REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przepisy dotyczące VAT nie są spójne z unijną dyrektywą

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Ustawa o VAT jest niespójna z unijną dyrektywą
Ustawa o VAT jest niespójna z unijną dyrektywą
/
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jeśli polskie tłumaczenie wspólnotowych przepisów o podatku VAT jest niedokładne, można sięgnąć po inną wersję językową – wynika z niedawnego wyroku NSA. Ważniejsza jest bowiem wykładnia celowościowa, a nie gramatyczna.

REKLAMA

Dyrektywa VAT została przetłumaczona na 24 oficjalne języki, w związku z tym różnice zawsze się znajdą – mówi Tomasz Michalik, doradca podatkowy i partner w MDDP. Przykładów jest wiele.

W wyroku z 30 listopada NSA (sygn. akt I FSK 307/16) sędzia Arkadiusz Cudak wyjaśnił, że w VAT dominująca powinna być wykładnia celowościowa, zgodna z unijną dyrektywą.

Różnice językowe w przekładzie dyrektywy mogą bowiem prowadzić do pozbawienia podatników preferencji, np. zwolnień z podatku lub wręcz przeciwnie – do nałożenia na nich wyższej daniny.

Problem polega na tym, że – jak zwracają uwagę eksperci – gdy jeden podatnik wybiera zwolnienie, inny woli opodatkowanie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Francuski górą

Uzasadniając wyrok NSA, sędzia Cudak nawiązał do wyroku Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2006 r. (sygn. akt III PK 30/06), z którego również wynikało, że „przepisy prawa wspólnotowego muszą być interpretowane z uwzględnieniem wszystkich wersji językowych, a nie tylko w brzmieniu podanym w języku polskim”.

„Ogłoszenie przepisu prawa wspólnotowego w polskiej edycji Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej nie oznacza, że obowiązuje on tylko w tym brzmieniu. W praktyce decydujące znaczenie ma brzmienie przepisu w języku francuskim, który jest głównym językiem roboczym Wspólnoty, a następnie po angielsku i w innych językach” – wyjaśnił wtedy Sąd Najwyższy.

Problem ze zwolnieniem

Spór rozstrzygnięty przez NSA dotyczył firmy, która kupiła automaty do gier. Nie wykorzystywała ich jednak do działalności gospodarczej, bo zmieniły się przepisy dotyczące automatów. Spółka chciała je więc sprzedać. Liczyła na zwolnienie z VAT, bo – jak podkreślała – przy ich zakupie nie odliczyła podatku naliczonego. Podstawą zwolnienia miał być więc art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Organy podatkowe oraz WSA w Krakowie uznały jednak, że spółka nie spełniła zasadniczego warunku wynikającego z tego przepisu, a mianowicie nie wykorzystywała automatów na cele działalności zwolnionej od podatku.

NSA stwierdził jednak, że polskie tłumaczenie unijnej dyrektywy jest niepoprawne. Polski przepis mówi bowiem o „wykorzystywaniu na cele działalności”, podczas gdy ustawodawcy unijnemu bardziej chodziło o „przeznaczenie na działalność” (art. 136 lit. a dyrektywy).

– Tak np. przetłumaczono dyrektywę w przepisach francuskich, włoskich i portugalskich, gdzie nie mówi się o „wykorzystywaniu”, ale o „przeznaczeniu” towarów – zwrócił uwagę sędzia Cudak.

NSA uznał zatem, że w tej sprawie można zastosować przepisy z dyrektywy w innej wersji językowej niż polska. Ważniejsza jest bowiem wykładnia celowościowa, a nie gramatyczna.

– To oznacza, że zwolnieniem jest objęte zbycie towarów, które wcześniej zostały nabyte „z przeznaczeniem na cele” działalności zwolnionej od podatku, bez prawa do odliczenia, niezależnie od tego, czy doszło do faktycznego wykorzystywania tych towarów – orzekł NSA. Uznał zatem, że sprzedaż automatów przez spółkę będzie zwolniona z VAT, mimo że spółka nie wykorzystała ich do działalności gospodarczej. – Taka wykładnia będzie też zgodna z zasadą neutralności VAT – uzasadnił Arkadiusz Cudak.

Inne rozbieżności

Roman Namysłowski, doradca podatkowy i partner zarządzający Crido Taxand, wskazuje na inną rozbieżność – dotyczącą definicji podatnika. Zgodnie z polską ustawą o VAT podatnikiem jest osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna. Natomiast z angielskiej wersji dyrektywy wynika, że chodzi o „każdą osobę”.

– Pytanie, co w takim razie w polskim przepisie robi „jednostka nieposiadająca osobowości prawnej” albo – co jeszcze ciekawsze – spółka cywilna. W niektórych krajach spółki cywilne nie są podatnikami – wyjaśnia Roman Namysłowski.

Polecamy: JPK_VAT 2018 – Instrukcja wdrożenia

Kolejny przykład dotyczy nieodpłatnego świadczenia usług (art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT). Zgodnie z polskim przepisem za odpłatne świadczenie usług uznaje się również użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do jego celów osobistych.

– Natomiast w dyrektywie jest mowa o użyciu „do celów prywatnych”. Podobnie brzmi zapis w wersji anglojęzycznej. Wydaje się, że cele osobiste z polskiej ustawy są nieco szersze niż prywatne – wskazuje Roman Namysłowski.


Już przesądzone

Do lipca 2017 r. niezgodne z dyrektywą były też polskie przepisy zwalniające z VAT usługi likwidacji szkód ubezpieczeniowych. Polskie zwolnienie (w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT) okazało się zbyt szerokie w stosunku do zwolnienia, jakie przewidywała dyrektywa. W wyroku z 17 marca 2016 r. (sygn. akt C-40/15 w sprawie Aspiro) Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że likwidacja szkód świadczonych przez firmy niedziałające jak ubezpieczyciele powinna być objęta 23-proc. VAT. I tak też jest od 1 lipca 2017 r.

Na cele dyrektywy TSUE wskazał również w innym polskim wyroku – z 28 listopada 2013 r. w sprawie C-319/12 MDDP Akademia Biznesu. Trybunał orzekł, że zwolnienie usług edukacyjnych wszystkich podmiotów prywatnych świadczących takie usługi, włącznie z tymi, których cele nie są podobne do celów podmiotów prawa publicznego (tak wynikało z polskich przepisów), jest sprzeczne z dyrektywą (art. 132 ust. 1 lit. i).

Obaj eksperci zgadzają się z NSA, że w VAT kluczowa powinna być wykładnia celowościowa . – Wynika to z charakteru dyrektywy, która wiąże państwa członkowskie co do celu i rezultatu – komentuje Roman Namysłowski.

Podobnie sądzi Tomasz Michalik. – Skoro celem jest harmonizacja nie tyle przepisów, ile reguł stosowania VAT, to niezbędne wydaje się odejście od wykładni językowej. Wyrok NSA bardzo dobrze i trafnie wpisuje się w tę dyskusję – ocenia Michalik.

Podatnik ma wybór

Inaczej uważa Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy i partner w KNDP. Zwraca uwagę na to, że jeśli przepisy polskie są niezgodne z dyrektywą, to podatnicy mogą żądać zastosowania korzystniejszego przepisu: albo polskiego, albo wynikającego wprost z dyrektywy – w zależności od tego, który jest korzystniejszy.

– Bezpośrednie stosowanie dyrektywy jest dopuszczalne tylko na korzyść podatnika – podkreśla ekspert KNDP. Jego zdaniem zatem sądy powinny dążyć nie tyle do celowościowej wykładni prounijnej, ile do stwierdzania niezgodności polskich regulacji z dyrektywą. Dzięki temu podatnik ma wybór, czy stosować przepisy polskie, czy unijne.

ⒸⓅ

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Decydujące znaczenie ma brzmienie przepisu w języku francuskim

infoRgrafika

Łukasz Zalewski

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

REKLAMA

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Groszyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Wdrożenie KSeF i JPK_CIT to nie lada wyzwanie dla firm w 2025 r. [KOMENTARZ EKSPERCKI]

Rok 2025 będzie się przełomowy dla większości działów finansowych polskich firm. Wynika to z obowiązków podatkowych nałożonych na przedsiębiorców w zakresie konieczności wdrożenia obligatoryjnego e-fakturowania (KSeF) oraz raportowania danych księgowo- podatkowych w formie nowej schemy JPK_CIT.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

REKLAMA

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

REKLAMA