REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Andersen w Polsce
Andersen w Polsce tworzy zespół doświadczonych ekspertów oferujących kompleksową obsługę prawną, najwyższej klasy doradztwo podatkowe, compliance, doradztwo w zakresie cen transferowych i outsourcing księgowy.
Bezumowne korzystanie z nieruchomości a VAT/ Fot. Fotolia
Bezumowne korzystanie z nieruchomości a VAT/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Niejednokrotnie zdarza się, że nieuczciwi najemcy, nie przestrzegają postanowień umów (najmu, dzierżawy czy leasingu), nie zwracają w określonym terminie wynajętego przedmiotu. W takiej sytuacji właścicielowi przysługuje wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy. Pojawia się w związku z tym problem, czy takie wynagrodzenie podlega opodatkowaniu VAT?

Co do zasady właścicielowi rzeczy lub nieruchomości przysługuje wynagrodzenie.

REKLAMA

Autopromocja

Zgodnie z art. 674 Kodeksu cywilnego, jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony. Przepis ten wprowadza instytucję dorozumianego przedłużeniu najmu. Aby do niego doszło, wynajmujący musi wyrazić zgodę dalsze korzystanie z rzeczy. Zgoda ta może jednak zostać wyrażona w dowolnej formie – także milcząco. To z kolei wprowadza ryzyko, iż zachowanie wynajmującego może zostać potraktowane jako zgoda na kontynuowanie najmu, co będzie oznaczać, że pomiędzy stronami świadczona jest usługa, a wynagrodzenie wypłacone z tytułu bezumownego korzystania podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem. Dla wynajmującego jest to sytuacja niekorzystna, gdyż od wspomnianej kwoty będzie obowiązany odprowadzić podatek VAT. Chcąc tego uniknąć, wynajmujący powinien po zakończeniu umowy podjąć działania, które uniemożliwiałyby potraktowanie jego zachowania jako dorozumianej zgody na kontynuowanie najmu. Pojawiają się jednak wątpliwości, co w konkretnych okolicznościach może świadczyć o zgodzie, a co o jej braku.

Co ciekawe, zdaniem organów skarbowych, wypowiedzenie umowy najmu, wezwanie najemcy do zapłaty zaległego czynszu, a nawet skierowanie do sądu powództwa o zapłatę i zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie nie są uznawane za przejaw woli rozwiązania umowy najmu (!). Organy skarbowe utrzymują, że o woli rozwiązania umowy świadczy dopiero wytoczenie powództwa windykacyjnego (rzeczy lub o eksmisję). Tak stwierdzono m.in. w interpretacjach DIS w Łodzi z 27 października 2014 r., sygn. IPTPP1/443-623/14-2/RG, DIS w Poznaniu z 22 września 2016 r. sygn. ILPP1-2/4512-1-33/16-3/PG oraz DIS w Poznaniu z 4 grudnia 2016 r., sygn. ILPP1/4512-1-155/16-3/NS. Niewystąpienie z tym pozwem, nawet pomimo podjęcia innych działań wyraźnie wskazujących na brak woli przedłużenia umowy, dowodzi według organów podatkowych zgody na kontynuację najmu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czy organy podatkowe rzeczywiście mają prawo wymagać od podatnika wytoczenia takiego powództwa dla wyrażenia braku woli przedłużenia umowy? Sądy administracyjne w wyrokach stwierdzały przecież, że nieskorzystanie z drogi sądowej w celu eksmisji najemcy, nie świadczy jeszcze o tym, że przedłużono najem w sposób dorozumiany (Wyrok WSA w Łodzi z 24 września 2009 r., sygn. I SA/Łd 482/08). Nie ma zatem żadnego powodu by twierdzić, że brak woli przedłużenia najmu mógł być wyrażony jedynie poprzez wytoczenie powództwa windykacyjnego. Ponadto, aby można było mówić o dorozumianym przedłużeniu najmu, zgodnie z art. 674 Kodeksu cywilnego, muszą zaistnieć wątpliwości co do tego, czy obie strony chciały przedłużyć najem. Trudno natomiast mówić o wątpliwościach, jeśli zachowanie wynajmującego jednoznacznie wskazuje, że nie chce on przedłużyć najmu (np. wypowiedział umowę), nawet jeśli nie wystąpił on na drogę sądową. Zgodnie z wyrokiem NSA z 15 stycznia 2015 r., sygn. I FSK 1980/13 „niepodjęcie żadnych działań zmierzających do niekorzystania przez spółkę z nieruchomości gruntowych i pomieszczeń spółdzielni nie oznacza istnienia dorozumianej zgody na taki stan rzeczy, a przez to istnienie milczącej umowy”. Warto ponadto zauważyć, że w sposób dorozumiany można wyrazić nie tylko zgodę, ale także i jej brak. Wreszcie, zgodnie z art. 180 §1 Ordynacji podatkowej, jako dowód w postępowaniu podatkowym może posłużyć wszystko, co nie jest sprzeczne z prawem. Organy podatkowe nie mogą zatem twierdzić, że udowodnienie braku woli przedłużenia umowy najmu, może nastąpić dopiero poprzez wytoczenie powództwa windykacyjnego, a co za tym idzie dopiero wtedy wypłata wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy nie podlega opodatkowaniu.

Ponadto, zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych stosowanie przepisu art. 674 Kodeksu cywilnego można wyłączyć konstruując odpowiednio umowę. Sposobem na to może być zawarcie w umowie klauzuli o treści „niniejsza umowa może zostać przedłużona na dalszy okres wyłącznie w formie pisemnej pod rygorem nieważności” (Wyrok SA w Krakowie z 31.01.2013 r., sygn. I ACa 1402/12). Takie postanowienie umowne wyłącza stosowanie art. 674 Kodeksu cywilnego i powinno być uwzględniane również przez organy podatkowe przy ustalaniu skutków podatkowych wypłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Podsumowując, organy podatkowe twierdzą, że jedynie wytoczenie powództwa windykacyjnego świadczy o braku woli przedłużenia najmu. Tym samym, niewystąpienie z pozwem o zwrot rzeczy oznacza, że wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości uznane zostanie za odpłatność za świadczoną usługę, a zatem będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Takie stanowisko nie znajduje jednak oparcia w obowiązujących przepisach i jest oderwane od realiów. Nie uwzględnia bowiem tego, że dla istnienia umowy najmu kluczowa jest wola stron, a nie to, czy wytoczono powództwo windykacyjne.

Autor: Duszan Wolczyński - konsultant podatkowy w Kancelarii KSP Legal & Tax Advice w Katowicach

duszan.wolczynski@ksplegal.pl

KSP Legal – Blog o Podatkach

Duszan Wolczyński konsultant podatkowy w Kancelarii KSP Legal & Tax Advice w Katowicach
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) muszą płacić w Polsce podatek od spadków i darowizn?

W Polsce obecnie mieszka wielu cudzoziemców, przeważają obywatele Ukrainy, tutaj pracują, kształcą się, a także nabywają rzeczy m.in. w drodze darowizn otrzymywanych od swoich rodzin czy w drodze dziedziczenia. Warto zatem przybliżyć im zasady opodatkowania obowiązujące na terytorium RP, a przede wszystkim wyjaśnić w jakich sytuacjach ciąży na nich w naszym kraju obowiązek podatkowy.

KSeF zrewolucjonizuje pracę biur rachunkowych. Nadchodzi największa zmiana od lat

Już od kwietnia 2026 każdy przedsiębiorca będzie musiał korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur. To ogromne wyzwanie – ale też szansa – zwłaszcza dla biur rachunkowych. Dowiedz się, jak KSeF zmieni obieg dokumentów, rolę księgowych i co zrobić, by nie zostać w tyle w erze cyfrowej rewolucji.

Rozliczanie kilometrówek od aut elektrycznych: jest stanowisko Ministra Finansów i zapowiedź zmian w przepisach

Pieniądze, jakie pracodawca przekazuje pracownikowi tytułem zwrotu kosztów używania samochodu elektrycznego do celów służbowych, stanowią przychód pracownika i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wydatki takie nie są też kosztem przedsiębiorcy (pracodawcy). Takie jest stanowisko Ministra Finansów zaprezentowane w odpowiedzi wiceministra finansów Jarosława Nenemana na interpelację poselską. Jednocześnie w interpelacji poinformowano, że Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło prace nad zmianami w rozporządzeniu w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Zmiany te mają pozwolić na wprowadzenie możliwości zwrotu pracownikom kosztów używania do celów służbowych samochodów o napędzie elektrycznym lub hybrydowym, a także napędzanych wodorem, czy też zasilanych innymi alternatywnymi źródłami energii.

Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

REKLAMA

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

REKLAMA

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

REKLAMA