Strona główna » Księgowość » Podatki » VAT » Stawki VAT » Nowa matryca stawek VAT - jak ustalić stawkę dla dostaw towarów i usług dokonanych w okresie przejściowym

Nowa matryca stawek VAT - jak ustalić stawkę dla dostaw towarów i usług dokonanych w okresie przejściowym

24 czerwca 2020, 09:00

Od 1 lipca 2020 r. zmianie ulegną stawki VAT na towary i usługi. Zostanie wprowadzona nowa matryca stawek VAT. Jednak w okresie przejściowym może powstać problem, jaka data decyduje o zastosowaniu właściwej stawki VAT. Według zasad wskazanych w ustawie o VAT będzie to zasadniczo data dokonania dostawy lub wykonania usługi. Tylko w przypadku WNT i importu towarów decydować będzie data powstania obowiązku podatkowego.

Przepisy art. 41 ust. 14a-14h ustawy o VAT regulują zasady stosowania stawek VAT oraz zwolnień z VAT w okresach przejściowych towarzyszących zmianom stawek VAT. Chodzi o przypadki czynności uprzednio zwolnionych od podatku oraz zwolnienia od podatku czynności uprzednio opodatkowanych i zmiany wysokości stawek.

Ustalenie stawki VAT, gdy faktura została wystawiona w innym okresie rozliczeniowym, niż miała miejsce dostawa

Gdy faktura będzie wystawiona w czerwcu, a dostawa będzie miała miejsce w lipcu lub na odwrót, to należy zastosować ogólną zasadę wynikającą z tych przepisów. Zgodnie z nią w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku i dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania (art. 41 ust. 14a ustawy o VAT). Oznacza to, że o tym, jaką stawkę zastosować, będzie decydowała data dokonania dostawy lub wykonania usługi. Data powstania obowiązku podatkowego i data wystawienia faktury nie mają znaczenia.

Hurtownia dokonała w czerwcu na rzecz sklepu dostawy różnego rodzaju ciastek, które do tej pory były opodatkowane stawką 23%, a od 1 lipca są opodatkowane stawką 5%. Hurtownia wystawiła fakturę za czerwiec 5 lipca. Musi zastosować stawkę 23%, gdyż dostawa miała miejsce w czerwcu.

Polecamy: Nowa matryca stawek VAT

Polecamy: Biuletyn VAT

Dostawy rozliczane w okresach rozliczeniowych

Szczególne zasady ustalania momentu wykonania usługi mają zastosowanie do czynności, dla których w związku z ich wykonywaniem są ustalane następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, a okres, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, obejmuje dzień zmiany stawki podatku. Z art. 41 ust. 14c ustawy o VAT wynika, że czynności takie uznaje się za wykonane:

w dniu poprzedzającym dzień zmiany stawki podatku - w zakresie jej części wykonywanej do dnia poprzedzającego dzień zmiany stawki podatku,
z upływem tego okresu - w zakresie jej części wykonywanej od dnia zmiany stawki podatku.

Z kolei art. 41 ust. 14d ustawy o VAT stanowi, że gdy nie jest możliwe określenie faktycznego wykonania części czynności w okresie, o którym mowa w art. 41 ust. 14c ustawy o VAT, dla określenia tej części uznaje się, że czynność jest wykonywana w tym okresie proporcjonalnie.

Na podstawie tych przepisów czynności, dla których są ustalane następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, wykonywane w trakcie zmiany stawki VAT, są opodatkowane częściowo starą, a częściowo nową stawką VAT.

Hurtownia dostarcza do kawiarni owoce cytrusowe, na które stawka VAT zostanie obniżona z 8% na 5%. Okres rozliczeniowy jest ustalony od 15 danego miesiąca do 15 kolejnego miesiąca. Faktura jest wystawiana po zakończeniu okresu rozliczeniowego.
Za okres 15 czerwca-15 lipca na fakturze należy zastosować dwie stawki VAT, tj. do dostaw dokonanych w okresie:
- 15-30 czerwca - stawkę 8%,
- 1-15 lipca - stawkę 5%.
Gdy hurtownia nie jest w stanie ustalić dokładnej wartości dostaw w tych okresach, powinna zastosować proporcję 1/2 i do każdej z części zastosować właściwą stawkę.

Rozliczenie transakcji, gdy przed zmianą stawki była wpłacona zaliczka

Otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi skutkuje, co do zasady, powstaniem obowiązku podatkowego w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT). Zaliczkę należy opodatkować według stawki VAT obowiązującej w dniu jej otrzymania (art. 41 ust. 14f ustawy o VAT). Późniejsza zmiana stawki nie spowoduje obowiązku korekty VAT od zaliczki. Natomiast do dostawy lub usługi, które zostaną wykonane po zmianie stawki, gdy zaliczka nie obejmowała 100% ceny, należy zastosować stawkę właściwą w dniu dokonania dostawy lub wykonania usługi.

Sklep ze sprzętem dla dzieci zamówił u producenta w czerwcu foteliki samochodowe i wpłacił 20% zaliczki. Foteliki zostały dostarczone do sklepu w lipcu 2020 r. Pozostała część zapłaty też miała miejsce w lipcu. W takim przypadku 20% zaliczki powinno być opodatkowane stawką 8%, a pozostała część zapłaty już stawką 5%.

Import oraz wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów w okresie zmiany stawki VAT

Przedstawione w pkt 1-3 zasady nie mają zastosowania do importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego towarów (art. 41 ust. 14g ustawy o VAT). W tym przypadku kwotę VAT określa się według stawek podatku obowiązujących w dniu powstania obowiązku podatkowego. Oznacza to, że dla importu towarów oraz wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów przyjmujemy zawsze stawkę z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Restauracja zamawia owoce morza u francuskiego dostawcy. Za dostawy dokonane w czerwcu otrzymała fakturę w lipcu z datą wystawienia 5 lipca. Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstał dopiero w lipcu. Dlatego nabycie owoców morza w czerwcu należy opodatkować już podwyższoną stawką 23%, zamiast dotychczasowej stawki 5%.

Podstawa prawna: