończenia tego postępowania.

 Gwarancje bankowe lub ubezpieczeniowe niespełniające wskazanych wyżej wymogów nie powinny zostać przyjęte jako zabezpieczenie.

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Uwaga! Gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa może być uruchamiana kilkukrotnie (o ile jej wysokość po „pierwszym” zaspokojeniu będzie pozwalała na pozostawanie podmiotu w wykazie) zawsze na pierwsze wezwanie beneficjenta gwarancji. Każde wezwanie powinno zawierać oświadczenia beneficjenta gwarancji, że zapłacenie żądanych kwot stało się wymagalne.

Upoważnienia organu podatkowego

Podobne wymogi wprowadzono w odniesieniu do kaucji gwarancyjnej złożonej w formie upoważnienia organu podatkowego.

Kaucja gwarancyjna złożona w formie ww. upoważnienia powinna zawierać nieodwołalne upoważnienie dla reprezentującego Skarb Państwa właściwego naczelnika urzędu skarbowego, potwierdzone przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania w okresie, na który udzielono upoważnienia, do wysokości złożonej kaucji gwarancyjnej, środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku prowadzonym w tym banku lub w tej kasie, tytułem zabezpieczenia:

1) kwoty podatku, wraz z odsetkami za zwłokę, powstałej w okresie na który udzielono upoważnienia (tj. okresie ważności upoważnienia), jeżeli jej zapłata stanie się wymagalna w okresie ważności upoważnienia, oraz

2) powstałych po złożeniu kaucji gwarancyjnej zaległości podatkowych w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa.

Upoważnienie organu podatkowego powinno przewidywać przedłużenie okresu obowiązywania upoważnienia po upływie okresu jego ważności o analogiczne terminy, jak w przypadku depozytu pieniężnego czy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, w przypadku wszczęcia postępowania podatkowego, kontroli podatkowej i postępowania kontrolnego, jeżeli będą się one odnosić do rozliczenia, którego dotyczy kaucja gwarancyjna.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 3b-3f ustawy o VAT

Przepisy przejściowe

Nowe wymogi dotyczące kaucji gwarancyjnej składanej w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub upoważnienia organu podatkowego znajdą zastosowanie również do kaucji złożonych w tych formach, które zostały przyjęte przed 1 lipca 2015 r., w przypadku gdy od tego dnia złożony zostanie wniosek w sprawie:

- przedłużenia terminu ważności złożonej kaucji gwarancyjnej, lub

- podwyższenia wysokości złożonej kaucji gwarancyjnej, lub

- zmiany formy kaucji gwarancyjnej, jeżeli w ramach dokonywanej zmiany wystąpi kaucja w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub upoważnienia organu podatkowego.

Uwaga! W przypadku gdy podatnik dokonuje po 1 lipca 2015 r. podwyższenia przyjętej przed tą datą kaucji gwarancyjnej, złożonej np. w formie gwarancji bankowej, i podwyższenie kaucji gwarancyjnej również następuje w formie gwarancji bankowej, nowe wymogi musi spełniać nie tylko gwarancja, w której następuje podwyższenie kaucji gwarancyjnej, ale również pierwotnie przyjętą gwarancję bankową należy dostosować do nowych wymogów.

Podatnik będzie zobowiązany do dostosowania do nowych wymogów kaucje gwarancyjne przyjęte przed 1 lipca 2015 r., złożone w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub upoważnienia organu podatkowego, jeżeli od tej daty nastąpi zmiana właściwości naczelnika urzędu skarbowego w zakresie kaucji gwarancyjnej (w związku ze zmianą naczelnika właściwego dla rozliczeń podatku VAT).

W takim przypadku podatnik powinien dostosować złożoną gwarancję czy upoważnienie w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia w którym miała miejsce zmiana właściwości naczelnika urzędu skarbowego, pod rygorem usunięcia z wykazu (nastąpi to pierwszego dnia roboczego miesiąca następującego po upływie tego terminu).

