Roczne rozliczenie PIT
REKLAMA
WYJAŚNIENIA
- Odsetek od kredytu na kupno gruntu nie można uwzględnić w PIT
- Rodzic nie rozliczy się preferencyjnie, gdy dziecko zarabia
- Nie można dokonywać odliczeń, opierając się na domniemaniu
- Wyższe koszty muszą być właściwie udokumentowane
- Brak PIT-8C nie zwalnia z konieczności złożenia PIT-38
- Stypendia są wolne od PIT pod pewnymi warunkami
- Ryczałt z najmu nie pozbawia prawa do preferencji w PIT
- Liniowy PIT pozbawia prawa do wspólnego zeznania
- Nadpłatę z PIT-40 musi zwrócić pracodawca
Nie można od dochodu odliczyć odsetek od kredytu zaciągniętego na zakup gruntu. Kupno ziemi nie jest celem mieszkaniowym, na który musi być przeznaczony kredyt, aby można było skorzystać z ulgi odsetkowej.
REKLAMA
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
W 2006 roku małżeństwo zaciągnęło kredyt na zakup działki budowlanej. Dom mieszkalny na tej działce podatnicy stawiają z środków własnych. Czy odsetki od kredytu mogą być odliczone w ramach tzw. ulgi odsetkowej?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 26b ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT), odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki), udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z: budową budynku mieszkalnego lub wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo osoby, która wybudowała ten budynek w wykonaniu działalności gospodarczej bądź nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
Zatem wskazane wyliczenie rodzajów inwestycji mających na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, na sfinansowanie których zaciągnięty zostaje kredyt, czy też pożyczka, ma charakter enumeratywny (katalog zamknięty). W omawianym przypadku, kredyt został przeznaczony na inny cel mieszkaniowy niż wymieniony w art. 26b ust. 1 ustawy o PIT. Z tego powodu, z uwagi na brak wyraźnego zapisu ustawowego, kredyt na zakup gruntu pod budowę nie może stanowić podstawy do odliczenia od dochodu zapłaconych z tego tytułu odsetek.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Legionowie z 28 sierpnia 2007 r. (nr 1409/PDFPP/413-i-34/07/MW).
OPINIA
EWA BUJALSKA
doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej White & Case
Stanowisko organu podatkowego odmawiające prawa do ulgi może być ostatecznie uznane za prawidłowe, aczkolwiek wywód, który doprowadzi do tej konkluzji (tj. zakup gruntu stanowi rzekomo inny cel mieszkaniowy niż inwestycja związana z budową budynku mieszkalnego), jest pozbawiony podstaw prawnych i obarczony błędem logicznym. Brak możliwości odliczenia odsetek od kredytu na zakup gruntu lub prawa wieczystego użytkowania wynika wprost z art. 26b ust. 3 pkt 6 ustawy o PIT (w brzmieniu sprzed 2007 roku). Interpretacja jest wyrazem nieuzasadnionego, profiskalnego podejścia organów podatkowych, nie wspominając o tym, że urzędnik wydający interpretację nie zadał sobie trudu analizy przepisów. Ponieważ interpretacja została wydana w dawnym reżimie urzędowych interpretacji, w którym zdarzały się przypadki wydawania nieprzemyślanych i sprzecznych ze sobą interpretacji, pozostaje tylko mieć nadzieję, że w ujednoliconym systemie wydawania interpretacji, poddanym ścisłemu nadzorowi, taki błąd się nie powtórzy.
Samotny rodzic nie może rozliczyć się w sposób preferencyjny, gdy dziecko w roku podatkowym uzyskało dochody przekraczające kwotę wolną od podatku.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy podatniczka może rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, jeżeli córka otrzymywała zasiłek pielęgnacyjny i ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności, mimo że osiągnęła w 2006 roku dochody w wysokości przekraczającej kwotę wolną od podatku?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
REKLAMA
Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym: dzieci małoletnie, dzieci, bez względu na ich wiek, na które, zgodnie z odrębnymi przepisami, pobierany był zasiłek pielęgnacyjny, dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach o wyższych szkołach zawodowych, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku, podatek może być określony na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z tym, że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Z preferencyjnego opodatkowania nie mogą korzystać osoby samotnie wychowujące dzieci, gdy uzyskały one (lub ich dzieci) przychody (dochody) opodatkowane na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Preferencyjnego sposobu opodatkowania nie można zastosować w przypadku, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie art. 30c ustawy o PIT (podatek liniowy).
W konsekwencji podatniczka nie spełnia żadnego z kryteriów, aby skorzystać z preferencyjnej formy rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Córka w roku 2006 oprócz zasiłku pielęgnacyjnego uzyskała bowiem dochód ze stosunku pracy w wysokości 9081 zł, powodujący obowiązek zapłaty podatku. Tak więc uzyskany przez córkę w roku 2006 dochód przekraczający kwotę wolną od podatku pozbawia podatnika prawa do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia własnych dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście z 17 lipca 2007 r. (nr 1449/2CF /413/IP-31/2007/GW).
OPINIA
TOMASZ RYSIAK
prawnik z kancelarii Magnusson
Przepisy ustawy o PIT jasno wskazują, pod jakimi warunkami istnieje możliwość rozliczenia się z podatku jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Do tych warunków należy posiadanie uczących się dzieci w wieku do 25 lat, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów przekraczających kwotę wolną od podatku. Jednocześnie, jak wynika z treści interpretacji, dziecko podatniczki, uzyskujące zasiłek pielęgnacyjny, osiągnęło również dochody w wysokości powyżej 9 tys. zł, dlatego też naczelnik urzędu uznał, że podatniczka nie ma prawa do rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Jednak ustawa o PIT przewiduje również możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko przez rodzica posiadającego dziecko pobierające zasiłek pielęgnacyjny, bez względu na wiek tego dziecka. Przepis ten nie uzależnia możliwości wyboru sposobu rozliczenia od osiągania przez dziecko dochodów poniżej określonej wysokości ani od spełnienia żadnych innych dodatkowych warunków. Ustawa nie wprowadza również hierarchii pomiędzy wskazanymi warunkami do rozliczenia. Dlatego też omawiana interpretacja błędnie odmawia podatniczce prawa do preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Podatnik nie może odliczać składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczek na podatek dochodowy, opierając się wyłącznie na domniemaniu, że kwoty te zostały przez pracodawcę uiszczone.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy w rozliczeniu PIT podatnik może uwzględnić składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy, zakładając, że pracodawca je opłacił?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Formularz PIT-11 jest podstawą prawidłowego wypełnienia zeznania rocznego, a jego brak nie zwalnia podatnika od obowiązku prawidłowego rozliczenia się z fiskusem. W takiej sytuacji nie tylko można, ale należy oprzeć się na wszelkich dostępnych dokumentach, w których są zawarte informacje pozwalające ustalić rzeczywisty dochód oraz wysokość należnego podatku. Płatnicy, tj. m.in. osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, będące zakładami pracy, są zobowiązani przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika imienną informację o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy - PIT-11. Na dopełnienie tej czynności ustawodawca dał czas do końca lutego roku następującego po roku, w którym pracodawcy wypłacali świadczenia ze stosunku pracy. Jeżeli stosunek pracy, a tym samym obowiązek poboru zaliczek na podatek, ustał w ciągu roku, sporządzenie i przekazanie informacji powinno się odbyć w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrana została ostatnia zaliczka. Przepisy ustawy o PIT nakazują składanie zeznań o wysokości osiągniętego dochodu lub poniesionej straty w terminie do 30 kwietnia następnego roku, bez względu na możliwe przeszkody w ustaleniu rzeczywistej wysokości dochodów podlegających opodatkowaniu lub innych kwot mających wpływ na wymiar podatku.
Jeżeli zatem podatnik nie dysponuje informacją sporządzoną przez zakład pracy na wymaganym prawem formularzu, powinien wypełnić zeznanie podatkowe na podstawie posiadanych przez siebie danych o wypłaconych składnikach wynagrodzenia, z uwzględnieniem przewidzianych w ustawie kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy. Zastępczymi źródłami informacji mogą być tzw. paski wynagrodzeń, przekazy, pokwitowania, wyciągi bankowe, umowa o pracę. Podatnik nie może odliczać składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczek na podatek dochodowy, opierając się wyłącznie na domniemaniu, że kwoty te zostały przez pracodawcę rzeczywiście uiszczone we właściwym terminie i wysokości. Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o PIT podstawa obliczenia podatku jest pomniejszana o kwoty składek potrąconych przez płatnika ze środków podatnika na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ubezpieczenie chorobowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne. W myśl art. 26 ust. 7 wysokość przedmiotowych wydatków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. A zatem ustawa wymaga, aby poniesienie wydatków odliczanych od dochodu było stwierdzone dokumentem.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Legionowie z 12 lipca 2007 r. (nr 1409/PDFPP/413-i-28/07/MC).
OPINIA
ŁUKASZ BĄCZYK
konsultant w dziale doradztwa podatkowego Pricewaterhouse-Coopers
W przedmiotowej interpretacji naczelnik urzędu stwierdza, że brak formularza PIT-11 nie zwalnia podatnika z obowiązku terminowego złożenia zeznania podatkowego (czyli do końca kwietnia po danym roku podatkowym). Według naczelnika, w sytuacji niewystawienia PIT-11 przez pracodawcę pracownik powinien dołożyć wszelkich starań (a więc posłużyć się informacjami zawartymi w umowie o pracę, na paskach wynagrodzeń, wyciągach z konta oraz pokwitowaniach) w celu ustalenia prawidłowej podstawy opodatkowania oraz kwoty zobowiązania podatkowego. Natomiast nie powinien on zakładać czy domniemywać, że pracodawca odprowadził zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od jego wynagrodzenia. Władze skarbowe zwróciły uwagę na fakt, że odliczenia od dochodu (w tym także składki na ubezpieczenie społeczne odprowadzane przez pracodawcę) powinny zostać dokonane na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie - posiadanie takich dokumentów jest, zdaniem naczelnika, warunkiem koniecznym dla odliczenia składek na ubezpieczenia społeczne od dochodu pracownika.
Podatnik, który chce w zeznaniu rocznym uwzględnić koszty podatkowe faktycznie poniesione - czyli wyższe od ustawowych - musi mieć dowody potwierdzające ich rzeczywiste poniesienie.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy w rozliczeniu rocznym można uwzględnić faktycznie poniesione koszty uzyskania przychodów z tytułu umowy zlecenia w wysokości wyższej niż 20 proc. uzyskanego przychodu, zaliczając do nich koszty przejazdów prywatnym samochodem w wysokości iloczynu liczby przejechanych kilometrów i stawki za 1 kilometr przebiegu?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Stosownie do art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 - określa się w wysokości 20 proc. uzyskanego przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Jednak w myśl art. 22 ust. 10 ustawy o PIT, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, koszty przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Natomiast zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów w brzmieniu obowiązującym w 2006 roku, kosztami z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT.
W zeznaniu rocznym podatnicy osiągający tego typu przychody mogą zastosować koszty w wysokości kosztów faktycznie poniesionych, jeżeli udowodnią, że koszty te były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej. Przepisy ustawy o PIT nie określają sposobu dokumentowania ponoszonych wydatków. Jednak zastosowanie kosztów faktycznie poniesionych jest uzależnione od udowodnienia poniesienia wydatków. Oznacza to, że podatnik musi posiadać dokumenty faktycznego poniesienia kosztów.
W omawianej sprawie podatnik wykonywał pracę na podstawie umowy zlecenia w miejscowości położonej poza stałym miejscem zamieszkania podatnika. Brał udział w spotkaniach. Każda narada jest potwierdzona pisemnymi dokumentami podpisanymi przez uczestników narady, w postaci list obecności i protokołów z ustaleń. Na narady podatnik jeździł samochodem prywatnym. W rozliczeniu rocznym za 2006 rok podatnik zamierza zastosować koszty w wysokości wyższej niż 20 proc. uzyskanego przychodu.
Aby podatnik mógł przyjąć w zeznaniu rocznym koszty faktycznie poniesione musi posiadać dokumenty faktycznego poniesienia tych kosztów. Dokumenty w postaci list obecności i protokołów z ustaleń podpisane przez uczestników narad nie stanowią dowodów poniesienia przez podatnika wydatków na dojazd do miejsca, w którym odbywały się narady. W przypadku kosztów używania samochodu dla celów działalności wykonywanej osobiście, w tym m.in. wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia, przepisy ustawy nie przewidują możliwości uwzględnienia wydatków według stawek za kilometr przebiegu pojazdu na potrzeby tej działalności. Natomiast dla celów dowodowych konieczne jest posiadanie przez podatnika dowodów poniesienia wydatków np. na zakup paliwa.
Wobec tego w rozliczeniu rocznym za 2006 rok podatnik nie może zastosować kosztów uzyskania przychodów w wysokości wyższej niż 20 proc. uzyskanego przychodu, zaliczając do poniesionych kosztów uzyskania przychodów koszty przejazdu prywatnym samochodem w wysokości iloczynu liczby przejechanych kilometrów i stawki za 1 km przebiegu w kwocie 0,7846 zł.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź-Bałuty z 11 kwietnia 2007 r. (nr I USB XVI/415/28/07).
OPINIA
KATARZYNA BIEŃKOWSKA
doradca podatkowy w Dewey & LeBoeuf
Zasadniczo, w przypadku wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, koszty uzyskania przychodów z tego tytułu zostały określone w sposób zryczałtowany na poziomie 20 proc. uzyskanego przychodu, pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Ustawa zezwala jednak na podwyższenie kosztów, jeśli podatnik udowodni, że koszty te były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej - możliwe jest wówczas przyjęcie kosztów w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. W każdym przypadku, aby rozliczyć dany wydatek, musi on spełniać zasadnicze kryterium - musi zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów i nie być wyłączonym na podstawie art. 23 ustawy o PIT.
Przepisy ustawy nie określają sposobu dokumentowania ponoszonych wydatków. Zastosowanie kosztów faktycznie poniesionych jest uzależnione od udowodnienia poniesienia wydatków. Oznacza to, że podatnik musi posiadać dokumenty faktycznego poniesienia kosztów. Ponadto, zgodnie z generalną zasadą zaliczenie faktycznie poniesionych wydatków do kosztów musi być oparte na związku przyczynowo-skutkowym pomiędzy ich poniesieniem a osiągniętymi przychodami.
Stanowisko organu jest dyskusyjne, o tyle, że przepisy ustawy o PIT nie wskazują, jak podatnik ma udokumentować poniesienie wydatku stanowiącego koszt. W świetle Ordynacji podatkowej należy wskazać, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Oznacza to, że stwierdzenie organu, że listy obecności i protokoły oraz kilometrówka nie stanowią dowodów, jest zbyt kategoryczne. Dokumenty te mogą zostać uznane za dowody niewystarczające do udowodnienia poniesienia określonego wydatku, ale nie można ich dyskwalifikować.
W sytuacji gdy płatnik nie dopełnił obowiązku wystawienia i doręczenia podatnikowi w ustawowym terminie informacji PIT-8C o uzyskanych przez podatnika przychodach, kosztach, dochodach i stratach, podatnik musi dokonać rozliczenia na formularzu PIT-38 na podstawie własnych informacji.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy należy dokonać rozliczenia rocznego na PIT-38 w przypadku braku informacji o dochodach PIT-8C i wykazać straty z tytułu utraconych a zainwestowanych pieniędzy?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o PIT w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy (zakłady pracy, spółdzielnie, organy rentowe i inni płatnicy) w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są zobowiązani przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru. Natomiast zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o PIT podatnicy są zobowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Przytoczone przepisy nie przewidują zwolnienia z obowiązku złożenia zeznania podatkowego w sytuacji, gdy płatnik nie dopełnił obowiązku wystawienia i doręczenia podatnikowi w ustawowo określonym terminie informacji PIT-8C o uzyskanych przez podatnika przychodach, kosztach uzyskania, dochodach i stratach. Tak więc mimo nieotrzymania od płatnika informacji PIT-8C, podatnik ma obowiązek wykazać w zeznaniu rocznym PIT-38 uzyskany przychód, koszty uzyskania przychodów, dochód (stratę).
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Stratą ze źródła przychodów, poniesioną w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia, w którymkolwiek z tych lat, nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty. Zasada ta ma zastosowanie do strat z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną, papierów wartościowych, w tym z odpłatnego zbycia pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka) i odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne. Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych. Od dochodów uzyskanych m.in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu. Dochodem jest natomiast różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów (jeżeli różnica jest ujemna, występuje strata).
