Ulga na złe długi w VAT - odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela

Spółka po otrzymaniu odszkodowania nie może skorzystać z ulgi na złe długi. Gdy otrzyma odszkodowanie po skorzystaniu z ulgi, musi dokonać ponownej korekty.

Ulga na złe długi w VAT

Podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 150 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a ustawy o VAT).

Gdy wierzyciel spełnia warunki wskazane w art. 89a ust. 2 ustawy o VAT(patrz: tabela), może skorzystać z ulgi na złe długi w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

Wymagane warunki, które musi spełnić wierzyciel, aby skorzystać z ulgi na złe długi

Lp.	Warunki
1.	Dostawa towaru lub świadczenie usług są dokonane na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
2.	Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.
3.	Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego, restrukturyzacyjnego ani w trakcie likwidacji.
4.	Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły dwa lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona. W 2016 r. możemy korzystać z ulgi na złe długi dotyczącej faktur wystawionych od 1 stycznia 2014 r.

Polecamy: Praktyczny leksykon VAT 2016

Polecamy: Biuletyn VAT

Wierzyciel ma obowiązek ponownej korekty, gdy po złożeniu deklaracji, w której rozliczył ulgę na złe długi, należność zastała uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. Wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Jak z tego wynika, w przypadku zarówno prawa do skorzystania z ulgi na złe długi, jak i obowiązku ponownej korekty decydujące znaczenie ma uregulowanie należności. Przez to pojęcie należy rozumieć również wypłatę odszkodowania. Ubezpieczyciel, wypłacając spółce odszkodowania, wykonał świadczenie za dłużnika – uregulował należność z faktury.

Potwierdzenie tego stanowiska znajdziemy w orzecznictwie. W wyroku WSA we Wrocławiu z 9 stycznia 2014 r. (sygn. akt I SA/Wr 1884/13), aktualnym również w obecnym stanie prawnym, czytamy:

Uwzględniając poczynione uwagi zdaniem Sądu odnośnie pytania 1 należy uznać, że strona przed skorzystaniem z ulgi otrzymała odszkodowanie pokrywające część należności z faktury, a zatem w tej części jej wierzytelność została uregulowana i nie spełnia warunku wierzytelności nieściągalnej.

---

NSA, rozpatrując skargę kasacyjną od wyroku WSA we Wrocławiu, uznał, że (patrz: wyrok NSA z 21 maja 2015 r., sygn. akt I FSK 739/14):

(...) Sąd w sposób jednoznaczny i jasny oraz poparty właściwą i zrozumiałą argumentacją, wskazał, że wypłata odszkodowania stanowi uregulowanie wierzytelności, o jakim mowa zarówno w art. 89a ust. 1–2, jak i w art. 89a ust. 4 u.p.t.u. (a nie zbycie wierzytelności).

Podstawa prawna:

• art. 89a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 846

Marcin Jasiński, ekspert w zakresie VAT