We wskazanych przypadkach kaucja gwarancyjna będzie podlegać zwrotowi na zasadach ogólnych.

Podstawa prawna: art. 9 ustawy zmieniającej

Uwaga! Zwrot kaucji gwarancyjnej złożonej w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub upoważnienia organu podatkowego następuje poprzez zwrot tych dokumentów.

W przypadku gdy nie wystąpią wymienione wyżej przesłanki, przyjęte przed 1 lipca 2015 r. kaucje gwarancyjne złożone w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub upoważnienia dla organu podatkowego nie tracą swojej ważności po wejściu w życie ustawy zmieniającej. W przypadku gdy zostały złożone jako kaucje terminowe – obowiązują do upływu ich terminu ważności.

---

Wprowadzenie dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych upoważnienia do określenia w drodze rozporządzenia wzoru wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej składanego w przypadku przyjęcia, przedłużenia terminu ważności, podwyższenia wysokości, zmiany formy oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej

Na mocy tego upoważnienia zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z 5 czerwca 2015 r. w sprawie wzoru wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej (Dz. U. poz. 815).

Rozporządzenie wprowadza jednolity wzór wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej oraz wzory załączników do tego wniosku. W zależności od przedmiotu składanego wniosku, będzie on wykorzystany na potrzeby odpowiednio przyjęcia, przedłużenia terminu ważności, podwyższenia wysokości, zmiany formy oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej.

W rozporządzeniu wprowadza się wzór wniosku podstawowego – wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej (formularz VAT-28), który będzie uzupełniony złożeniem przez podatnika odpowiednich załączników do wniosku:

- formularz VAT-28/A Przyjęcie kaucji gwarancyjnej,

- formularz VAT-28/B Przedłużenie terminu ważności kaucji gwarancyjnej,

- formularz VAT-28/C Podwyższenie wysokości kaucji gwarancyjnej,

- formularz VAT-28/D Zwrot kaucji gwarancyjnej.

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Wszystkie formularze będą mogły być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej (informacja o tym jest zawarta we wzorach).

Dokumenty (np. gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa) składane jako załączniki do formularza VAT-28 i stosownego formularza uzupełniającego (bez względu na to czy te formularze będą składane papierowo czy w wersji elektronicznej) mogą być składane w dopuszczalnej prawem formie (papierowej lub elektronicznej), przy spełnieniu wymogów co do składania dokumentu w danej formie.

Uwaga! W przypadku składania wniosku, którego celem będzie np. przyjęcie przez urząd skarbowy kaucji gwarancyjnej, podatnik złoży wniosek podstawowy (VAT-28) oraz załącznik do tego wniosku – formularz VAT-28/A.

Analogicznie podatnik będzie postępował (tj. złoży wniosek podstawowy i odpowiedni załącznik) w przypadku przedłużenia terminu ważności kaucji gwarancyjnej (złoży formularze: VAT-28 i VAT-28/B), podwyższenia wysokości kaucji gwarancyjnej (złoży formularze: VAT-28 i VAT-28/C) i zwrotu kaucji gwarancyjnej (złoży formularze: VAT-28 i VAT-28/D).

W przypadku zmiany formy kaucji gwarancyjnej podatnik złoży wniosek podstawowy (VAT-28) oraz formularze dodatkowe: VAT-28A i VAT-28/D. W takim przypadku nie jest przewidziany dodatkowy formularz, bowiem zmiana formy kaucji gwarancyjnej w istocie sprowadza się do złożenia kaucji w nowej formie oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej we wcześniej złożonej formie.

W sytuacji gdy podatnik złoży kaucję gwarancyjną w postaci więcej niż jednej gwarancji bankowej (ubezpieczeniowej) lub w postaci więcej niż jednego upoważnienia organu podatkowego, powinien złożyć odpowiednią ilość załączników tego samego formularza. Przykładowo, w przypadku składania wniosku o przyjęcie kaucji gwarancyjnej obejmującej dwie gwarancje bankowe podatnik (poza formularzem VAT-28) powinien złożyć dwa załączniki VAT-28/A. W każdym z załączników należy wskazać kolejny numer załącznika w ogólnej liczbie składanych załączników VAT-28/A.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 12 ustawy o VAT i rozporządzenie w sprawie wzoru wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej

Zmiany doprecyzowujące kaucję gwarancyjną

- Doprecyzowano, że kaucję gwarancyjną może wnieść podmiot nieposiadający zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa oraz doprecyzowano, że kaucja ta stanowi zabezpieczenie, poza zapłatą podatku w związku z dokonywaniem dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, również odsetek za zwłokę oraz powstałych po wniesieniu kaucji gwarancyjnej zaległości podatkowych w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa.

Powyższa zmiana wymagała również analogicznej modyfikacji przepisu art. 105b ust. 9 zdanie pierwsze ustawy o VAT, regulującego zasady przeznaczania kaucji na pokrycie zaległości podatkowych (doprecyzowano, że kaucja będzie przeznaczana na pokrycie zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa).

Podstawa prawna: art. 105b ust. 1 i art. 105b ust. 9 zdanie pierwsze ustawy o VAT

- Doprecyzowano, że podmiot wraz ze złożeniem kaucji gwarancyjnej składa wniosek w sprawie przyjęcia kaucji gwarancyjnej, co usunie wątpliwości interpretacyjne jakie mogą mieć miejsce w związku z brakiem takiej regulacji do 30 czerwca 2015 r.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 1a ustawy o VAT

- Doprecyzowano możliwość zmiany formy złożonej kaucji gwarancyjnej (na jedną lub kilka form)

Ustawa zmieniająca wprowadza możliwość dokonania przez podatnika zmiany formy złożonej kaucji gwarancyjnej na jedną lub kilka przewidzianych w ustawie o VAT form kaucji.

W praktyce zmiana formy gwarancyjnej będzie sprowadzać się do złożenia kaucji w nowej formie (formach) i zwrotu kaucji we wcześniej złożonej formie.

W przypadku zmiany formy kaucji gwarancyjnej będzie wydawane postanowienie w sprawie zmiany formy kaucji gwarancyjnej, które będzie stanowić o przyjęciu kaucji gwarancyjnej (w nowej formie lub formach) oraz dokonaniu zwrotu kaucji gwarancyjnej (w pierwotnie złożonej formie lub formach).

- Doprecyzowano termin ważności kaucji gwarancyjnej z określonym terminem ważności

Obowiązujący dotąd przepis stanowi, że kaucja gwarancyjna może zostać złożona bezterminowo albo z określonym terminem ważności, liczonym w miesiącach, jednak nie krótszym niż 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych. Ustawą zmieniającą doprecyzowano, że minimalny termin kaucji z określonym terminem ważności będzie liczony od dnia złożenia kaucji gwarancyjnej.

Uwaga! Kaucja gwarancyjna złożona 1 lipca 2015 r. powinna przewidywać minimalny termin ważności do 1 lipca 2016 r.

Wprowadzany wymóg co do liczenia minimalnego terminu ważności kaucji terminowych nie będzie miał zastosowania do złożonych kaucji gwarancyjnych z określonym terminem ważności, przyjętych przed 1 lipca 2015 r., z wyjątkiem przypadków gdy od tej daty złożono wniosek w sprawie przedłużenia terminu ważności kaucji gwarancyjnej.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 4 ustawy o VAT i art. 10 ustawy zmieniającej

Uregulowanie zwrotu kaucji gwarancyjnej w przypadku jej nieprzyjęcia

Zwrot kaucji gwarancyjnej w przypadku jej nieprzyjęcia powinien nastąpić nie później niż w terminie 10 dni od dnia odmowy przyjęcia kaucji gwarancyjnej. Nie jest wymagane złożenie wniosku przez podatnika.

Nieprzyjęta kaucja gwarancyjna nie zostanie zwrócona w części lub w całości, gdy po złożeniu kaucji u podmiotu wystąpią zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa (z wyjątkiem zaległości podatkowych, których zapłatę odroczono lub rozłożono na raty).