Podsumowując, podatnik jest zobowiązany złożyć zeznanie PIT-38 o wysokości osiągniętego dochodu lub poniesionej straty. W opisanej sprawie przychód jest mniejszy od kosztów ich uzyskania, a zatem wystąpiła strata. Wynika stąd, że podatnik ma obowiązek złożenia zeznania niezależnie od proporcji przychodu do kosztów ich uzyskania.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście z 13 czerwca 2007 r. (nr 1449/2CF/413/IP-16/2007/GW).
OPINIA
EWA OPALIŃSKA
doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej GLN
Omawiana interpretacja jest prawidłowa. Brak informacji PIT-8C nie zwalnia podatnika od obowiązku złożenia zeznania za dany rok podatkowy. Wynika to z zasady samoopodatkowania, zgodnie z którą podatnik sam dokonuje zgłoszenia do opodatkowania przychodów osiąganych z różnych źródeł i odprowadza należny podatek. Zatem niezależnie od faktu, czy podatnik otrzymał informację PIT-8C, istnieje obowiązek rzetelnego sporządzenia zeznania podatkowego i wykazania w nim kwot dochodu (straty) w rzeczywistej wysokości.
Jednak jak podkreślają organy podatkowe, aby podatnik mógł zrealizować obowiązek samoopodatkowania, musi dysponować stosownymi informacjami dotyczącymi uzyskanych przychodów i poniesionych tytułem ich uzyskania kosztów. Za taką informację należy uznać np. elektroniczny zapis historii rachunku inwestycyjnego, jeżeli zawiera dane pozwalające na określenie wysokości przychodu i kosztów jego uzyskania.
Jeżeli, w stanie faktycznym przedstawionym w interpretacji, w wyniku zakończenia postępowania upadłościowego syndyk wypłaci podatnikowi należności z masy upadłościowej, podatnik będzie zobowiązany uwzględnić te kwoty w rozliczeniu rocznym PIT-38 za rok, w którym nastąpi ich zwrot
Wypłacone uczniowi stypendium przyznane przez dwie różne gminy podlega zwolnieniu z PIT do łącznej wysokości 380 zł pod warunkiem, że uczeń przed pierwszą wypłatą złoży oświadczenie PIT-2C, że poza stypendiami nie uzyskuje innych dochodów.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy w sytuacji, gdy podatnik otrzymuje stypendium za osiągnięcia sportowe w wysokości 100 zł miesięcznie przyznawane na podstawie uchwały rady gminy określającej tryb jej przyznania uczniowi otrzymującemu już stypendium od innego urzędu powinien być potrącony podatek?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznawane przez fundacje lub stowarzyszenia na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe udostępnianych do publicznej wiadomości za pomocą internetu, środków masowego przekazu lub wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 380 zł, z zastrzeżeniem ust. 10.
W art. 21 ust. 10 ustawy o PIT ustawodawca zastrzegł, że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT, stosuje się, jeżeli podatnik przed pierwszą wypłatą świadczenia złoży płatnikowi oświadczenie, że nie uzyskuje równocześnie innych dochodów podlegających opodatkowaniu, z wyjątkiem renty rodzinnej oraz dochodów określonych w art. 28-30 oraz w art. 30a i 30b ustawy o PIT.
W omawianym przypadku dla ucznia otrzymującego stypendium przyznane przez dwie gminy (do których ma zastosowanie zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT) w kwocie łącznej niższej niż 380 zł miesięcznie urząd gminy przyznający stypendium w kwocie 100 zł nie ma obowiązku potrącenia podatku w sytuacji, gdy uczeń złożył oświadczenie PIT-2C - poza stypendiami nie uzyskuje żadnych innych dochodów. Ponadto oba urzędy, które wypłacają stypendia, do których mają zastosowanie przepisy art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT, są zobowiązane do wystawienia do końca lutego roku następnego informacji o wypłaconych stypendiach - PIT-8S, z których wynika, że uczeń otrzymał w poprzednim roku stypendium z dwóch różnych źródeł w wysokości nieprzekraczającej 380 zł.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Zakopanem z 9 marca 2007 r. (nr PD/415-5/07).
OPINIA
MARCIN BIERNACKI
prezes zarządu firmy Biernacki w Krakowie
Analizując przedstawioną interpretację, warto zwrócić uwagę na fakt, że w przedmiotowej sprawie korzystniejsze, wygodniejsze a przede wszystkim właściwsze wydaje się zastosowanie zwolnienia z podatku przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT. Zwolnienie to dotyczy m.in. świadczeń pomocy materialnej dla uczniów pochodzących z budżetów jednostek samorządu terytorialnego i przyznanych na podstawie przepisów o systemie oświaty. Zgodnie z art. 90b i 90c ustawy o systemie oświaty uczniowi przysługuje prawo do pomocy materialnej ze środków przeznaczonych na ten cel w budżecie właściwej jednostki samorządu terytorialnego, która to pomoc może mieć charakter socjalny albo motywacyjny. Do świadczeń pomocy materialnej o charakterze motywacyjnym ustawodawca zalicza m.in. stypendia za osiągnięcia sportowe, a takie właśnie stypendia przyznaje urząd gminy w omawianej interpretacji. Stypendia takie bez względu na ich wysokość są w całości zwolnione z podatku, a więc ich przyznanie nie rodzi obowiązku potrącania ani zaliczek na podatek, ani sporządzania żadnych oświadczeń, informacji czy zeznań podatkowych.
Wybranie formy opodatkowania przychodów z najmu ryczałtem nie uniemożliwia rozliczenia PIT według zasad przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy wybierając formę opodatkowania przychodów z tytułu najmu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podatniczka będzie miała nadal prawo do rozliczania się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym: dzieci małoletnie; dzieci, bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny; dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach prawa o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku - podatek może być określony na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci.
Preferencyjny sposób opodatkowania nie znajduje zastosowania w sytuacji, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie art. 30c ustawy o PIT, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy o podatku tonażowym.
Powyższa zasada nie dotyczy osób fizycznych osiągających przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach liniowego PIT (art. 30c ustawy o PIT), albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie o podatku tonażowym.
W konsekwencji w omawianej sprawie nie występują przesłanki uniemożliwiające preferencyjny sposób opodatkowania dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Ursynów z 6 lipca 2007 r. (nr 1438/DF2/415-41/161/07/AZ).
OPINIA
MICHAŁ GRZYBOWSKI
doradca podatkowy, starszy menedżer w Ernst & Young
Omawiane postanowienie należy uznać za prawidłowe. Przepisy ustawy o PIT wyłączają możliwość rozliczenia na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci w przypadku, jeżeli podatnik lub jego dziecko osiągało dochody opodatkowane na podstawie przepisów ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Jednocześnie od tej zasady istnieje wyjątek pozwalający ostatecznie, przy spełnieniu pozostałych warunków, na rozliczenie podatnika w sposób przewidziany osób dla samotnie wychowujących dzieci. Dotyczy to sytuacji uzyskiwania przychodów z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Jeśli chociaż jedno z małżonków podlega opodatkowaniu na zasadach 19-proc. liniowego PIT, mąż i żona nie mogą swoich dochodów rozliczyć we wspólnym rocznym PIT.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy podatniczka rozliczyła się prawidłowo, składając dwa zeznania za 2005 rok, jeżeli wybrała opodatkowanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie podatku liniowego oraz osiągnęła dochody ze stosunku pracy i złożyła odrębne zeznanie PIT-37 wraz z małżonkiem, który nie uzyskał w 2005 roku żadnych przychodów?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Na podstawie art. 9a ust. 2 ustawy o PIT podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT (19-proc. podatek liniowy) poprzez złożenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania. Wybór sposobu opodatkowania dotyczy wszystkich form prowadzenia działalności.
Natomiast art. 6 ust. 2 ustawy o PIT przewiduje możliwość łącznego opodatkowania dochodów uzyskanych w roku podatkowym przez małżonków na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym małżonkom, między którymi istnieje wspólność majątkowa, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 8 ustawy o PIT. Zgodnie więc z art. 6 ust. 8 sposób łącznego opodatkowania dochodów małżonków nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków ma zastosowanie art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z tym podatniczka nie mogła skorzystać z możliwości łącznego z małżonkiem opodatkowania uzyskanych w 2005 roku dochodów ze stosunku pracy.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Bałuty z 16 listopada 2006 r. (nr I/415-66-325/06/ZDB).
OPINIA
JOANNA ŚWIERZYŃSKA
doradca podatkowy, menedżer w Deloitte
Urząd prawidłowo uznał, że podatnik, który zdecydował się na opodatkowanie dochodów według 19-proc. stawki podatku, nie jest uprawniony do złożenia rozliczenia małżeńskiego. Zgodnie z art. 6 ust. 8 ustawy o PIT nawet przy spełnieniu wszystkich innych warunków niezbędnych do przygotowania rozliczenia małżeńskiego, takich jak: podleganie przez obydwoje małżonków nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, pozostawanie małżeństwem przez cały rok podatkowy, posiadanie przez cały rok wspólności majątkowej, podatnik nie jest uprawniony do przygotowania rozliczenia małżeńskiego, jeżeli on lub współmałżonek osiągają dochody z działalności opodatkowanej według liniowej stawki podatku. Ponieważ podatnik uzyskiwał w roku podatkowych zarówno dochody opodatkowane liniowo, jak i dochody opodatkowane na zasadach ogólnych, faktycznie był zobowiązany do złożenia dwóch odrębnych rozliczeń rocznych. Zeznanie, w którym podatnik wykazał dochody opodatkowane progresywnie, powinno być przygotowane indywidualnie.
Jeśli pracodawca składa za podatnika PIT-40, z którego wynika nadpłata podatku, to płatnik ma obowiązek zwrócić podatnikowi nadpłacony podatek.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Podatniczka od maja 2005 r. pracuje w zakładzie masarskim, a pracodawca uzyskane przez nią dochody w 2005 roku rozliczył na formularzu PIT-40, z którego wynika nadpłata w kwocie 167,38 zł. Czy płatnik powinien zwrócić podatniczce nadpłatę?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy o PIT, jeżeli podatnik, od którego zaliczki miesięczne pobierają płatnicy, złoży płatnikowi przed 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym oświadczenie sporządzone według ustalonego wzoru, które traktuje się na równi z zeznaniem, płatnik jest zobowiązany sporządzić, według ustalonego wzoru, roczne obliczenie podatku od dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym.
Natomiast jeżeli z takiego obliczenia rocznego wynika nadpłata, zalicza się ją na poczet zaliczki należnej za marzec, a jeżeli po pobraniu tej zaliczki pozostaje nadpłata, płatnik zwraca ją podatnikowi w gotówce. Zwrócone nadpłaty w gotówce płatnik potrąca z kwot pobranych zaliczek przekazywanych urzędom skarbowym.
W przypadku niedopełnienia przez płatnika tych czynności obowiązek zwrotu nadpłaty nadal ciąży na pracodawcy.
Rozwiązanie umowy o pracę nie zwalnia pracodawcy z obowiązków płatnika, stąd w omawianym przypadku zwrot nadpłaty powstałej w wyniku rocznego rozliczenia na formularzu PIT-40 ciąży na pracodawcy.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Opolu z 2 października 2006 r. (nr PDII/415-19/AG/06).
OPINIA
EWELINA LELITO
asystent podatkowy w BDO Numerica
Stanowisko urzędu jest prawidłowe. Artykuł 37 ust. 4 ustawy o PIT stanowi, że płatnik jest zobowiązany do zwrotu nadpłaty wynikającej z rozliczenia rocznego składanego za podatnika z tytułu nadpłaconego podatku. Zwrot nadpłaty następuje co do zasady poprzez zaliczenie nadpłaty na poczet zaliczki należnej tego podatnika w marcu roku podatkowego następującego po roku, za który zostało złożone zeznanie roczne. Innym sposobem jest zwrot przez płatnika - nadpłaty podatnikowi w gotówce. Wówczas o kwotę nadpłaty zostaje pomniejszona kwota zaliczek odprowadzanych przez płatnika za pozostałych podatników. Potrącenie nadpłaty z zaliczek innych podatników będzie miało miejsce w dwóch przypadkach. Po pierwsze, w sytuacji ustania stosunku pracy z podatnikiem, u którego wystąpiła nadpłata (jak w stanie faktycznym zawartym w interpretacji). Po drugie, jeżeli nadpłata przewyższa wysokość zaliczki odprowadzonej za podatnika w miesiącu marcu.
Przygotowała EWA MATYSZEWSKA
Źródło: Gazeta Prawna [Tygodnik Podatkowy] Nr 63 (2185), 31 marca 2008 r.
REKLAMA
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat