Opodatkowanie VAT rekompensat z tytułu obniżenia cen energii elektrycznej

Z czego wynika rekompensata? 

Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r. (dalej: ustawa o cenach maksymalnych) określa ceny maksymalne ceny energii elektrycznej, które mogą stosować podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną. W związku z przyjęciem nierynkowych cen, uprawnionym podmiotom przysługuje rekompensata, której zasady określa art. 8 ustawy o cenach maksymalnych.

Autopromocja

Wątpliwości w zakresie opodatkowania VAT

Wątpliwości przedsiębiorstw energetycznych wzbudziła kwestia opodatkowania otrzymywanej rekompensaty, co wynika z brzmienia art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie tym przepisem do podstawy opodatkowania zalicza się otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych przez podatnika.

Kwestiami wymagającymi zatem rozstrzygnięcia w celu ustalenia, czy rekompensaty będą opodatkowanie VAT są więc:

• po pierwsze, czy art. 29a ust. 1 ustawy o VAT mógłby mieć w ogóle zastosowanie do omawianych świadczeń pieniężnych z uwagi na wyłączenie jego stosowania wskazane wprost w ustawie o cenach maksymalnych?
• po drugie, czy otrzymywana rekompensata ma bezpośredni wpływ na cenę energii elektrycznej dostarczanej przez podatników?

Dopiero pozytywna odpowiedź na obydwa powyższe pytania powoduje, że rekompensata będzie opodatkowana VAT. W przypadku natomiast jeżeli już na pierwsze pytanie odpowiedź będzie negatywna, to odpowiedź na drugie nie będzie już potrzebna.

Odpowiedź na pierwsze pytanie, wydaje się na pozór najłatwiejsza. Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 2 ustawy cenach maksymalnych, kwoty rekompensat uzyskiwane przez przedsiębiorstwa energetyczne nie stanowią dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Nie jest to jednak sprawa tak pewna dla organów podatkowych i Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Autopromocja

Webinar:
KSeF 2.0 – co biuro rachunkowe musi wiedzieć przed wejściem w życie obowiązku?

Sprawdź

Stanowisko organów podatkowych i sądów administracyjnych

W opinii części organów podatkowych oraz Dyrektora KIS wskazanie wprost w ustawie o cenach maksymalnych, że wypłacane przedsiębiorstwom energetycznym rekompensaty nie stanowią dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, czyli de facto wyłączenie stosowania tego przepisu nie może być stosowane ze względu na autonomię prawa podatkowego i ścisłą harmonizację na poziomie UE przepisów dotyczących VAT (por. interpretacje indywidualne nr 0111-KDIB3-1.4012.898.2022.1.IK oraz 0112 KDIL3.4012.269.2023.2.EW, analogiczne stanowisko Dyrektor KIS prezentuje również w odniesieniu do takiego samego mechanizmu rekompensat z tytułu stosowania maksymalnej ceny gazu m.in. interpretacje indywidualne nr 0114-KDIP1-1.4012.299.2023.1.MŻ oraz 0111-KDIB3-3.4012.622.2022.1.MAZ). Podstawą do takiego podejścia ma być art. 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym ulgi i zwolnienia podatkowe udzielone na podstawie odrębnych ustaw nie mają zastosowania do podatku od towarów i usług. Jest to jednak przepis rangi ustawowej podobnie jak powołany przepis ustawy o maksymalnych cenach energii, co budzi wątpliwości odnośnie zakresu obowiązywania?

Z uwagi na to, że mamy do czynienia z przepisami obowiązującymi niecały rok, dotychczas tylko jeden sąd administracyjny miał okazję wypowiedzieć się w sprawie stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe. 

WSA w Warszawie w wyroku z 17 lutego 2023 r. (sygn. akt III SA/Wa 2440/22) odniósł się do opodatkowania VAT rekompensaty otrzymanej przez firmę zajmującą się obrotem paliwami gazowymi, w przypadku którego ma zastosowanie ten sam mechanizm wyłączający stosowanie at. 29a ust. 1 ustawy o VAT. W ocenie sądu, art. 4 ustawy o VAT nie zamyka możliwości wprowadzenia zwolnień, czy też ulg w podatku VAT. 

Mając więc na uwadze, że ustawodawca wprost wyłączył stosowanie art. 29a ustawy o VAT w odniesieniu do wypłacanych firmom energetycznym rekompensat z tytułu stosowania maksymalnych cen energii oraz fakt, że stosowanie tego przepisu nie może zostać wyłączone przez organy podatkowe czy przepisy równoważne oraz z uwagi stanowisko prezentowane w wyroku WSA w Warszawie, na pierwsze z zdanych pytań należy odpowiedzieć negatywnie. W konsekwencji nie ma potrzeby opowiadać na drugie z zadanych powyżej pytań aby uznać, że omawiany rodzaj rekompensat nie podlegał VAT. 

Opodatkowanie VAT-em rekompensat - co dalej?

Wyrok WSA w Warszawie jest pierwszym (nieprawomocnym) rozstrzygnięciem w podobnych sprawach wydanym w związku z negatywną interpretacją podatkową wydaną przez Dyrektora KIS jeszcze w 2022 r. Kolejne negatywne interpretacje wydawane były już w 2023 r. dlatego też na przełomie 2023 i 2024 r. należy się spodziewać kolejnych rozstrzygnięć w podobnych sprawach.

Wobec jednolitego negatywnego stanowiska w sprawie prezentowanego w interpretacjach wydawanych przez różne delegatury Krajowej Informacji Skarbowej, w tym już po wskazanym powyżej wyroku WSA, na dodatkowe potwierdzenie stanowiska o braku opodatkowania VAT uzyskiwanych przez przedsiębiorstwa energetyczne rekompensat będziemy musieli jeszcze zaczekać. 

Autopromocja

Konferencja: Kongres KSeF. Cyfrowa rewolucja w fakturowaniu

Sprawdź

Piotr Popiel, manager w dziale podatkowym Advicero Nexia, doradca podatkowy.
Specjalizuje się m.in. w przygotowaniu i wdrażaniu strategii podatkowych oraz procedur podatkowych, a także sporządzaniu informacji z realizacji strategii podatkowych. Posiada również bogate doświadczenie w postępowaniach przed organami podatkowymi oraz sądami administracyjnymi w ramach kontroli podatkowych i celno-skarbowych, a także w postępowaniach sądowo-administracyjnych. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.