W takim przypadku, obok postanowienia w sprawie odmowy przyjęcia kaucji gwarancyjnej, zostanie wydane postanowienie w sprawie zaliczenia odpowiednio części lub całości nieprzyjętej kaucji gwarancyjnej na pokrycie zaległości podatkowej. W przypadku przeznaczenia części nieprzyjętej kaucji gwarancyjnej na pokrycie zaległości podatkowej będzie wydane dodatkowo postanowienie w sprawie zwrotu pozostałej części nieprzyjętej kaucji gwarancyjnej. Kwestie te mogą zostać uregulowane w jednym postanowieniu, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne.

Uwaga! Od nieprzyjętej kaucji gwarancyjnej nie przysługują odsetki.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 6a, ust. 8-9a i ust. 10-11 ustawy o VAT oraz art. 76a § 1 Ordynacji podatkowej

- Doprecyzowanie zasad zwrotu kaucji gwarancyjnej w przypadku gdy podatnik został wykreślony z wykazu

W przypadkach gdy podatnik został wykreślony z wykazu, ponieważ wysokość złożonej kaucji była za niska lub wiązało się to z wykreśleniem tego podmiotu z rejestru podatników VAT lub też okazało się, że podmiot ten nie istnieje lub nie ma z nim (lub jego pełnomocnikiem) kontaktu, kaucja gwarancyjna będzie zwracana na wniosek podmiotu na ogólnych zasadach przewidzianych dla zwrotu kaucji gwarancyjnej.

Uwaga! W takich przypadkach będą miały zastosowanie regulacje dotyczące przeznaczenia kaucji gwarancyjnej wraz z odsetkami na pokrycie zaległości podatkowych (z wyjątkiem zaległości, których zapłatę odroczono lub rozłożono na raty) oraz regulacje dotyczące niedokonywania zwrotu kaucji gdy wystąpią przesłanki, o których mowa w art. 105b ust. 8 ustawy o VAT.

Podstawa prawna: art. 105c ust. 10 ustawy o VAT

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

- Wprowadzenie granicznego terminu na ubieganie się o zwrot kaucji gwarancyjnej

Prawo do złożenia wniosku o zwrot kaucji gwarancyjnej wygaśnie po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym podmiot składający kaucję został usunięty z wykazu w związku m.in. z tym że wysokość kaucji okazała się zbyt niska czy też w związku z wykreśleniem podmiotu z rejestru jako podatnika VAT lub też, jeżeli w wyniku podjętych czynności sprawdzających okazało się, że podmiot ten nie istnieje, lub mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z nim albo jego pełnomocnikiem. Również w tym przypadku znajdą zastosowanie regulacje dotyczące przeznaczenia kaucji gwarancyjnej na pokrycie zaległości podatkowych (z wyjątkiem zaległości, których zapłatę odroczono lub rozłożono na raty), jak również dotyczące niedokonywania zwrotu kaucji w przypadkach, o których mowa w art. 105b ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy o VAT.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 8 pkt 3 ustawy o VAT

- Doprecyzowanie procedury w sprawie kaucji gwarancyjnej

W związku z uregulowaniem ustawą zmieniającą możliwości zmiany formy kaucji gwarancyjnej wprowadza się przepis, że w takim przypadku będzie wydawane niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku, postanowienie w sprawie zmiany formy kaucji gwarancyjnej.

W związku z wprowadzeniem regulacji dotyczących odsetek od kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego doprecyzowano, że w postanowieniu w sprawie zwrotu kaucji gwarancyjnej będzie również określona wysokość odsetek od zwracanej kaucji.

Podstawa prawna: art. 105b ust. 10 ustawy o VAT.

Pozostałe zmiany mają charakter techniczny (np. dostosowujący do nomenklatury wynikającej z ustawy o VAT).

Podatek od spadków i darowizn 2015 - PDF

Spadki - testament, zachowek, dziedziczenie. Zmiany w prawie spadkowym 2015 – PDF