Opłata adiacencka jako koszt
Proszę o informację, czy opłata adiacencka podwyższa wartość początkową gruntu oraz czy odsetki ustawowe należne za nieterminowe zapłacenie tej opłaty mogą stanowić koszt uzyskania przychodu?
Opłata adiacencka uiszczana jest na podstawie ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn.zm.) w przypadku wzrostu wartości nieruchomości wynikającego z:
• budowy urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, albo
• scalenia i podziału nieruchomości1.
Opłata ta obciąża właściciela nieruchomości lub użytkownika wieczystego nieruchomości. Wydatki na zakup gruntów czy prawa wieczystego użytkowania nie są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia. W kosztach wydatki te mogą być rozliczone dopiero w momencie sprzedaży gruntów lub prawa wieczystego użytkowania. Grunty spełniają wymogi do zaliczenia ich do środków trwałych, a prawo wieczystego użytkowania można zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych, jednak oba te składniki nie podlegają amortyzacji na podstawie wyraźnego wyłączenia przewidzianego w art. 16c pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Wartość początkową w przypadku odpłatnego nabycia składnika stanowi „cena nabycia”, za którą uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty, związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania. Dalej przepis wymienia przykładowe koszty związane z nabyciem składnika, np. koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze itd.
Katalog kosztów związanych z nabyciem jest otwarty, ale opłaty adiacenckiej nie można łączyć z wydatkami na nabycie gruntów czy prawa wieczystego użytkowania gruntu. Opłata ta nie jest uiszczana w związku z nabyciem gruntu (prawa jego wieczystego użytkowania), ale z całkiem innych wymienionych powyżej tytułów. Także opłata ta nie powiększy wartości początkowej gruntu czy prawa wieczystego użytkowania. Ma to zasadnicze znaczenie dla klasyfikacji podatkowej tej opłaty.
Wychodząc od tego, że opłata adiacencka nie należy do wydatków na nabycie gruntów (prawa ich wieczystego użytkowania), należy uznać, że o jej zaliczeniu do kosztów będzie decydować wyłącznie to, czy wykazuje ona związek z przychodem osiąganym z prowadzonej działalności. Nie znajdzie do niej zastosowanie wyłączenie z kosztów, które przewiduje dla wydatków na nabycie gruntów (prawa ich wieczystego użytkowania) art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. a u.p.d.o.p.
Jeżeli grunt, którego wzrost wartości powoduje uiszczenie opłaty adiacenckiej, jest użytkowany dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, to nie powinno być kwestionowane zaliczenie uiszczonej opłaty adiacenckiej do kosztów uzyskania przychodów. Z zaliczeniem tej opłaty do kosztów nie należy czekać do momentu sprzedaży gruntu (prawa wieczystego użytkowania). Opłatę można zaliczyć do kosztów w momencie jej uiszczenia.
W przypadku nieuiszczenia opłaty adiacenckiej w terminie, należy zapłacić odsetki ustawowe, jakie naliczane są na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Artykuł 148 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami mówi wyraźnie – do skutków zwłoki lub opóźnienia w zapłacie opłaty adiacenckiej stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego. Stosownie do art. 481 § 1 kodeksu cywilnego – jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Odsetek ustawowych nie można w żaden sposób utożsamiać z odsetkami za zwłokę, jakie płaci się od zaległych należności budżetowych na podstawie przepisów ordynacji podatkowej. Odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których stosuje się przepisy ordynacji podatkowej, są wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 21 u.p.d.o.p. Natomiast odsetki ustawowe należne na podstawie kodeksu cywilnego mogą stanowić koszt uzyskania przychodu. Warunek jest taki, aby zobowiązanie, którego nieterminowa zapłata spowodowała konieczność uiszczenia odsetek, było związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i mogło stanowić koszt uzyskania przychodu. Jeżeli więc opłata adiacencka będzie mogła być zaliczona do kosztów, to również odsetki ustawowe od niej naliczone będą mogły być zaliczone do kosztów. Odsetki te zostaną zaliczone do kosztów w momencie ich faktycznego zapłacenia.
Edward Żurański
Podstawa prawna:
art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 1, art. 16c pkt 1, art. 16g ust. 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.).
1 Szerzej na ten temat A. Karolak, Opłata adiacencka związana z budową urządzeń infrastruktury technicznej, „Prawo Przedsiębiorcy” nr 11 z 2005 r.
Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź »

Koszty 2022 po zmianach. Poradnik Gazety Prawnej 1/2022 (PDF)
Tylko teraz
39,00 zł
Źródło:
Prawo Przedsiębiorcy
Podatek od spadków i darowizn

Jak zdobyć Certyfikat:
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
1/10
Podatkowi od spadków i darowizn nie podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
spadku
darowizny
odpłatnego zniesienia współwłasności
zasiedzenia
Komentarze(0)
Pokaż: