Jak tworzyć rezerwy na zobowiązania

Tworząc rezerwy na wymienione zobowiązania można korzystać z rozwiązań zawartych w MSR nr 37. Określone są tam m.in. warunki ich tworzenia i rozwiązywania oraz poszczególne tytuły stające się przyczyną utworzenia tych rezerw. Stan rezerw jest weryfikowany na każdy dzień bilansowy i korygowany w celu odzwierciedlenia bieżącego, najbardziej właściwego szacunku.

Rezerwa to zobowiązanie, którego kwota lub termin zapłaty są niepewne. Tworzy się ją wówczas, gdy jednocześnie spełnione są następujące warunki:

a) na jednostce gospodarczej ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych,

b) prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne,

c) można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku.

Obowiązek prawny może wynikać z:

• umowy (na mocy warunków sformułowanych wprost lub pośrednio),

• ustawodawstwa,

• innego działania prawa.

Obowiązek zwyczajowo oczekiwany jest wynikiem działalności gospodarczej jednostki, jeśli:

• poprzez ustalony sposób postępowania lub wystarczająco konkretne, aktualne oświadczenie jednostka gospodarcza przekazała stronom trzecim, że przyjmie na siebie określoną powinność,

• w wyniku powyższego jednostka gospodarcza wzbudziła u tych stron trzecich uzasadnione oczekiwanie, że powinność tę wypełni.

Szacunki są wynikiem osądu kierownictwa jednostki, wspomaganego dotychczasowymi doświadczeniami dotyczącymi podobnych transakcji oraz – w niektórych przypadkach – raportami niezależnych ekspertów.

Szacunek może być dokonany różnymi metodami. W przypadkach gdy wyceniana rezerwa odnosi się do zbioru wielu pozycji, przy jej ustalaniu uwzględnia się wszystkie możliwe wyniki oraz odpowiadające im prawdopodobieństwa, czyli stosuje metodę statystyczną – wartość oczekiwana. Jeżeli wycenia się pojedynczy obowiązek, wynik najbardziej prawdopodobny może stanowić najbardziej właściwy szacunek zobowiązania. Również w takim przypadku należy przeprowadzić analizę innych możliwych wyników.

Przy wycenie kwoty rezerwy jednostka powinna także:

• uwzględnić wszelkie znane jej ryzyka i niepewności,

• ustalić bieżącą wartość kwoty szacunku (dyskontowanie), jeżeli skutek tego działania jest istotny,