REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sprzedaż przedsiębiorstwa - skutki w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sprzedaż przedsiębiorstwa - skutki w VAT /fot. Fotolia
Sprzedaż przedsiębiorstwa - skutki w VAT /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jednym ze sposobów likwidacji przedsiębiorstwa jest jego sprzedaż. Właściciele najczęściej dokonują sprzedaży swojej firmy w całości, lecz istnieją przypadki, w których sprzedawana jest tylko jej część lub poszczególne składniki majątku odrębnie. Jak prawidłowo rozliczyć te poszczególne przypadki? Jakie konsekwencje na gruncie podatku VAT powoduje sprzedaż przedsiębiorstwa?

REKLAMA

REKLAMA

Definicja przedsiębiorstwa

W ustawie o VAT nie ma podanej definicji przedsiębiorstwa. Pojęcie to wyjaśnia art. 551 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
  4.  wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
  5. koncesje, licencje i zezwolenia;
  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
  8. tajemnice przedsiębiorstwa;
  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

REKLAMA

- Powyższa definicja zawiera elementy, z których składa się przedsiębiorstwo, jednak nie jest to ściśle określona lista i nie należy się nią sugerować dosłownie. Wymienione składniki stanowią przykłady elementów wchodzących w skład przedsiębiorstwa jako całości. W rzeczywistości przepisy należy weryfikować ze stanem faktycznym. Zatem istnieje możliwość, że na przedsiębiorstwo nie będą się składać wszystkie wymienione w Kodeksie cywilnym elementy bądź zgodnie z art. 552 kc w skład przedsiębiorstwa będą wchodziły również inne składniki nieprzewidziane w przepisach ustawy - wyjaśnia Andrzej Lazarowicz, espert wFirma.pl, rozbudowanego serwisu do prowadzenia księgowości online dedykowanego dla mikro i małych przedsiębiorców.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Art. 552 Kodeksu cywilnego:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Stanowisko potwierdza również wyrok z 27 kwietnia 2012 r., sygn. I FSK 1039/11, Naczelnego Sądu Administracyjnego: (...) Nie wszystkie elementy wskazane w przepisie muszą wystąpić łącznie, aby można było uznać je za przedsiębiorstwo. Musi być to jednak pewne minimum, bez którego przedsiębiorstwo w zależności od konkretnych okoliczności faktycznych nie mogłoby realizować swoich działań gospodarczych.

Czym jest zbycie przedsiębiorstwa?

- Zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części polega na podjęciu czynności, w ramach których przenoszone jest prawo do rozporządzania przedmiotem tych czynności jako jego właściciel. Pod pojęciem zbycia przedsiębiorstwa można rozumieć m.in. jego sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie lub przeniesienie własności w formie aportu. Zbycie przedsiębiorstwa powinno odbyć się w formie pisemnej z podpisami poświadczonymi notarialnie - tłumaczy Lazarowicz.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Sprzedaż przedsiębiorstwa a podatek VAT

Ustawa o VAT przewiduje wyłączenie niektórych czynności z zakresu stosowania jej przepisów. Jednym z nich jest zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Art. 6 pkt 1 ustawy o VAT

Przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (...).

Zatem sprzedaż przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług bez względu na to, czy zbycie nastąpiło w formie odpłatnej czy nieodpłatnej. Nie jest istotna również forma, w jakiej doszło do transakcji.


Zorganizowana część przedsiębiorstwa

Definicja przedsiębiorstwa nie budzi większych wątpliwości, jednak niejednokrotnie problem pojawia się przy ustaleniu, co wchodzi w skład jego zorganizowanej części. Pojęcie to wyjaśnia art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, na mocy którego za zorganizowaną część przedsiębiorstwa można uznać zespół składników zarówno materialnych, jak i niematerialnych, obejmujących również zobowiązania, wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo z istniejącego już przedsiębiorstwa w celu realizowania określonych zadań gospodarczych. Wyodrębniona część jest w stanie samodzielnie realizować te zadania i stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Art. 2 pkt 27e ustawy o VAT

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania (...).

Z powyższej definicji wynika, iż aby transakcja zbycia przedsiębiorstwa nie była opodatkowana podatkiem VAT,  jej przedmiotem powinno być całe przedsiębiorstwo bądź jego zorganizowana część, która jest spójna na tyle, że może stanowić odrębne, samodzielnie działające przedsiębiorstwo.

Sprzedaż poszczególnych składników majątku przedsiębiorstwa

W sytuacji, w której podatnik nie sprzedaje przedsiębiorstwa w całości lub jego zorganizowanej części, lecz decyduje się na zbycie poszczególnych składników majątku osobno, nie ma możliwości stosowania wyłączenia. W związku z tym transakcja taka powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT według stawki właściwej dla danego składnika majątku.

Potwierdzeniem takiego postępowania jest interpretacja indywidualna, sygn. 0461-ITPP2.4512.830.2016.2.RS, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy 30 stycznia 2017 r., w której czytamy, że jeśli przedsiębiorca (...) nie będzie prowadził działalności gospodarczej w oparciu o składniki majątkowe otrzymane w związku z rozwiązaniem Spółki jawnej oraz w oparciu o składniki otrzymane w drodze darowizny od żony.” to – w świetle powołanego orzeczenia TSUE z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01 – trudno uznać, że przedmiotem zbycia będzie przedsiębiorstwo. Zatem do czynności tej nie będzie miał zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż przedmiotem zbycia będą poszczególne składniki majątkowe. W związku z powyższym sprzedaż ta – zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - będzie podlegała opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zbycie nieruchomości a sprzedaż przedsiębiorstwa

Niejednokrotnie wątpliwości powstają w sytuacjach, w których dochodzi do sprzedaży nieruchomości, w której prowadzone jest przedsiębiorstwo. W sytuacji gdy sprzedaż nieruchomości zostanie błędnie zakwalifikowana jako zbycie składnika majątku, a nie jako sprzedaż przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części i zostanie opodatkowana podatkiem VAT, nabywca nie ma prawa do odliczenia VAT od takiej transakcji. W odwrotnej sytuacji, w której sprzedawana nieruchomość zostanie błędnie uznana za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, konsekwencje podatkowe powstaną po stronie sprzedającego, który nie naliczył podatku VAT. Organ podatkowy na mocy art. 112b ustawy o VAT ma również prawo nałożyć sankcję w wysokości 30% wartości sprzedawanej nieruchomości. Przedsiębiorca musi mieć na uwadze, że ocena przedmiotu sprzedaży musi nastąpić zgodnie ze stanem faktycznym i brać pod uwagę wiele okoliczności, aby w poprawny sposób ustalić, czy transakcja dotyczy sprzedaży samej nieruchomości, czy może już przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części.

Autor: Andrzej Lazarowicz, ekspert wFirma.pl

Andrzej Lazarowicz, Prezes Zarządu w wFirma.pl
wfirma.pl
wFirma.pl jest platformą księgowości on­line udostępniającą, poza księgowością i doradztwem nowoczesne narzędzia informatyczne, niezbędne do zarządzania firmą.
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

REKLAMA

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA