Jak rozliczać fundusze unijne - interpretacje podatkowe

WYJAŚNIENIA

• Opodatkowanie VAT wpływa na prawo do odliczenia
• Wynagrodzenia pracowników fundacji są opodatkowane
• Brak dochodu nie oznacza braku przychodu podatkowego
• Od refundowanych zakupów nie otrzymamy zwrotu VAT
• Od wydatków pochodzących z dotacji można odliczyć VAT
• Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego
• Dochody niezwolnione należy wykazać w zeznaniu rocznym
• Środki pomocowe z budżetu są obojętne podatkowo
• Zwrot wydatków z dotacji nie wpływa na rozliczenie firmy
• Tylko bezpośrednia pomoc z Unii jest nieopodatkowana

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Fundacja rozpoczyna realizację projektów w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Koszty ponoszone przez fundację są refundowane przez wojewódzki urząd pracy. Czy fundacji przysługuje zwrot PIT naliczonego od poniesionych kosztów?

ODPOWIEDŹ IZBY

Podatnikom korzystającym ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej, na mocy przepisów zawartych w par. 23-27 rozporządzenia ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.), przysługuje zwrot zapłaconego podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług finansowanych z tych środków.

W przypadkach określonych w par. 6 ust. 3 rozporządzenia decydujące znaczenie przy ustalaniu prawa do zwrotu podatku ma data zawarcia umowy. Jedynie w przypadku PHARE (np. programu przedakcesyjnego) zwrot podatku, po spełnieniu określonych w rozporządzeniu warunków, przysługuje bez względu na datę zawarcia umowy. W pozostałych przypadkach zwrot przysługuje jedynie w sytuacji, gdy umowa została zawarta przed 1 maja 2004 r.

Realizowany przez fundację projekt jest finansowany w części ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Umowa dotycząca dofinansowania projektu została zawarta po 1 maja 2004 r. W związku z tym w analizowanej sprawie nie będą miały zastosowania uregulowania zawarte w par. 23-27 rozporządzenia z uwagi na to, że umowa o dofinansowanie nie została zawarta przed dniem 1 maja 2004 r.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ponieważ czynności wykonywane przez wnioskodawcę w realizacji projektu w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego nie podlegają opodatkowaniu VAT, wobec tego nie przysługuje fundacji także prawo do odliczenia bądź zwrotu VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług służących realizacji tego zadania.

Decyzja dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z 10 kwietnia 2007 r., nr IS.II/2-443/263/06

 

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
MAREK WOJDA, doradca podatkowy, współpracujący z Baker & Mckenzie

Interpretacja dotyczy możliwości uzyskania przez fundację zwrotu VAT naliczonego przy wydatkach refundowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Wydatki te służyć miały przede wszystkim organizacji i przeprowadzaniu bezpłatnych szkoleń. Organy podatkowe słusznie stwierdziły, że fundacji nie przysługuje zwrot VAT w szczególnej procedurze dla wydatków finansowanych ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Otrzymane przez fundację dofinansowanie nie kwalifikowało się jako środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej w rozumieniu rozporządzenia.

Powodem zmiany interpretacji z urzędu było stwierdzenie, że fundacji przysługuje prawo do odliczenia podatku związanego wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi. Organ odwoławczy wskazał, że przysługuje ono również, proporcjonalnie, jeśli wydatki są związane jednocześnie ze sprzedażą opodatkowaną i niepodlegającą opodatkowaniu. Zmiana interpretacji nie miała w praktyce znaczenia dla fundacji, zakładając, że omawiane wydatki nie były jednocześnie związane z czynnościami opodatkowanymi.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Podatniczka jest pracownikiem Fundacji Rozwoju Dzieci zatrudnionym na umowę o pracę na stanowisku logopedy w związku z realizacją przez Fundację projektu „Ośrodki Przedszkolne - szansa na dobry start” w ramach sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006, współfinansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny. Czy dochody osób bezpośrednio realizujących program finansowany z EFS są zwolnione z opodatkowania PIT?

ODPOWIEDŹ IZBY

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT), wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymywane przez podatnika, jeżeli: pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy oraz podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy. Zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca - bez względu na rodzaj umowy - wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.

Pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych.

W związku z tym środki otrzymane przez Fundację Rozwoju Dzieci nie pochodzą ze źródeł wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, lecz pochodzą ze środków budżetu państwa. W konsekwencji wynagrodzenia wypłacone przez Fundację podatniczce nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Decyzja dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z 26 kwietnia 2007 r., nr PD1-4151/104/06

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
PAWEŁ JABŁONOWSKI, ekspert podatkowy, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy

Zwolnienia z podatku dochodowego są sytuacją szczególną, zatem ich zastosowanie wymaga spełnienia ścisłych przesłanek, o których mowa w przepisach. Podatniczka, powołując się na art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, jak się wydaje, nie ma prawa do skorzystania z tego zwolnienia.

Faktycznym podatnikiem z tytułu otrzymywania środków pomocowych jest fundacja, w której podatniczka jest zatrudniona. Ponadto przepis wyraźnie wskazuje, że zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik, a zatem fundacja, zleca wykonywanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem. Przyjęcie innej interpretacji powodowałoby natomiast, że przedmiotowe środki pomocowe byłyby podwójnie zwolnione z opodatkowania. Rodzaj umowy, na podstawie której wykonywane są czynności, także nie ma znaczenia, dlatego stosunek pracy również pozbawia zwolnienia z podatku, a zatem wyłączenie nie ogranicza się jedynie do umów cywilnoprawnych.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest firmą posiadającą osobowość prawną i podatnikiem VAT. 17 lutego 2006 r. spółka przystąpiła do umowy o Partnerstwie na rzecz Rozwoju Centrum Zielonych Technologii w ramach programu operacyjnego - Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski 2004-2006, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Spółka pełni rolę partnera Partnerstwa na rzecz Rozwoju Centrum Zielonych Technologii. Oznacza to, że współrealizuje projekt i jest odpowiedzialna za realizację zadań określonych w programie. Koszty związane z realizacją projektu (zakup wyposażenia, niskocennych środków trwałych, wynagrodzeń) pokryte zostaną za pośrednictwem administratora z dotacji EQUAL. Czy refundację poniesionych kosztów związanych z realizacją projektu należy zaliczyć do przychodów podatkowych spółki?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Otrzymane w ramach Programu EQUAL środki finansowe stanowią dla spółki przychód podatkowy. Otrzymane w ramach Programu środki finansowe nie stanowią przychodu jedynie w przypadku, gdy finansowane nimi wydatki nie są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Środki finansowe stanowiące przychód podatkowy spółki uzyskany przed 1 stycznia 2007 r. podlegają wykazaniu w deklaracji CIT-2, natomiast odnośnie przychodów uzyskiwanych po 1 stycznia 2007 r. spółka nie ma obowiązku składania deklaracji miesięcznych.

Pomoc, jaką otrzymują beneficjenci wskazanego programu, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na jego prefinansowanie. Nie jest to zatem pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a tylko takie jej pochodzenie warunkowałoby zwolnienie przedmiotowe z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy o CIT. Środki pożyczone z budżetu Państwa na prefinansowanie Programu EQUAL nie mieszczą się w tej kategorii.

Wobec tego otrzymane środki zasadniczo stanowią przychód podatkowy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, natomiast wydatki sfinansowane z tych przychodów zalicza się do kosztów uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ustawy o CIT. Wyjątek stanowią środki finansujące wydatki na zakup środków trwałych, poniesione w ramach Programu, w zakresie w jakim wydatki te nie są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Zatem otrzymaną w 2006 roku w ramach programu EQUAL kwotę, w części stanowiącej przychód danego miesiąca, należało wykazać w deklaracji CIT-2 w przychodach. Przedmiotowe środki nie korzystają ze zwolnień przedmiotowych od podatku dochodowego od osób prawnych, nie mogą zatem zostać wykazane w deklaracji CIT-2 jako dochód (przychód) wolny. Natomiast kwota otrzymana w 2006 roku na wydatki, które nie są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, nie stanowi przychodu podatkowego i nie należy jej wykazywać w deklaracji CIT-2.

Postanowienie naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z 8 marca 2007 r., nr RO-XV/423/PDOP-01/30/JS/07

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
RAFAŁ PULSAKOWSKI, starszy konsultant, Pricewaterhouse-Coopers

Wnioski, jakie organ przedstawia w swojej interpretacji, opierają się na rozróżnieniu konsekwencji w podatku dochodowym dla dwóch form dofinansowania z użyciem środków unijnych: prefinansowania działań w ramach projektu ze środków pożyczanych z budżetu krajowego oraz refundacji poniesionych kosztów po ich uprzednim sfinansowaniu ze środków własnych beneficjenta. Organ podatkowy wykorzystuje fakt, że realizacja Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL jest finansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego jedynie w wysokości 75 proc. Pozostała część środków pochodzi z budżetu krajowego, a obu tych części wkładu publicznego nie da się rozdzielić na poziomie dotacji dla danego podmiotu. Jednocześnie chronologia finansowania polega na tym, że najpierw instytucja zarządzająca programem w Polsce dofinansowuje projekt ze środków budżetu krajowego, a następnie zwraca się do Komisji Europejskiej o refundację poniesionych na dany projekt wydatków. Można zatem wskazać na niespójność uzasadnienia interpretacji z intencją rozwiązania wskazanego w art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy o CIT, tzn. zwolnienia środków pomocowych pochodzących z funduszy unijnych z opodatkowania podatkiem dochodowym. Przepis ten odzwierciedla podejście Unii w tym zakresie, dążące do tego, aby z funduszy strukturalnych korzystał wyłącznie beneficjent końcowy, do którego adresowane jest wsparcie finansowe w ramach danego programu (np. przedsiębiorstwo), a nie budżet państwa członkowskiego, który spełnia w tym przypadku rolę pośrednika, dystrybutora tych funduszy. W tym kontekście nie jest również istotne, czy wsparcie udzielane jest na zasadzie prefinansowania podejmowanych przez beneficjenta działań czy też na zasadzie refundacji poniesionych wcześniej wydatków.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Jednostka od 1 stycznia do 30 września 2007 r. realizuje projekt unijny. Realizacja projektu odbywa się na podstawie umowy w ramach Programu INTERREG 2004-2006, zawartej ze stowarzyszeniem. Jednostka prowadzi działalność gospodarczą oraz jest podatnikiem VAT - jako beneficjent bezzwrotnej pomocy pokrywa wszystkie koszty projektu wraz z VAT w 100 proc. ze środków własnych, a po uznaniu poprawności kwalifikowania wydatkowanych środków przez stowarzyszenie otrzymuje refundację 75 proc. kosztów netto. Zapłata VAT wskazanego w fakturach nie jest refundowana i stanowi dodatkowy wydatek podatnika. Czy podlega zwrotowi podatek naliczony zawarty w zakupach finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Zgodnie z par. 23 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.), zarejestrowanym podatnikom, którzy dokonują nabycia towarów i usług lub importu towarów za środki finansowe bezpośrednio im przekazane na odrębny rachunek bankowy, na którym są ulokowane wyłącznie środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej, przysługuje zwrot podatku naliczonego. W rozumieniu par. 6 ust. 3 rozporządzenia, za środki finansowe bezzwrotnej pomocy zagranicznej uważa się bezzwrotne środki przekazane polskim podmiotom z budżetu Unii Europejskiej na podstawie umów zawartych z rządem RP, dotyczących: 1) Programu Pomocy w Przebudowie Gospodarczej Państw Europy Środkowej i Wschodniej (PHARE), w tym złotowe fundusze partnerskie powstałe w wyniku realizacji tego programu, a także środki, które zostały przekazane polskim podmiotom na podstawie umów zawartych z nimi przed 1 maja 2004 r. na sfinansowanie programów realizowanych przez te jednostki w ramach Programów Ramowych Unii Europejskiej oraz w ramach innych programów wspólnotowych UE; 2) kontraktów zawartych przed 1 maja 2004 r. w ramach Przedakcesyjnego Instrumentu Polityki Strukturalnej (ISPA).

Za środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej w myśl par. 6 ust. 4 rozporządzenia uważa się także bezzwrotne środki przekazane polskim podmiotom przez rządy państw obcych lub organizacje międzynarodowe udzielające pomocy na podstawie: umów zawartych z rządem RP, jednostronnych deklaracji rządów i organizacji międzynarodowych udzielających pomocy - z wyłączeniem środków pochodzących z budżetu Unii oraz przypadków, kiedy umowa nie wyłącza możliwości opłacania podatku ze środków finansowych bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Należy zauważyć, że przepisy rozporządzenia przewidują możliwość zwrotu kwoty podatku naliczonego zarejestrowanym podatnikom, którzy dokonują nabycia towarów i usług (w całości lub w części) za środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej, o której mowa w par. 6 ust. 3 i 4 rozporządzenia, a w szczególności przedakcesyjnych środków Unii Europejskiej (PHARE). W przypadku finansowania programów realizowanych w ramach Programów Ramowych Unii Europejskiej oraz innych programów wspólnotowych Unii Europejskiej, warunkiem uzyskania zwrotu jest zawarcie umowy na realizację projektu przed 1 maja 2004 r.

Środki finansowe otrzymane z EFRR, stanowiącego jeden z unijnych funduszy strukturalnych, nie wypełniają definicji środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej, o której mowa w par. 6 ust. 3 i 4 rozporządzenia, i dlatego jednostce nie przysługuje zwrot podatku naliczonego.

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu z 18 kwietnia 2007 r., nr IX/443-5/07

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
TOMASZ KOSUB, konsultant podatkowy, firma Biernacki w Krakowie

Literalna wykładnia przepisów krajowych rzeczywiście może prowadzić do wniosku o braku prawa do zwrotu VAT na podstawie przywołanego przez organ przepisu rozporządzenia. Uprzywilejowanie w tym względzie pomocy zagranicznej otrzymywanej z zagranicy ze środków pochodzących z umów międzynarodowych czy środków przedakcesyjnych UE wydaje się nie mieć uzasadnienia prawnego. Tego rodzaju przepisy pozostają w sprzeczności z celami, dla których Wspólnota powołała fundusze strukturalne.

Zgodnie z zasadą nr 7 Rozporządzenia Komisji nr 448/2004 VAT, którego zwrotu beneficjent końcowy nie może uzyskać na mocy określonych przepisów krajowych, stanowi wydatek kwalifikowany tylko wtedy, gdy takie przepisy są pod każdym względem zgodne z VI Dyrektywą Rady dotyczącą VAT. Ponadto przepis ten stanowi, że współfinansowanie ze strony Wspólnoty nie przekracza całkowitego kosztu kwalifikowanego z wyłączeniem VAT. Zgodność przywołanych przepisów prawa krajowego z prawem wspólnotowym w świetle przywołanych przepisów i dotychczasowego orzecznictwa ETS może budzić wątpliwości. Opodatkowanie projektów współfinansowanych ze środków unijnych w sposób mniej korzystny w stosunku do sfinansowanych w całości lub w części na podstawie umów międzynarodowych wyłączających przeznaczenie tych środków na cele fiskalne pozostaje w sprzeczności z wyrażoną w art. 10 Traktatu zasadą lojalności i szczerej współpracy w stosunkach państw członkowskich ze Wspólnotą.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Fundacja jest czynnym podatnikiem VAT. Swoje cele statutowe realizuje m.in. poprzez prowadzenie działalności wydawniczej, w ramach której wydawany jest miesięcznik. Przy sprzedaży tego miesięcznika stosuje się 0-proc. stawkę VAT. 28 czerwca 2006 r. fundacja podpisała ze stowarzyszeniem samorządów umowę o dofinansowanie mikroprojektu w ramach Programu INTERREG III A/TACIS CBC 2004-2006 z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dotacja w ramach tej umowy jest przyznana na druk pisma oraz zakup sprzętu. Czy podatnik ma prawo odliczyć VAT naliczony zawarty w sfinansowanych dotacją wydatkach na nabycie towarów i usług?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatek naliczony.

W omawianym przypadku fundacja prowadzi działalność wydawniczą, w ramach której dokonuje dostaw czasopisma specjalistycznego, opodatkowanych według stawki 0 proc. Fundacja uzyskała dotację na druk kwartalnego załącznika do tego czasopisma specjalistycznego oraz na zakup sprzętu niezbędnego do jego wydawania.

Należy więc uznać, że wydatki poniesione z otrzymanej dotacji służą wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (według stawki 0 proc.). W konsekwencji fundacji przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w wydatkach na nabycie towarów i usług związanych z wydawaniem załącznika do czasopisma specjalistycznego.

Postanowienie naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z 1 marca 2007 r., nr RO-XV/443/VAT-17/24/JS/07

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
PAULINA TOPOLSKA, konsultant podatkowy, Ernst & Young

Podatnik ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków sfinansowanych z dotacji, pod warunkiem że wydatki te służą jego działalności opodatkowanej. W wydanej interpretacji naczelnik urzędu skarbowego stanął na stanowisku, że fundacji takie prawo przysługuje. W uzasadnieniu urząd powołał się na art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Urząd słusznie zauważył, że wykazanie związku pomiędzy poniesieniem wydatków a działalnością opodatkowaną fundacji jest jedynym warunkiem istnienia prawa do odliczenia VAT naliczonego od tych wydatków. Skoro poniesienie wydatków na wydanie kwartalnika wykazuje związek z działalnością opodatkowaną fundacji a konkretnie sprzedażą czasopism specjalistycznych opodatkowaną stawką VAT 0 proc., fundacja postąpi prawidłowo odliczając VAT naliczony od wydatków sfinansowanych z otrzymanej dotacji.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Gmina w okresie od kwietnia 2005 r. do października 2006 r. realizowała inwestycję „Rozbudowa Miejskiej Oczyszczalni Ścieków”, w ramach priorytetu „Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów”. Inwestycja ta była w 75 proc. finansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego - ZPORR na lata 2004-2006, a w 25 proc. ze środków własnych gminy. Podstawowym założeniem realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego było ustanowienie gminy beneficjentem końcowym pomocy z Funduszu ZPORR. W okresie od 30 grudnia 1995 r. do 28 lutego 2006 r. w gminie nie wystąpiła żadna sprzedaż, tj. czynności opodatkowane związane z odprowadzaniem ścieków. Z początkiem 2006 roku, z przedsiębiorstwem gospodarki komunalnej zawarto umowę dzierżawy. Czy przysługuje prawo do zmniejszania podatku należnego o naliczony zawartego w fakturach wystawionych przez wykonawców inwestycji modernizacji oczyszczalni ścieków?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej ustawa o VAT) w zakresie, a jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W omawianym przypadku realizacja inwestycji komunalnej związana była z czynnościami opodatkowanymi, tj. ze świadczeniem usług dzierżawy podlegających opodatkowaniu VAT. Inwestycja ta bowiem przekazana została na podstawie umowy cywilno-prawnej do eksploatacji spółce, która wykorzystuje ją do prowadzenia odpłatnej działalności związanej ze zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i zbiorowym odprowadzaniem ścieków. Tytułem dzierżawy gmina pobiera czynsz. Czynsz ten podlega opodatkowaniu VAT. Skoro przedmiotowa inwestycja służy wykonywaniu czynności opodatkowanych, gmina miała prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w nakładach inwestycyjnych związanych z jej realizacją. Bez znaczenia jest fakt, że w okresie realizacji inwestycji gmina nie wykonywała czynności opodatkowanych.

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Krośnie z 24 maja 2007 r., nr US.PP/443-21/07

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
MICHAŁ GALEJCZUK, starszy konsultant, Accreo Taxand

Wskazana interpretacja jest liberalna. Organ podatkowy potwierdził prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego skumulowanego w trakcie całego procesu inwestycyjnego, pomimo wątpliwości podatnika w tym zakresie. Wątpliwości dotyczyły prawa do odliczenia w okresie, kiedy podatnik nie wykazywał żadnej sprzedaży opodatkowanej związanej z inwestycją i nic nie wskazywało, że będzie ją wykazywał w przyszłości. Pomimo to naczelnik urzędu skarbowego uznał, że ponoszone przez gminę koszty inwestycyjne od początku związane były z czynnościami opodatkowanymi w postaci odpłatnego świadczenia usług dzierżawy, zaś fakt, że te czynności wystąpiły dopiero po okresie realizacji inwestycji, nie ma znaczenia dla prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Należy zauważyć, że w gorszej sytuacji mogą znaleźć się gminy, które po ukończeniu inwestycji dokonają jej nieodpłatnego przekazania na własność innego podmiotu. W takich sytuacjach z reguły organy skarbowe odmawiają inwestorom prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na brak związku wydatków inwestycyjnych ze sprzedażą opodatkowaną. Uznają one, że nieodpłatne przekazanie przedmiotu inwestycji nie stanowi sprzedaży opodatkowanej. W takim przypadku VAT może zostać uznany za koszt kwalifikowany i podlegać częściowemu sfinansowaniu ze środków UE.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Podatniczka zawarła kontrakt z Programem Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju. W ramach kontraktu wykonywała pracę konsultanta projektu w ramach MISARN - współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. Czy dochody uzyskane z tego kontraktu są zwolnione z VAT?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT zwolnione od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli: a) pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy oraz b) podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.

Zatem wolne od podatku są dochody, o ile spełniają łącznie wskazane przesłanki. W omawianej sprawie warunki te nie są spełnione, gdyż wypłacone podatniczce wynagrodzenie za wykonaną pracę konsultanta projektu w ramach kontraktu jest współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego.

W związku z tym osiągnięty przez podatniczkę dochód z tytułu zawartej umowy jako podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych należy wykazać w zeznaniu podatkowym wraz z innymi dochodami, o ile takie wystąpiły.

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Praga z 10 kwietnia 2007 r., nr 1434 /DD1 /415/11/07/TA

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
TOMASZ RYSIAK, prawnik, Kancelaria Magnusson

Udzielając przedmiotowej interpretacji Urząd Skarbowy Warszawa-Praga oparł się na stanowisku Ministerstwa Finansów wyrażonym w piśmie z 30 sierpnia 2006 r. (nr DD6-8213-8/06/DZ/412). Zgodnie z ministerialnym poglądem, możliwość zastosowania zwolnienia z podatku uzależniona jest od źródła finansowania wynagrodzenia podmiotów realizujących programy z zastosowaniem funduszy unijnych. W konsekwencji, zdaniem organów podatkowych, zwolnione z podatku są wynagrodzenia pochodzące jedynie bezpośrednio ze środków unijnych, natomiast do wynagrodzeń prefinansowanych zwolnienie nie ma zastosowania. Jednak należy zwrócić uwagę, że ze stanowiskiem organów podatkowych nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, który w wyroku z 13 czerwca 2007 r. (sygn. akt I SA/Kr 1555/06) stwierdził, że dla celów zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, nieistotne jest czy środki wypłacane są bezpośrednio beneficjentom, czy też pośrednio jako refundacja wcześniej poniesionych wydatków. Oznacza to, że zwolnienie będzie miało zastosowanie również do środków wypłacanych z użyciem mechanizmu prefinansowania.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Stowarzyszenie na podstawie umowy z 29 stycznia 2007 r. zawartej z Fundacją Programów dla Rolnictwa FAPA, realizuje program, który jest Działaniem 2.7. Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego i Rozwój Obszarów Wiejskich. Na realizację projektu podatnik otrzymuje dofinansowanie, polegające na przekazaniu mu krajowych środków publicznych, w wysokości nieprzekraczającej 20 proc. planowanych kosztów kwalifikowanych oraz na zwrocie w wysokości nieprzekraczającej 80 proc. poniesionych kosztów kwalifikowanych wykazanych we wniosku o płatność. Czy realizacja tego programu jest zwolniona z CIT?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Pomoc, jaką otrzymuje podatnik, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanego projektu. W związku z tym nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a takie pochodzenie warunkuje zwolnienie przedmiotowe z podatków dochodowych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.; dalej ustawa o CIT). Również pomoc w części sfinansowanej z budżetu nie jest zwolniona z podatku dochodowego, ponieważ nie może być ona uznana za pomoc pochodzącą z dotacji, o których mowa w art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, a tylko dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych podlegają zwolnieniu. Oznacza to, że otrzymane przez podatnika środki pochodzące z funduszy strukturalnych współfinansowanych krajowymi środkami publicznymi nie podlegają przedmiotowemu zwolnieniu z podatku dochodowego.

Pomoc ta jednak będzie dla stowarzyszenia obojętna podatkowo, bowiem wydatkowane środki pomocowe, jako koszty podatkowe, zrównoważą przychody z otrzymanej pomocy.

Postanowienie naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie z 17 kwietnia 2007 r., nr DO/423-1/07

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
MICHAŁ LEJMAN, konsultant podatkowy, BDO Numerica

Aby dochód stowarzyszenia uzyskany w ramach Pilotażowego Programu Leader + był zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy o CIT, powinien pochodzić bezpośrednio od podmiotów w nim określonych. W przedmiotowej sprawie podatnik otrzymuje środki z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. W związku z tym nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a jak to zostało podkreślone tylko takie pochodzenie warunkuje zwolnienie przedmiotowe z podatku dochodowego. Wynika to z zasady, że przepisy dotyczące ulg i zwolnień podatkowych - jako odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania - powinny być interpretowane ściśle z ich brzmieniem. W omawianej kwestii organ podatkowy orzekł słusznie. Właściwie zostały także w postanowieniu określone zasady zaliczania do przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów środków, które stowarzyszenie będzie otrzymywało przed, jak i po zakończeniu projektu.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Podatnik otrzymał dofinansowanie projektu celowego z Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT, które obejmuje pokrycie części kosztów poniesionych na badania przemysłowe. Ponadto firma złożyła wnioski o dofinansowanie w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego - Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw - udziału w targach. Podatnicy korzystają także z dofinansowania kosztów kształcenia zawodowego młodocianych. Czy podatki, które w przyszłości będą dofinansowane, powinny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Otrzymywana przez beneficjentów pomoc finansowa pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. A zatem nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy i nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT. Otrzymane środki stanowią dla spółki przychody.

W związku z tym uzyskany z otrzymanych środków przychód należy zaewidencjonować po stronie przychodów z działalności gospodarczej, a nie po stronie pozostałych przychodów. Wydatki, które w przyszłości będą dofinansowane, powinny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Słupsku z 29 marca 2007 r., nr PI/1/415-4/07

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
ALDONA SZADY-ŚLASKA, starszy konsultant, firma Deloitte

Zgodzić się należy ze stanowiskiem urzędu, że dotacje uzyskane przez podatnika stanowią przychód z działalności gospodarczej, a koszty ponoszone ze środków uzyskanych w ramach dotacji będą kosztami uzyskania przychodu. Jak się wydaje, urząd nie do końca zrozumiał pytanie podatników dotyczące zaewidencjonowania dotacji - z kontekstu wynika, że pytający chcieli potwierdzenia, że dotację jako przychód z działalności należy ująć w księdze podatkowej jako „pozostałe przychody” (kolumna 8, a nie w kolumnie 7 - wartość sprzedanych towarów i usług). Urząd chyba uznał (mylnie), że podatnicy zamierzają wykazać dotację jako przychód z innych źródeł. Przed rozliczeniem środków pomocowych należy zbadać, czy nie będą one zwolnione z opodatkowania w ramach art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT - co urząd wykluczył. Jeśli dofinansowanie kształcenia młodocianych spełnia warunki z art. 21 ust. 1 pkt 114, przychód w tym zakresie będzie zwolniony z opodatkowania.

---

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Na podstawie umowy cywilno-prawnej zawartej z inną firmą podatnik od 1 września 2004 r. wykonuje usługi w zakresie pełnienia funkcji inspektora robót drogowych, bezpośrednio realizując cel programu finansowanego ze środków pochodzących z Funduszu Spójności. Czy uzyskane dochody w związku z realizacją programu finansowanego ze środków bezzwrotnej pomocy Unii Europejskiej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

ODPOWIEDŹ IZBY

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT zwolnienie z opodatkowania zawarte w powołanym przepisie może być zastosowane w sytuacji, gdy spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki, tj. dochody otrzymane przez podatnika pochodzą od podmiotów wskazanych w analizowanym przepisie i zostały przekazane na podstawie, o której mowa w tym przepisie oraz podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.

Ważne jest, aby w danej sytuacji faktycznej zostało zachowane kryterium pochodzenia środków pieniężnych. W omawianym przypadku przesłanka taka nie zachodzi.

Pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. W związku z tym nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a takie pochodzenie warunkuje zwolnienie przedmiotowe z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. a) ustawy o PIT.

Zatem prawo do zwolnienia z opodatkowania przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT nie ma zastosowania do otrzymanego dofinansowania na realizację projektu Zarządzanie i nadzór nad budową autostrady A-2 Konin - Łódź, odcinek Konin - Dąbie nr 2004/PL/16/C/PT/001-3. Dofinansowanie podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych jako przychód z działalności gospodarczej.

Decyzja dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z 24 kwietnia 2007 r., nr PD2-4151-51/06

OPINIA

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
JOANNA BIELEWICZ, doradca podatkowy, HLB Frąckowiak i Wspólnicy

Zastosowanie powołanego w sprawie zwolnienia przedmiotowego w podatku dochodowym od osób fizycznych możliwe jest przy spełnieniu dwóch warunków: pochodzenie środków z programów pomocowych i bezpośrednie realizowanie programu finansowanego ze środków pomocowych, przy czym zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca - bez względu na rodzaj umowy - wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.

Izba skarbowa niesłusznie stwierdziła, że otrzymywana pomoc nie pochodzi ze środków pomocowych, jako że są to środki pożyczone z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. Środki pomocowe nie powinny stanowić źródła wtórnego finansowania budżetu państwa, a sposób rozdysponowania środków pomocowych nie zmienia ich pierwotnego źródła pochodzenia, którym są programy pomocowe (potwierdza to m.in. wyrok WSA w Krakowie, sygn. akt I SA/Kr 1555/06). W wydanej decyzji organ pominął jednak interpretację drugiego z warunków, a ten nie został spełniony.

Przygotowała Ewa Matyszewska

Źródło: Gazeta Prawna [Tygodnik Podatkowy] Nr 185/2007 z dnia 2007-09-24